Tạng Tâm
Chức năng sinh lý Tạng Tâm
Tâm thuộc Thiếu âm, thuộc hành Hỏa. Tâm đứng đầu 12 khí quan nên gọi là“Thiếu âm quân chủ”.
Tâm là vua, là chủ của các tạng khác. Tâm chủ thần minh:
Thiên Tà khách – sách Linh khu viết: “Tâm là vị đại chủ của lục phủ ngũ tạng, là chỗ cư trú của thần minh”.
Thiên Lục tiết Tạng tượng luận – Tố vấn nói: “Tâm là nguồn gốc của sinh mệnh, là nơi biến hoá của thần minh”.
Thiên Linh lan bí điển luận – sách Tố Vấn nói:“Chủ sáng suốt thì dưới yên lành, chủ không sáng suốt thì 12 khí quan suy khốn”.ý nói mọi sự hoạt động của các chức năng sinh lý khác trong cơ thể đều chịu sự chi phối của Tâm. Đồng thời, Tâm làm chủ toàn bộ mọi hoạt động có ý thức như tinh thần, phán đoán, tư duy.
Rối loạn chức năng này sẽ dẫn đến:
Mất ý thức.
Rối loạn ý thức.
Tâm chủ huyết mạch, vinh nhuận ra mặt
Thiên Quyết Khí luận – sách Tố vấn nói: “Trung tiêu bẩm thụ khí, giữ lại trấp dịch.Tâm khí biến hoá trấp dịch ấy ra Huyết”.
Mạch là một trong năm thành phần của cơ thể (Mạch – Da – Thịt – Gân – Xương). Mạch vận chuyển huyết dịch lưu thông khắp cơ thể không ngừng.
Thiên Lục tiết Tạng tượng – sách Tố vấn nói:“Sự sung mãn của Tâm
biểu hiện ở sắc mặt tươi tắn, hồng hào”vinh nhuận ra ở mặt.
ý nói Tâm biến hóa tinh hoa thủy cốc được vận hóa ở Tỳ thành Huyết và thông qua Mạch để vận chuyển Huyết dịch đi khắp cơ thể mà sắc mặt là nơi biểu hiện chức năng này rõ nhất. Rối loạn chức năng này, dẫn đến:
Sắc mặt nhợt nhạt hoặc tím tái hoặc không tươi tắn.
Tâm khai khiếu ra lưỡi
Lưỡi là một trong những vị trí biểu hiện sự sung mãn của tạng Tâm, đặc biệt là chót lưỡi.
Rối loạn chức năng này sẽ dẫn đến:
Lưỡi đỏ.
Lưỡi nhợt.
Lưỡi tím.
Mối liên quan giữa chức năng Tâm với sự vui mừng
Sự vui mừng (hỷ) là tình chí của Tâm. Tuy nhiên, vui mừng thái quá sẽ làm tổn thương đến tạng Tâm và ngược lại khi rối loạn chức năng Tâm thì sẽ biểu hiện bằng sự vui mừng vô cớ hoặc là cười nói huyên thuyên.
Tâm có Tâm bào lạc làm ngoại vệ cho Tâm
Rối loạn chức năng Tâm bào sẽ dẫn đến tổn thương chức năng của Tâm.g. Những bộ phận có liên quan đến Tạng Tâm
Mối liên quan giữa Tạng Tâm với Phủ Tiểu trường: chất tinh hoa do Tiểu trường hấp thu sẽ được Tỳ chuyển hóa thành huyết dịch để Tâm vận chuyển. ư Mối liên quan giữa Tạng Tâm và các Tạng khác:
Tâm Tỳ tương sinh :Tâm chủ Huyết, Huyết là tinh hoa của thủy cốc, được khí hóa ở Tỳ. Tỳ giữ Huyết đi trong lòng mạch.
Tâm Can tương sinh :Can tàng Huyết, Tâm chủ Huyết.
Tâm Thận tương khắc :Tâm chủ Huyết, Thận chủ tàng trữ Tân dịch. Huyết và Tân dịch đều là tinh hoa của thủy cốc, do đó có mối quan hệ tương tranh.
Tâm Phế tương khắc :Phế chủ Khí , Tâm chủ Huyết; cả hai đều do tinh hoa của thủy cốc khí hóa mà thành do đó có sự tương tranh lẫn nhau.
