Ngưu tất
Radix Achyranthis bidentatae
Ngưu tất
Dùng rễ đã được chế biến và phơi sấy khô của cây ngưu tất –Achyranthes bidentataBlume. họ Rau giền –Amaranthaceae.
Tính vị: vị đắng, chua; tính bình.
Quy kinh: vào kinh can, thận.
Công năng: hoạt huyết điều kinh, bổ can thận, mạnh gân cốt.
Chủ trị:
Hoạt huyết thông kinh hoạt lạc: chữa bế kinh, thống kinh, kinh nguyệt không đều
Thư cân, mạnh gân cốt: chữa đau khớp, đau thắt lưng, đầu gối đau mỏi (đặc biệt với khớp chân, nếu thiên về hư hàn thì phối hợp với quế chi, tục đoạn, cẩu tích; nếu thấp thiên về nhiệt thì phối hợp với hoàng bá).
Chữa chóng mặt do can dương nghịch lên (chứng huyết vựng)
Lợi niệu thông lâm: chữa tiểu tiện đau buốt, tiểu tiện ra sỏi, đục
Giải độc chống viêm: chữa loét miệng, họng sưng đau.
Giáng áp: dùng trong bệnh cao huyết áp, làm giảm cholesterol trong máu.
Liều dùng: 6 – 12g/ ngày.
Kiêng kỵ: phụ nữ có thai, băng huyết không nên dùng.
Chú ý:
Trong nhân dân còn dùng rễ cây cỏ xước –A. asperaL. (gọi là ngưu tất nam), chữa đau khớp, thông kinh, trị viêm amidan, đau họng.
Ngưu tất khi sao rượu, trích nước muối rồi chưng thì có tác dụng bổ.
