QUẾ CHI MAO

桂枝毛

                                             (Là thứ quế vỏ móng và non)

Tính chất:

Nho nhỏ như lông ở những cành quế non, người ta chỉ dùng để nấu dầu quế mà bôi xoa bóp ngoài, có khi để làm đồ gia vị các thức ăn cho thơm.

Nhửng thư quế này dũng vào thuốc phát tán phong hàn thấp khí thì cũng tốt.

Sở dĩ ngươi ta cứ nói Quế quan như là một vị thuốc thánh như thiên thần, hay là một vị thuốc tiên dũng nó có thể vãn tử hồi sinh cho người ta được; cũng như người ta thường tưởng Nhân sâm, Phụ tử là những vị cứu tinh.

Nhưng sự thật thì vì những ngươi thiếu sức nóng kém khí lực, mòn mỏi lâu ngày suy nhược quá rồi, thì khi dùng Phụ tử hay Nhân sâm, hay là Quan quê’ giúp được sức nóng cho người ta mạnh lên, và tỉnh táo lên, vi tính nó có thể bổ dương thêm cho sức nóng, để sinh ra nhiều huyết, cho nên dùng quế vào mà gặp đúng bệnh, đùng đúng chỗ thì thấy những thần lực vô cùng ấy, thì có thể bảo nó hiệu nghiệm như thế được vậy.

Ta lại thường nghe nói quế tốt dẫn hỏa qui nguyên nghĩa là quê’ tốt có thể chữa được những chứng không đủ sức nóng để sống, nhất là người đã bị hư yếu vì lạnh, mà ở phần dưới con người khí nóng muốn chạy bốc tan đi, uống quê’ vào thấy nó có tính cách bổ và thu liễm lại được, nên chỉ khi uống vào thì quế có thể dẩn các khí nóng thêm lên, để cho mạch máu được nóng đều cá lại. Chứ không phải nó chữa cho nhũng người vốn khỏe mạnh mà dẫn được hỏa về đâu.

Nhưng có một điếu về quế tốt nếu được quế tốt thật, thì khi người đương khỏe mà uống thử vào, không thấy nó bốc lên nhức đầu thì như quế ấy mới gọi là quế tốt, mới thật đúng.

Phàm những chứng nóng quá mà không phải là chứng hư nhiệt, chỉ vì tại kém chất mát, hay vì nóng quá mà thổ huyết thì không nên dùng nó.

Đàn bà khi đương có thai phải kiêng, không được dũng nó, vì sợ hỏng thai.

Người đã dùng quế thì phải kiêng ăn hành, nếu đã dùng hành thì tức nhiên là phải kiêng quế