Bệnh Dương Minh trúng Phong

Điều 197. Bệnh dương minh ban đầu muốn ăn mà tiểu tiện không lợi, đại tiện đi điều hoà, người bệnh đau trong cốt xương, hâm hấp như có sốt, bỗng nhiên lại phát cuồng, mồ hôi ra dâm dấp mà giải. Đây là nước không thắng được cốc khí, cùng chung với mồ hôi, mạch khẩn thời khỏi.

Tóm tắt:

Chứng dương minh trúng phong, thuỷ thấp theo ra biểu mà tự khỏi.

Thích nghĩa:

Bệnh dương minh ban đầu muốn ăn mà đại tiện tự điều hoà, đủ thấy dương minh vị khí còn khoẻ, đây là thuộc tính dương minh trúng phong. Nay lại thấy tiểu tiện không lợi mà còn thấy đau trong đốt xương, hâm hấp như có sốt, đây là thuỷ thấp uất trệ không ra theo đường tiểu tiện được, chảy vào khớp xương, uất lại lâu ngày hoá thành nhiệt mà gây nên. Bởi vì người bệnh vị khí khoẻ, chính khí có thể chống đỡ với tà khí, thấp khí uất đã lâu, không thể hoá ngay được cho nên khi chính khí và tà khí giao tranh, bệnh nhân có chứng bỗng nhiên phát cuồng, liền theo đổ mồ hôi mà giải.

Đây là chính khí thắng được tà khí và thuỷ thấp, nhân đó thấp tà cùng hợp với mồ hôi bài tiết ra ngoài cơ thể. Trong lúc chính khí đang phấn chấn, sinh ra sức chống tà khí, nên thấy mạch khẩn là biết chính khí đang đuổi tà ra ngoài, bệnh tự khỏi. Điều này vối điều 196 đều có chứng tiểu tiện không lợi nhưng dằng kia là lạnh ở trung tiêu mà không ăn được, đằng này vị khí binh thường mà ăn được; đằng kia là đại tiện đầu rắn sau nhão, đằng này lại đại tiện tự điều hoà. Như thế là chứng tiểu tiện không lợi, tuy giống nhau mà về hư thực, biểu lý thì khác nhau.