Chữa bệnh mất ngủ kéo dài hiệu quả
Cách điều trị mất ngủ không dùng thuốc
Ghi nhật ký giấc ngủ hàng ngày: Đây là một công việc hữu ích để xác định vấn đề rối loạn giấc ngủ mà bạn gặp phải. Ghi lại một cách chính xác về những vấn đề mà bạn gặp phải về giấc ngủ cả ngày và đêm giúp bạn thấy rõ được nguyên nhân, tìm cách khắc phục và cũng rất có tác dụng nếu bạn đi khám. Bạn cần thu được những thông tin sau: đi ngủ và thức dậy vào giờ nào, tổng thời gian bạn ngủ và bạn cảm thấy chất lượng giấc ngủ của mình ra sao, ghi lại thời gian bạn thức giấc và bạn làm gì khi đó: ví dụ bạn nằm trên giường, nhắm mắt hoặc bạn thức dậy uống một cốc sữa và suy ngẫm. Loại thức ăn và tổng lượng thức ăn, đồ uống, caffein hoặc rượu mà bạn thường sử dụng trước khi đi ngủ; Cảm giác và tâm trạng của bạn trước khi đi ngủ: hạnh phúc, buồn chán, căng thẳng, cảm thấy stress…; Bạn có dùng loại thuốc gì, liều lượng ra sao và vào lúc nào trước khi đi ngủ…
Cách chữa mất ngủ kéo dài hiệu quả như thế nào?
Thay đổi thói quen ngủ hằng ngày và vệ sinh giấc ngủ sẽ có được giấc ngủ ngon.
Sau khi ghi nhớ như vậy một tuần, bạn có thể phát hiện ra được rằng có thể nếu bạn uống hơn một cốc rượu trước khi đi ngủ, bạn sẽ bị thức giấc trong đêm…
Thay đổi thói quen ngủ hàng ngày và vệ sinh giấc ngủ: Cần đi ngủ và dậy đúng giờ. Thời gian ngủ phải đủ (mỗi một người cần ít nhất là 7-8 tiếng để ngủ mỗi đêm để đảm bảo phục hồi sức khỏe). Cần phải đảm bảo là phòng ngủ của bạn tối, mát và yên tĩnh. Có rèm che cửa sổ, tránh ánh sáng chiếu vào mắt, tắt tivi, đèn, điện thoại, máy tính, ipad… trước khi đi ngủ vì ánh sáng và âm thanh của các thiết bị này sẽ kích thích não bạn và ức chế sự sản xuất melatonin, làm ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn.
Những loại thức ăn tự nhiên giúp bạn trị mất ngủ:
Vitamin nhóm B: Loại thức ăn chứa nhiều Vitamin nhóm B sẽ giúp hệ thần kinh hoạt động tốt cơ thể sẽ thoải mái và giấc ngủ sẽ sâu hơn. Ở những người mất ngủ, nồng độ vitamin B1 trong máu thường rất thấp. Do đó, nên ăn những thức ăn giàu loại sinh tố này như gạo lức, thịt lợn tươi, cá tươi, gà, sữa đậu nành, măng tây.
Vitamin D: tham gia vào quá trình tổng hợp canxi cùng với Magie. Vitamin D cũng là một yếu tố quan trọng đối với giấc ngủ. Vitamin D cung cấp vào cơ thể bằng cách tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào buổi sáng sớm.
Magie: Nhiều nghiên cứu cho thấy, mất ngủ là dấu hiệu đầu tiên của tình trạng thiếu magiê vì chất này có chức năng làm thư giãn cơ bắp tự nhiên… Những thức ăn giàu magiê là: rau mồng tơi, rau bina (spinach), rau muống, rau dền, trái bơ, hạnh nhân, hạt bí, chocolate, lúa mạch.
Tryptophan: Có nhiều trong thịt gà, lạc… Chất này có thể gây buồn ngủ do làm tăng nồng độ serotonin trong não. Nếu hơi đói bụng vào lúc sắp sửa đi ngủ, hãy uống một ly sữa ấm với chút mật ong, kèm vài hạt hạnh nhân, một miếng gà tây ăn với bánh mì, nui hay cơm. Điều này sẽ giúp cho tryptophan mau được hấp thu vào máu.
