Bệnh giảm tiểu cầu vô căn (ITP) xảy ra chủ yếu do rối loạn của hệ miễn dịch. Trong tình trạng này, hệ miễn dịch nhầm lẫn và tấn công các tiểu cầu – là những tế bào máu cần thiết cho quá trình đông máu – dẫn đến số lượng tiểu cầu trong máu bị giảm thấp bất thường. Dưới đây là một số yếu tố có thể đóng vai trò gây ra tình trạng này:
- Rối loạn tự miễn dịch: ITP là một bệnh tự miễn, trong đó cơ thể tự sinh ra các kháng thể chống lại tiểu cầu. Cơ chế này chưa được xác định rõ, nhưng thường gặp ở những người có hệ miễn dịch không ổn định hoặc đang có các bệnh tự miễn khác.
- Nhiễm virus hoặc vi khuẩn: Một số loại nhiễm trùng, như nhiễm virus Epstein-Barr, virus viêm gan C, hoặc Helicobacter pylori (vi khuẩn gây loét dạ dày), có thể kích thích hệ miễn dịch và dẫn đến rối loạn miễn dịch, gây ra giảm tiểu cầu.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như quinine (trong thuốc trị sốt rét), thuốc chống động kinh, và thậm chí cả kháng sinh, có thể gây phản ứng phụ, khiến hệ miễn dịch tấn công tiểu cầu.
- Yếu tố di truyền: Trong một số ít trường hợp, bệnh ITP có thể có yếu tố di truyền, đặc biệt là trong các gia đình có tiền sử bệnh tự miễn.
- Phản ứng sau tiêm chủng: Một số trường hợp ghi nhận giảm tiểu cầu xảy ra sau khi tiêm phòng, đặc biệt là các loại vaccine chứa virus sống, như vaccine MMR (sởi, quai bị, rubella). Tuy nhiên, đây là tình trạng hiếm gặp và thường không nghiêm trọng.
Tại sao hệ miễn dịch nhầm lẫn và tấn công tiểu cầu?
Hệ miễn dịch có thể nhầm lẫn và coi các tiểu cầu là “kẻ xâm nhập” có hại khi chúng có sự thay đổi nhỏ về cấu trúc do nhiễm trùng hoặc thuốc. Khi đó, hệ miễn dịch tạo ra các kháng thể để tiêu diệt tiểu cầu, dẫn đến việc giảm số lượng tiểu cầu trong máu.
Việc điều trị giảm tiểu cầu vô căn tập trung vào việc kiểm soát hệ miễn dịch và ngăn chặn sự phá hủy tiểu cầu. Tuy nhiên, lý do chính xác khiến hệ miễn dịch tấn công tiểu cầu vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn, và nghiên cứu vẫn đang tiếp tục để làm sáng tỏ nguyên nhân gây ra bệnh này.
