Chứng mất ngủ ở phụ nữ tuổi trung niên
Giấc ngủ là thuốc tiên
Ngủ là trạng thái ức chế từ vỏ não lan xuống tất cả vùng dưới vỏ, bảo vệ não và giúp cơ thể hồi phục sau một ngày làm việc. Đồng hồ sinh học của chúng ta đã chỉ rõ, trạng thái ngủ từ 0 giờ đến 5 giờ sáng là lúc cơ thể nghỉ ngơi thực sự và ra tiết nhiều hoóc môn để cân bằng sức khỏe, nâng cao sức đề kháng.
Mất ngủ phụ nữ tuổi trung niên nên khắc phục bằng cách nào?
Theo Matthew Walker, nhà tâm lý và thần kinh học thuộc Đại học UC Bakerley – Mỹ thì: “Sau một giấc ngủ ngon, các vùng thùy trán (chỉ huy vận động) kết nối mạnh mẽ với các khu vực não vốn có chức năng điều chỉnh hành vi phản ứng với các kích thích, kích hoạt cảm giác hưng phấn và tăng dẫn truyền thần kinh thông qua chất trung gian dopamin. Hiện tượng này sẽ không xảy ra nếu bạn mất ngủ”.
Ông giải thích tình trạng này một cách dễ hiểu: “Mất ngủ giống như miếng cao su đàn hồi đang bị kéo căng, đến một lúc nào đó miếng cao su sẽ bị đứt rời…”. Như vậy hệ lụy của mất ngủ ảnh hưởng rất trầm trọng đến sức khỏe toàn thân, tâm lý và hành vi của mỗi người.
Vì sao phụ nữ trung niên dễ mất ngủ ?
Phần lớn phụ nữ khi có tuổi đều gặp phải tình trạng “thao thức năm canh”, buồn ngủ sớm nhưng chỉ ngủ được dưới 4 tiếng là thức dậy, lục đục làm việc nhà gây ảnh hưởng đến chồng con. Không chỉ có vậy, ngủ ít nên họ luôn mang tâm trạng thất thường, dễ nổi nóng, hay đổ lỗi cho người thân và có những hành vi phần nào… quá khích.
Để đi vào giấc ngủ, trung ương thần kinh phát động các tuyến nội tiết và não bộ tiết ra các hóa chất có tác dụng phong bế thần kinh đưa não và vùng cấu trúc lưới, vùng dưới đồi rơi vào trạng thái ức chế. Như vậy, để ngủ phải có sự phối hợp của thần kinh và nội tiết. Vì thế, khi bạn có tâm lý bất ổn, não ở trạng thái kích thích sẽ gây mất ngủ.
Ở tuổi trung niên, mất ngủ hầu hết có nguyên nhân do sự thay đổi của nội tiết tố. Với phụ nữ từ tuổi 40 trở đi, trục não bộ – tuyến yên – buồng trứng dần bị suy yếu, dẫn đến tình trạng phối hợp chệch choạc, lạc nhịp giữa các cơ quan này. Cán cân nội tiết bị xô lệch, ảnh hưởng trực tiếp đến thần kinh khiến toàn thân chị em lâm vào cảnh rối loạn. Từ bốc hỏa đến tim mạch, hô hấp, xương khớp, chuyển hóa, tâm lý đều có vấn đề. Và trạng thái “thao thức năm canh” nằm trong những rối loạn đó.
Để chị em có những giấc ngủ sâu?
Nhằm khắc phục tình trạng “thao thức năm canh”, trước hết chị em đừng cho rằng cứ tuổi xế chiều thì mất ngủ, rồi coi đó là lẽ đương nhiên phải chịu đựng. Một khi đã biết được nguyên nhân thì ta hoàn toàn có thể tìm cách điều chỉnh.
Thống kê y học cho thấy rằng cứ 10 phụ nữ ở tuổi mãn kinh thì có 9 người không những bị “bốc hỏa” và đau đầu giày vò, mà còn bị mất ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Nhiều trường hợp dùng thuốc tây cũng không giúp ích gì và mỗi đêm họ thường thức giấc tới 2-3 lần và rất khó ngủ lại. Theo các bác sĩ chuyên nghiên cứu những vấn đề liên quan tới giấc ngủ của chị em tuổi mãn kinh, tốt nhất không nên dùng thuốc ngủ để điều trị triệu chứng thay vào đó là sử dụng những liệu pháp từ thiên nhiên giúp giảm lo âu, căng thẳng, bồn chồn và biểu hiện bốc hỏa- và quan trọng là giải quyết vấn đề từ gốc.