Mất ngủ Theo y học cổ truyền
Mất ngủ thuộc phạm vi các chứng “bất đắc miên”, “bất đắc ngọa”, “bất mị”; nguyên nhân do âm hư, huyết ứ, dinh vệ khí huyết bất hòa, âm dương thất điều, có liên quan đến các tạng tâm, tỳ, can, đởm, thận. Y học cổ truyền có nhiều biện pháp điều trị chứng mất ngủ bao gồm dược pháp, ẩm thực liệu pháp và phương pháp không dùng thuốc như châm cứu, tâm lý liệu pháp, dưỡng sinh, xoa bóp, ấn huyệt… có hiệu quả, không gây tác dụng phụ cho gan, thận, đặc biệt không gây hiện tượng lệ thuộc thuốc. Dưới đây xin giới thiệu một số món ăn, nước uống chữa mất ngủ.
Món ăn chữa mất ngủ
Bài 1: Canh tim lợn: tim lợn 1 cái, bổ đôi rửa sạch cho vào nồi đun cùng 15g toan táo nhân, 15g phục linh, 5g viễn chí. Đun to lửa đến khi sôi, vớt bỏ bọt rồi vặn nhỏ lửa đun tới khi chín là dùng được. Món ăn có tác dụng bổ huyết, dưỡng tâm, ích can, định thần, điều trị chứng tâm can huyết hư dẫn đến tâm quý, không yên, mất ngủ, ngủ mê nhiều, trí nhớ giảm sút…
Bài 2: Canh long nhãn, liên tử: long nhãn 20g, liên tử 30g, bột ngó sen 50g. Rửa sạch liên tử đun chín rồi thêm long nhãn đun nhỏ lửa cho tới khi liên tử chín nhuyễn thì cho bột ngó sen đã hòa với nước lạnh vào quấy đều cho tới sôi là được. Tác dụng: dưỡng tâm, kiện tỳ, ích khí huyết, an thần. Thích hợp với những bệnh nhân tâm tỳ hư, suy nhược thần kinh, ngày dùng 2 lần sáng, chiều.
Bài 3: Cơm canh thiên ma: thiên ma 5g, thịt gà 25g, măng tây, cà rốt 50g, nấm hương, khoai sọ, gia vị vừa đủ. Ngâm thiên ma khoảng 1 giờ cho mềm, thái nhỏ ninh nhừ, thêm thịt gà băm nhỏ, cà rốt, măng tây, nấm hương, khoai sọ thái con chì cho vào ninh chín thêm gia vị là được, ăn cùng cơm ngày 1 lần. Món ăn có tác dụng: kiện não, cường thân, trấn kinh, an thần, phù hợp với các chứng hay đau đầu, hoa mắt, ngủ ít, hay mê, hay quên.
Bài 4: Long nhãn 30g, liên tử 50g, thịt nạc 200g, gia vị vừa đủ nấu canh ăn.
Các loại nước uống tốt cho người bị mất ngủ
Trà tam thất: hoa tam thất pha trà uống có tác dụng trấn kinh, an thần, phù hợp với bệnh nhân tăng huyết áp gây đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, đặc biệt ở phụ nữ tiền mãn kinh.
Trà tây dương sâm, linh chi: linh chi 15g, tây dương sâm 3g pha trà uống.
Long nhãn, táo nhân mỗi thứ 10g, ngũ vị tử 5g, đại táo 10 quả, sắc lấy nước uống.
Lộc giác phiến 1g, tây dương sâm 3g, ngũ vị tử 5g, sắc nước uống.
Ngũ vị tử, linh chi 10g, tây dương sâm 5g, đại táo 5 quả, sắc nước uống
Ngũ vị tử 10g, long nhãn 10g, hợp hoan bì 5g, toan táo nhân 5g, sắc nước uống.
Long nhãn 200g, đào nhân 100g, tây dương sâm 10g, đại táo nhục 200g, mật ong 10g. Tất cả sắc đặc nấu cao, mỗi ngày dùng 1 – 2 thìa canh.
Bách hợp 30g, long nhãn 15g, tây dương sâm 5g, đại táo 10 quả; sắc nước uống ngày 2 lần.
Liên tử 50g, bách hợp 10g, toan táo nhân 5g, sắc nước uống.
