PHƯƠNG PHÁP UỐNG THUỐC ĐÔNG Y

Phương pháp uống thuốc có quan hệ rất lớn đổi với hiệu quả điều trị, cho nên cũng cần phải chú ý, chù yếu có thể quy nạp thành mấy điểm như sau:

– Thời gian uống thuốc:

Sách “Thần nông bản thảo kinh’ co’ quy định thế này: “Bệnh ở vùng ngực trở lên, ăn trước uống thuốc sau. Bệnh ở vùng bụng trở xuống, uống thuốc trước rồi mới ăn. Bệnh ở huyết mạch tứ chi, nên uống thuốc vào lúc lòng không dạ đói (buổi sáng sớm). Bệnh ở cổt tủy (bệnh tình đã nhiễm sâu và lâu) nên ăn no mà uống vào ban đêm”. Nhưng cũng không nhất thiết phải câu nệ. Nói chung thuốc bổ dưỡng phần nhiều uống trước bữa ăn, thuốc sát trùng và thuốc tả hạ phàn nhiều uống vào lúc đói, còn các thuốc khác đều uống vào sau bữa ãn. Dương nhiên còn phải căn cứ vào bệnh tinh hoãn cấp mà thay đổi thời gian uống thuốc, như bệnh cấp nên uống thuốc ngay, chứng sốt rét (ngược tật) nên uống thuốc trước khi lên cơn.

– Phưong pháp uống thuốc:

Nói chung mỗi ngày uống hai hoặc ba làn. Thuốc thang phần nhiều bỏ bã uống âm ấm. Cũng co’ khi cđ nhu cầu đặc thù để thuốc nguội lạnh mối uống. Như thuốc thanh nhiệt trị bệnh nhiệt có thể uống nguội lạnh. Song có chứng nhiệt lại xuất hiện chứng quyết nghịch chân nhiệt giả hàn, thì thuốc hàn cũng cho uống nóng. Chứng hàn lại xuất hiện chứng táo nhiệt chân hàn già nhiệt thì thuốc nhiệt cũng cho uống nguội. Người bệnh hay nôn, uđng thuốc rát khó khăn thì nên uống ít một nhưng uổng làm nhiều làn. Người bị thần trí hôn mô hoặc hàm răng cắn chặt, trước hết nên lấy thuốc bột “khai quan tán” thổi vào lỗ mũi hoặc sát quả ó mai vào chân răng, làm cho há miệng được rồi mới đổ thuốc vào.

– Nghi ngơi sau khi uống thuốc:

phương pháp uống bài Quê’ chi thang trong sách “Thương hàn luận” đã nêu: “Uống thuốc vào một lát, ăn hơn một thăng cháo nóng để hỗ trợ sức thuốc, đắp chăn nằm chừng một giờ, khắp người râm rấp như ra mồ hôi lồ tốt”. Ngoài ra, sau khi uống thuốc còn phải chú ý tình hình người bệnh để quyết định cách xử lý (giải quyết) của bước sau. Như cách uống bài Quế chi thang: “Nếu vừa uống xong, mồ hôi ra, bệnh khỏi, thì dừng lại sau sẽ uống, không cần thiết phải uống hết cả thang thuốc. Nếu không ra mồ hôi, lại uống như cách ban đầu. Nếu lại không ra mồ hôi lần sau uống khoảng cách gần hơn”. Đó là một ví dụ rất tốt.

– Những phương pháp cho thuốc khác:

Dông dược phần nhiều dùng để uống. Cũng có khi dùng nước mật lợn và dấm ro’t vào hậu môn, hoặc dùng phương pháp đun mật, cô lại, vê thành thoi nhét vào hậu môn dể kích thích cho đi đại tiện, còn có các phương pháp dùng “Tọa dược” cho vào âm đạo, và thuốc dây ngâm thuốc đê’ chữa các chứng trĩ có lỗ rò, lại co’ cách dùng ngoài ở từng vùng, như tra mắt, thổi vào tai, thổi vào họng, súc miệng, rửa ngâm, xông, rắc bột, đắp ngoài, thuốc chườm, cao dán, ống giác. Mặc dù phương pháp khác nhau song đều có thể lợi dụng được tác dụng của tễ thuốc, dẫn độc tà tỉí trong đi ra ngoài tạo nên hiệu quả điều trị.