ĐẦU KHIẾU ÂM
頭竅陰穴
G 11 Tóu qiào yin
Xuất xứ của huyệt Đầu Khiếu Âm:
«Giáp ất>>.
Tên gọi của huyệt Đầu Khiếu Âm:
– “Khiêu” có nghĩa là lỗ.
– “Âm” có nghĩa là phần nằm trong tối, so với Dương bạch.
Huyệt ở sau tai, trên mặt âm của đầu. Để phân biệt với huyệt Khiếu âm ở chân nên gọi là Đầu Khiếu-âm.
Theo “Hội nguyên” ghi rằng: “Khiếu âm, đầu là nơi hội của chín kinh dương, mà sao lại sinh Khiếu âm, bởi phía sau dầu có huyết thuộc âm, huyệt đi ngang qua nên gọi là Khiêu âm”.
Tên Hán Việt khác:
Khiêu âm, Châm cút.
Huyệt thứ :
11 Thuộc Đởm kinh
Đặc biệt:
Giao hội của Túc Thái dương, Thiếu- dương.
Mô tả huyệt của huyệt Đầu Khiếu Âm:
1. Vị trí xưa :
Ở trên huyệt Hoàn cốt, dưới xương chẩm, sồ tay có động ỏ dưới (Giáp ất, Đồng nhân, Phát huy, Đại thành).
2. VỊ trí nay:
Khi điểm huyệt ngồi hơi cúi đầu, xác định huyệt Dương bạch đo thắng lên, vào bờ tóc 5 phân. Huyệt ở chồ nối 2/3 trên và 1/3 dưới của đoạn nối huyệt Thiên xung với huyệt Hoàn cốt.
3. Giải phẫu, Thần kinh Dưới huyệt:
là cơ tai sau, cơ chấm, đường khớp xương thái dương-chẩm. Thần kinh vận động cơ là nhánh của dây thần kinh mặt và nhánh của dây thần kinh chấm lớn. Da vùng huyệt chi phối bỏi tiết đoạn thần kinh C2.
Tác dụng trị bệnh của huyệt Đầu Khiếu Âm:
1. Tại chỗ:
2. Theo kinh:
Đau gáy, đau tai, điếc, đau ngực.
3. Toàn thân:
Viêm họng, viêm khí quản, sưng tuyến giáp trạng.
Lâm sàng của huyệt Đầu Khiếu Âm:
1. Kinh nghiệm tiền nhân:
Phối Cường gian trị đau đầu như búa bổ (Tư sinh).
2. Kinh nghiệm hiện nay:
Phối Ê phong, Thính cung, Thính hội trị điếc, ù tai. Phối Khiêu âm, Cường gian trị đau đầu.
Phương pháp châm cứu:
1. Châm Xiên, sâu 0,5 1 thốn.
2. Cứu 5 lua.
3. Ôn cứu 5-15 phút.
Tham khảo của huyệt Đầu Khiếu Âm:
1. «Giáp ất» quyến thứ 10 ghi rằng: “Đau đầu dẫn tới gáy, dùng Khiếu âm làm chủ”.
2. «Thiên kim» ghi rằng: “Khiếu âm chủ nhọt ở ống mũi, sinh ra trĩ mũi”.
3. <<Đồng nhân» ghi rằng: “Khiếu âm phát sinh lao đản, đau gáy dẫn tới đau mắt. Châm 3 phân, có thể cứu 7 lửa”.
4. <<Đại thành» ghi rằng: “Khiếu âm chủ về vọp bẻ tay chân, đau mắt, đau gáy hàm dẫn tới tai lung bùng, tai ù không nghe, gốc lưỡi chảy máu, cốt lao, ung nhọt sinh rò, tay chân phiên nhiệt, mồ hôi không ra, cứng lưới đau sườn, ho sưng tắc họng, trong miệng sợ đắng”.
5. Càn cứ theo “Ngoại Đài” ghi rằng, huyệt Khiêu âm la nói hội tụ của Thủ túc Thái dương, Thiếu dương