Người bị mất ngủ nên lưu ý:
Thiết lập tính tự tin, không nên quá căng thẳng, quá kích động trước các vấn đề.
Thư giãn, vứt bỏ mọi ưu phiền, buồn bực trước khi đi ngủ.
Tự tìm các phương pháp phù hợp chiến thắng sự mất ngủ như: đếm số, ngâm chân nước nóng trước khi đi ngủ.
Hãy cho rằng mất ngủ không phải là bệnh nghiêm trọng, một ngày hay vài ngày ngủ vài tiếng không có gì đáng ngại.
Thông thường sau khi điều trị được căn nguyên, tâm lý và cơ thể được thư giãn thì chứng mất ngủ cũng sẽ hồi phục.
Các thuốc Tây y điều trị mất ngủ
Thuốc do bác sĩ kê đơn
Benzodiazepine: Là loại thuốc giải lo âu, gây ngủ thường được sử dụng để điều trị mất ngủ. Thuốc tác dụng bằng cách tăng hoạt động của GABA là một chất dẫn truyền thần kinh ức chế chính ở não, tác động vào thùy trán và vùng amydale của não bộ làm giảm sự hoạt động của các tế bào thần kinh, gây giảm căng thẳng, tác dụng điều trị mất ngủ do lo âu. Một loại thuốc là dẫn chất của benzodiazepine như là seduxen, lexomil, rivotril…
Thuốc chống trầm cảm gây ngủ: Một số thuốc chống trầm cảm gây ngủ như amitriptylin, mitazapine… do làm ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonine ở não, có tác dụng điều trị trầm cảm, do đó cải thiện được mất ngủ khi mất ngủ là triệu chứng của bệnh trầm cảm.
Thuốc không cần kê đơn
Kháng histamin: Là một thuốc từ lâu đã được coi như là thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ do nó phong tỏa receptor của histamin, một chất dẫn truyền thần kinh điều hòa sự thức tỉnh và sự tăng cường bài tiết histamin làm cho người bệnh khó ngủ. Vì vậy, thuốc có tác dụng gây ngủ nhưng có tác dụng phụ là táo bón, khô miệng, nhìn mờ.
Melatonine: Được gọi là “hormon bóng đêm” do tuyến yên tiết ra vào ban đêm theo nhịp ngày đêm và sự tiết hormon này được cho là duy trì nhịp thức ngủ bình thường của con người. Sự tiết melatonin của cơ thể giảm dần khi tuổi càng cao. Việc sử dụng melatonin chỉ tác dụng với những bệnh nhân có rối loạn về nhịp thức ngủ.
Thuốc nguồn gốc thảo dược: Một số thuốc có nguồn gốc thảo dược có tác dụng đối với những trường hợp mất ngủ như valiant (được chiết xuất từ loại thảo dược valerian), rotunda (được chiết xuất từ củ bình vôi hoặc nhiều tên biệt dược khác có tác dụng điều trị mất ngủ mạn tính), một số bài thuốc Đông y có tác dụng điều trị mất ngủ như sự kết hợp giữa táo nhân, quả dành dành, đinh lăng, bạch quả… có tác dụng điều trị mất ngủ.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc gây ngủ
Sử dụng thuốc gây ngủ cần có sự kiểm soát chặt chẽ của bác sĩ, việc dùng thuốc gây ngủ chỉ là giải pháp tạm thời và cần phải kết hợp thêm những biện pháp không dùng thuốc. Trên thực tế, thuốc ngủ sẽ làm tình trạng mất ngủ thêm trầm trọng khi bạn điều trị lâu dài, đặc biệt khi bạn dừng thuốc.
Nếu cần phải sử dụng thuốc ngủ lâu dài thì bạn chỉ nên sử dụng khi cần thiết, không nên sử dụng một cách đều đặn hàng ngày để tránh nghiện và giảm dung nạp với thuốc.
Bạn chỉ dùng thuốc khi có đủ thời gian để ngủ đầy đủ tức là từ 7 – 8 tiếng.
Không bao giờ dùng thuốc cùng với rượu vì rượu có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn và tương tác nguy hiểm với thuốc.
Trong khi dùng thuốc tránh làm những công việc đòi hỏi sự tỉnh táo như lái xe hoặc vận hành máy móc.
