Con người là vật chủ tự nhiên duy nhất của giun kim Enterbius vermicularis, là loại giun giống sợi chỉ, màu trắng dài 1cm, gây cho hàng triệu người mắc ở Mỹ. Thường gặp nhất ở trẻ em tuổi đi học, không phân biệt tình trạng kinh tế – xã hội, và hay mắc nhất ở các thành viên trong gia đình, các cơ quan, và ở các khu đông đúc. Khi ăn phải trứng giun là bắt đầu chu kỳ sống 15 đến 43 ngày mà các ấu trùng bám tạm thời vào tá tràng, sự cư trú và giao phối của giun trưởng thành ở manh tràng và ruột gần kề, sự di chuyển của các con cái có trứng ra ngoài hậu môn vào ban đêm để lại hàng ngàn trứng giun ở vùng quanh hậu môn và đáy chậu. Mặc dù các ấu trùng có thể vào lại qua hậu môn, nhưng sự nhiễm lại ở bệnh nhân và cho người khác thường xảy ra qua đường phân – miệng, đa số thường ở dưới các móng tay của bệnh nhân. Các con vật được bọc bằng da lông thú và vải lanh có thể là những đồ vật truyền bệnh.
Biểu hiện lâm sàng và chẩn đoán
Một tỷ lệ lớn các bệnh nhân không có triệu chứng; và triệu chứng cổ điển là ngứa quanh hậu môn, mất ngủ, và trạng thái kích thích có thể thường không phổ biến hơn ở những trẻ bị nhiễm so với những trẻ không bị nhiễm. Đôi lúc, ký sinh trùng di chuyển gây viêm âm hộ – âm đạo – viêm niệu đạo (phổ biến nhất), viêm vòi trứng, viêm tuyến tiền liệt, và ruột, gan, bệnh hệ thống cơ quan khác. Thỉnh thoảng thấy có biểu hiện biếng ăn, cân nặng giảm, và những thay đổi nhân cách (do những dấu hiệu sai liên quan đến bị giun kim). Không có biểu hiện chứng tăng bạch cầu ưa eosin trừ khi có sự xâm nhập màng bụng xảy ra.
Các bố mẹ có thể theo dõi giun ở trẻ bị nhiễm bằng cách chiếu đèn sáng lúc ban đêm vào ven vùng quanh hậu môn, nhưng các ký sinh trùng có thể bị nhầm với sợi chỉ trắng. Xét nghiệm băng cellophane phát hiện 50% số trường hợp bị nhiễm ở lần kiểm tra đầu tiên và 99% sau 5 lần kiểm tra. Một miếng băng cellophan sạch được đặt áp vào những chỗ ở vùng quanh hậu môn vào buổi sáng sớm, sau đó đặt phía mặt xuống miếng kính sạch và mang tới văn phòng của bác sĩ để kiểm tra bằng soi kính hiển vi.
Xử trí
Do nhiễm giun kim làm lây lan những người trong gia đình và có thể không có triệu chứng, nên tốt nhất là điều trị đầu tiên cho tất cả các thành viên trong gia đình. Thuốc chỉ tiêu diệt giun trưởng thành nên việc điều trị lại cho những cá thể có biểu hiện triệu chứng vào 2 tuần sau liệu trình điều trị đầu tiên có thể nâng cao tỷ lệ chữa khỏi bệnh. Mebendazol 100 mg (thuốc viên Vermox có thể nhai) một liều duy nhất cho người lớn và trẻ em có những tác dụng phụ ít nhất (hiếm khi có đau bụng và ỉa chảy) nhưng không nên dùng cho phụ nữ có thai. Dịch huyền phù Pyrantel pamoat (Antiminth), 11 mg/kg một liều duy nhất (tối đa 1 g) là một thay thế có hiệu quả nhưng có thể có tác dụng phụ về dạ dày – ruột quan trọng. Các biện pháp dự phòng như rửa tay, móng tay thường xuyên, tránh mút ngón tay, và giặt sạch quần áo, làm sạch chỗ ngủ, chỗ ngồi nhà vệ sinh có thể làm giảm nhiễm lại nhưng không chứng minh được sự liên quan của các dấu hiệu và chấn thương về tâm lý với giun kim.