Triệu chứng mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh. Mất ngủ ở phụ nữ độ tuổi sau 40 chỉ là một biểu hiện của giai đoạn tiền mãn kinh, một hiện tượng sinh lý bình thường. Mãn kinh đối với phụ nữ Việt Nam thường xảy ra ở độ tuổi trung bình 47,5 (theo nghiên cứu của Bệnh viện Từ Dũ năm 1998). Nguyên nhân chính gây mãn kinh là sự thiếu hụt nội tiết oestrogen do buồng trứng tiết ra. Những triệu chứng của mãn kinh bao gồm rối loạn (bốc hỏa, hồi hộp, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ); các triệu chứng thần kinh tâm lý (cáu gắt, dễ xúc động, giận hờn vô cớ) hoặc các triệu chứng về tiết niệu – sinh dục, ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt, lao động.
Nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng người dùng Valerian cho thấy: chống stress, kéo dài giấc ngủ, chất lượng giấc ngủ cải thiện đáng kể mà không có sự mệt mỏi vào buổi sáng. Các nghiên chỉ ra rằng Valerian là một dược liệu an thần, an toàn, không gây ra tác dụng phụ như: Gây nghiện, lệ thuộc, suy giảm tập trung, giảm trí nhớ và suy giảm hoạt động thể chất. Với thành phần hóa học có hoạt tính quan trọng của Valerian là các dẫn xuất Valepotriates và acid valerenic. Các thành phần trên đều có khả năng gắn kết vào thụ thể GABA (acid neurotransmitter gama aminobutyric) là một acid không thể thiếu đối với cơ thể đảm bảo duy trì hoạt động bình thường của não đặc biệt là các neutron thần kinh. GABA đóng vai trờ trong việc giảm bớt sự hoạt động của neuron thần kinh ức chế sự lan truyền của tê bào dẫn truyền, ngăn chặn căng thẳng và bất an đến vùng thần kin trung ương giúp cơ thể thư giãn và an thần, ngủ ngon. Và Valerian có trong Goldream được chiết xuất từ cây Nữ Lang và kết hợp với cao thảo dược quý đã tạo nên một sản phẩm hỗ trợ điều trị mất ngủ hữu hiệu nhất khi đi từ vấn đề tái tạo giấc ngủ tự nhiên. Đây là một sự lựa chọn lí tưởng khi không phải dùng nội tiết tố tổng hợp (thuốc tây y)– con dao 2 lưỡi. Phụ nữ nên dùng vì thảo dược luôn an toàn, không có tác dụng phụ và đã được nghiên cứu phù hơp với cơ thể phụ nữ Việt Nam để cải thiện các rối loạn, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống”.
Để có thể chữa mất ngủ cần phải áp dụng nhiều biện pháp tìm hiểu nguyên nhân gây mất ngủ và kiên trì trong điều trị…để chữa mất ngủ hiệu quả người bệnh cần phải thực hiện đúng và đầy đủ các quy trình mà các bác sĩ hướng dẫn.
Khắc phục tình trạng chứng mất ngủ ở phụ nữ tuổi trung niên
Theo thống kê y học cho thấy rằng, cứ 10 phụ nữ ở tuổi mãn kinh thì có 9 người không chỉ bị những cơn “bốc hỏa” và đau đầu giày vò, mà còn bị mất ngủ. Thậm chí nhiều trường hợp thuốc cũng không giúp ích gì và mỗi đêm họ thường thức giấc tới 2-3 lần.
Các bác sĩ chuyên nghiên cứu những vấn đề liên quan tới giấc ngủ của chị em tuổi mãn kinh cho rằng: tốt nhất không nên dùng thuốc mà thay vào đó là áp dụng những phương pháp chống mất ngủ
Hãy tuân thủ chế độ ngủ
Phương pháp tốt nhất đảm bảo có giấc ngủ đêm ngon lành là ngủ đúng giờ. Để giữ cho đồng hồ sinh học của bạn hoạt động bình thường, hãy luôn cố luyện tập sao cho đi ngủ và tỉnh dậy vào một thời gian nhất định, cả vào ngày làm việc cũng như ngày nghỉ.
