KIÊNG KỴ VÀ PHƯƠNG PHÁP UỐNG THUỐC
KIÊNG KỴ
Ngoài những điều tương phản của phđi ngũ là kiêng kỵ chủ yếu như trên đã no’i về kiêng kỵ dùng thuốc, còn có hai mặt, kiêng kỵ khi đàn bà có thai dùng thuốc và kiêng kỵ uống thuốc nói chung.
– Kiêng ky khi dàn bà có thai dùng thuốc:
Trong khi co’ thai dùng thuổc phải chú ý, nếu không sẽ dẫn đến khả năng sẩy thai hoặc đẻ non. Do tác dụng khác nhau của các vị thuốc đối với đàn bà có thai lại có thê’ chia ra làm hai loại. Cấm dùng và dùng phải thận trọng: Thuốc cấm dùng phần nhiều co’ độc tính rất mạnh, như Ba đậu, Khiên ngưu, Đai kích, Ban miêu, Thương lục, Cam toai, Ngoan hoa, Tam lăng, Nga truật, Thủy điệt (đia), Manh trũng, Xạ hương. Thuốc dùng phải thận trọng phần nhiều có tác dụng phá huyết thông kinh, như đào nhân, Hồng hoa, Phụ tử, Nhục quế, Chỉ thực, Sơn tra, Ngưu tất, Xa tiền, Bán hạ, Dông quỳ tử. Những vị thuốc cấm dùng tuy tình hình bệnh phải cần dùng cũng không nên dùng. Những vị thuốc dùng phải cẩn thận, thì trong tình hình không thể không dùng, có thể châm chước sử dụng. Thuốc kiêng kỵ đối với đàn bà có mang đã nói ở trên chỉ là ví dụ, trong đo’ vị Bán hạ tuy là một trong những vị thuốc dùng phải cẩn thận, song lại thường dùng để chữa đàn bà có mang nôn ọe mà không bị sẩy thai. Sách nội kinh đã nói: “Có bệnh thì không hại, cũng không hại được” nói một cách khác “co’ bệnh thỉ không hại gì đến mẹ, cũng không hại gì đến con”. Chính là ý nghĩa đó.
– Kiêng kỵ uống thuốc nói chung:
Có một số tật bệnh phải nghiêm cấm ăn uống. Khi uống một số vị thuốc nào đó, không thể cùng một lúc ăn uống một số thức ăn khác, nếu không sẽ tậo nên hiệu quả không tốt. Phải căn cứ vào tình hình bệnh mà quyết định việc kiêng ăn. Ví dụ như khi bị bệnh thương hàn, thấp ôn mà tà nhiệt đang bốc lên không thể ãn các thứ mỡ béo kho’ tiêu. Người bị đàm thấp trở trệ, tiêu hóa không tốt, đau bụng ỉa chày, thì không được ăn hoa quả sống lạnh. Bệnh nhiệt tính kiêng ăn những đồ cay nóng, thơm, ráo, rán mỡ. Người yếu tràng vị, phải kiêng ăn những thứ dính trơn và chất ngọt. Nếu bị ung nhọt đò tấy nóng đau, phải kiêng ăn những thứ dễ bốc và quá nhậy cảm (dị ứng). Người hay bị váng đầu, mất ngủ, tính tinh no’ng nẩy, thì không ăn hồ tiêu, ớt, rượu. Hai loại kiêng kỵ trên đây là bài học kinh nghiệm cùa đời xưa đã rút ra được trong thực tiễn, ta nên coi trọng đồng thời nghiên cứu thêm.