Thang điểm hôn mê Glasgow
Thang điểm hôn mê Glasgow (Glasgow Coma Scale) là một phương pháp đánh giá tình trạng ý thức của người bệnh một cách lượng hóa. Được thiết lập để lượng giá độ hôn mê của nạn nhân bị chấn thương đầu, hiện nay người ta còn dùng thang điểm Glasgow trong những trường hợp bệnh lý khác. Thang điểm này khá khách quan, đáng tin cậy, có giá trị tiên lượng và rất thuận tiện trong việc theo dõi diễn tiến của người bệnh.
Số điểm của một bệnh nhân cụ thể được ghi một cách ngắn gọn là điểm Glasgow(tiếng Anh: Glasgow Coma Score, viết tắt GCS).
Thang điểm này được giới thiệu lần đầu vào năm 1974 bởi hai giáo sư khoa thần kinh tại trường Đại học Glasgow là Graham Teasdale và Bryan J. Jennett.
Thang điểm Glasgow (dùng cho bệnh nhân người lớn)
Thang điểm có 3 yếu tố, gồm các đáp ứng bằng mắt, lời nói và vận động. Điểm chi tiết cũng như tổng số điểm của ba loại đáp ứng đều được theo dõi. Tổng điểm GCS thấp nhất là 3 (hôn mê sâu hoặc chết), và cao nhất là 15 (người hoàn toàn tỉnh và đang thức).
Ở Việt Nam, khi dùng thang điểm Glasgow người ta thường giữ nguyên các chữ viết tắt bằng tiếng Anh là E (mắt – eye opening), V (lời nói – best verbal response) và M (vận động – best motor response).
Tiếp cận người bệnh
Nguyên tắc là phải luôn bắt đầu bằng việc quan sát, hỏi han, lay gọi người bệnh để xem đáp ứng của họ. Nếu không có đáp ứng với lời nói mới bắt đầu các biện pháp gây đau.
Ghi nhận điểm cao nhất mà bệnh nhân đạt được trong từng loại đáp ứng.
|
Bộ phận khám |
Mức độ |
Ðiểm |
|
Mắt(E: eyes) |
Mở mắt tự nhiên Mở mắt khi ra lệnh Mở mắt khi gây đau Không mở |
4 3 2 1 |
|
Lời nói(V: verbal) |
Nói trả lời đúng Trả lời hạn chế Trả lời lộn xộn Không rõ nói gì Không nói |
5 4 3 2 1 |
|
Vận động(M: motor) |
Ðáp ứng đúng khi ra lệnh Ðáp ứng đúng chỉ khi gây đau Co chi lại, cử động không tự chủ Co cứng mất vỏ Co cứng mất não Nằm yên không đáp ứng |
6 5 4 3 2 1 |
Cách tính điểm: cộng E + V + M: điểm thấp nhất 3, điểm cao nhất 15.
Glasgow 3 – 4 điểm tương ứng với hôn mê độ IV; Glasgow 5 – 8 điểm tương ứng hôn mê độ III; Glasgow 9 – 11 điểm tương ứng với hôn mê độ II và Glasgow 12 – 13 điểm được coi là hôn mê độ I.
Chấn thương sọ não nặng là những trường hợp có điểm số Glasgow từ 3 – 8 điểm.
Trên 10 điểm tình trạng tinh thần tốt, 3-4 điểm hôn mê quá sâu, 5-6 điểm hôn mê sâu, 7-8 điểm hôn mê nông.
Ngoài ra còn có thang điểm của Liège, tác giả đưa thêm 5 phản xạ vùng thân não: Khi phản xạ mũi mi còn là 5 điểm, quay mắt đầu hay mắt – tai dọc còn là 4 điểm, phản xạ ánh sáng còn là 3 điểm, phản xạ mắt – tai ngang còn là 2 điểm, chỉ còn phản xạ mắt – tim là 1 điểm.