Hãy hạn chế thời gian ngủ
Trên thực tế con người ta thường ngủ nhiều hơn so với nhu cầu. Giảm thời gian ngủ có thể cải thiện tận gốc và tính hiệu quả của giấc ngủ không chỉ đối với những người bị mất ngủ nói riêng, mà còn đối với tất cả chúng ta nói chung.
Đừng bắt mình ngủ khi chưa có nhu cầu
Tốt nhất chỉ nên đi nằm khi cơ thể có nhu cầu ngủ thực sự và để có giấc ngủ ngon, trước khi ngủ nên xem ti vi, đọc sách hay nghe nhạc.
Đừng quá bận tâm về tình trạng mất ngủ của mình
Nhiều người rất khổ tâm vì chứng mất ngủ và nằm trên giường thường ám ảnh điều này. Thực ra, trước ngày diễn ra những sự kiện quan trọng như: đàm phán, thương thuyết làm ăn, thi cử, hay thi đấu thể thao, người ta thường thao thức, dẫn đến mất ngủ, điều này cũng không đáng lo ngại, vì đó là yếu tố tâm lý. Chỉ với công việc đơn điệu hay rất nguy hiểm thì mới nên bận tâm về việc giảm phong độ của mình trong ngày hôm sau.
Hãy tập thể dục đều đặn
Vận động thân thể là một trong những phương pháp chống stress hiệu quả nhất. Thời gian thích hợp nhất để làm việc này là từ 17 – 20 giờ hàng ngày. Song trong vòng 1,5 giờ trước khi đi ngủ thì không nên tập thể dục.
Không nên dùng chất kích thích trước khi ngủ
Mỗi ngày chúng ta thường tiêu thụ một lượng đáng kể caffein có trong cà phê, trà, các loại đồ uống làm tăng lực khác nhau và sô-cô-la. Tác dụng kích thích của caffein đạt tới mức tối đa là sau khi uống từ 2 – 4 giờ. Vì vậy, hãy dùng những thứ đồ uống này trước khi đi ngủ 6 giờ.
Hãy bỏ thuốc lá để có giấc ngủ ngon
Chất nicotin có trong thuốc lá có tác dụng kích thích còn cao hơn so với caffein. Bỏ thuốc lá có thể cải thiện đáng kể giấc ngủ.
Hạn chế sử dụng đồ uống có cồn
Liều lượng cồn ít (50g rượu Vodka hay cốc rượu vang) hóa ra có tác dụng an thần rất tốt. Song nếu uống 150 – 200g rượu Vodka mỗi ngày sẽ làm cho giấc ngủ của bạn không được sâu và hay thức giấc
Hãy gác lại những vấn đề còn tồn đọng
Khi đi ngủ, nhiều người thích đưa vào đầu những vấn đề liên quan tới công việc, làm rõ các mối quan hệ và những vấn đề khác. Điều này là tối kỵ vì nó ảnh hưởng tới giấc ngủ của bạn. Vì vậy, bạn hãy cố giải quyết mọi vấn đề còn tồn đọng trước khi đi ngủ hoặc gác lại sang ngày hôm sau giải quyết.
Không nên đi ngủ khi quá no hoặc quá đói
Cả hai thái cực này đều ảnh hưởng không tốt tới giấc ngủ của bạn. Không nên ăn trước giấc ngủ 2 – 3 giờ. Bữa tối không nên ăn những thức ăn đầy hơi khó tiêu như: lạc, đậu hay rau sống. Khi ăn kiêng thì đừng để bụng đói đi ngủ. Tốt nhất, nên ăn những món ăn nhẹ như chuối hay táo.
Hãy chuẩn bị cho giấc ngủ
Để có giấc ngủ đêm yên lành, hàng ngày trước khi lên giường bạn nên tuân thủ một trong những biện pháp nhằm thư giãn tinh thần và thân thể như: tắm nước nóng, tập trung suy nghĩ hay nghe nhạc cổ điển.
Chứng mất ngủ ở phụ nữ tuổi trung niên liên quan rất nhiều đến thay đổi nội tiết trong cơ thể, vì vậy tìm hiểu và cố gắng khắc phục tình trạng này để có sức khỏe tốt hơn khi bước vào tuổi trung niên là điều rất cần thiết.
