Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra đau cổ vai gáy, đau và tê tay. Bệnh lý này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân tại sao thoát vị đĩa đệm cột sống cổ lại gây ra những triệu chứng đau đớn này và cách phòng ngừa, điều trị hiệu quả.
1. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là gì?
Cột sống cổ bao gồm 7 đốt sống, giữa các đốt sống có các đĩa đệm giúp giảm xóc và duy trì độ linh hoạt của cổ. Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là tình trạng một trong các đĩa đệm bị rách hoặc bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu, làm cho phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị đẩy ra ngoài. Khi đó, đĩa đệm có thể chèn ép lên các dây thần kinh hoặc tủy sống, gây ra các triệu chứng như đau cổ, vai, gáy, và tê bì tay.
2. Nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ gây đau cổ vai gáy, đau và tê tay
Chèn ép dây thần kinh
Khi đĩa đệm bị thoát vị, phần nhân nhầy có thể chèn ép lên các dây thần kinh cổ hoặc rễ thần kinh xuất phát từ tủy sống. Cột sống cổ chứa nhiều dây thần kinh điều khiển các cơ quan và cảm giác ở cổ, vai và tay. Khi các dây thần kinh này bị chèn ép, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức tại vùng cổ, vai, gáy và có thể lan xuống tay, gây tê bì hoặc yếu cơ.
Rối loạn tuần hoàn máu
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ có thể làm hẹp các mạch máu cung cấp máu cho các cơ quan trong cổ và vai. Khi mạch máu bị chèn ép, tuần hoàn máu không đủ, dẫn đến cảm giác tê bì, lạnh tay và cơn đau dữ dội. Điều này thường gặp khi người bệnh phải giữ một tư thế lâu, chẳng hạn như ngồi làm việc lâu với máy tính hoặc khi ngủ không đúng tư thế.
Căng cơ và viêm
Khi đĩa đệm bị thoát vị, các cơ xung quanh cổ và vai sẽ phải làm việc nhiều hơn để hỗ trợ, dẫn đến căng thẳng và viêm nhiễm cơ. Căng cơ này có thể làm gia tăng cơn đau tại cổ vai gáy và lan xuống tay. Viêm khớp do thoát vị đĩa đệm cũng là một nguyên nhân khiến các triệu chứng này trở nên trầm trọng hơn.
3. Triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Những người mắc bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ thường gặp phải các triệu chứng sau:
- Đau cổ vai gáy: Đây là triệu chứng đầu tiên và phổ biến nhất. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện khi xoay cổ, cúi hoặc ngẩng đầu.
- Đau lan xuống vai và cánh tay: Cơn đau có thể kéo dài xuống một hoặc cả hai tay, làm tê bì, mất cảm giác hoặc cảm giác yếu ở tay.
- Tê và dị cảm: Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là cảm giác tê bì hoặc kim châm ở tay, đặc biệt là khi bạn làm việc quá lâu hoặc ngủ sai tư thế.
- Hạn chế vận động cổ: Cảm giác cứng và khó xoay cổ cũng là triệu chứng thường gặp, khiến việc quay đầu trở nên khó khăn.
- Mỏi và đau nhức khi giữ tư thế lâu: Người bệnh có thể cảm thấy mỏi hoặc đau đớn khi ngồi lâu, đứng lâu hoặc cúi đầu.
4. Phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ có thể được chia thành các phương pháp nội khoa và ngoại khoa, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Điều trị nội khoa (không phẫu thuật)
- Thuốc giảm đau và chống viêm: Các loại thuốc như paracetamol, NSAIDs (thuốc chống viêm không steroid) hoặc thuốc giãn cơ có thể giúp giảm cơn đau và viêm.
- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh và linh hoạt cho cơ cổ, giảm sự căng thẳng lên đĩa đệm và dây thần kinh, từ đó giảm đau và cải thiện chức năng cổ.
- Chườm nóng/lạnh: Việc sử dụng chườm nóng hoặc lạnh có thể giúp giảm viêm và làm dịu cơn đau.
- Cổ áo chỉnh hình: Một số bệnh nhân có thể cần đeo cổ áo chỉnh hình trong một khoảng thời gian nhất định để giảm áp lực lên cột sống cổ.
Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật)
- Phẫu thuật cắt đĩa đệm: Nếu tình trạng thoát vị đĩa đệm gây ra chèn ép nghiêm trọng lên dây thần kinh và không đáp ứng với điều trị nội khoa, phẫu thuật có thể được chỉ định để loại bỏ phần thoát vị của đĩa đệm.
- Phẫu thuật thay thế đĩa đệm: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thay thế đĩa đệm bị hư hỏng bằng một đĩa đệm nhân tạo.
5. Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm cột sống cổ và các triệu chứng liên quan, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau:
- Duy trì tư thế đúng: Khi ngồi làm việc hoặc đọc sách, bạn nên đảm bảo rằng cổ và lưng của mình được duy trì ở tư thế thẳng, không bị gập hay cúi quá lâu.
- Tăng cường vận động: Thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng giúp tăng cường sức mạnh và sự linh hoạt cho cột sống cổ. Các bài tập yoga, bơi lội, hoặc đi bộ đều rất tốt cho việc duy trì sức khỏe cột sống.
- Giữ trọng lượng cơ thể hợp lý: Béo phì có thể gây thêm áp lực lên cột sống cổ và làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
- Tránh mang vác nặng: Nếu bạn phải mang vác vật nặng, hãy chắc chắn rằng bạn thực hiện đúng cách để tránh tạo áp lực không cần thiết lên cột sống cổ.
Kết luận
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ có thể gây ra những cơn đau cổ vai gáy nghiêm trọng, đau lan xuống tay và tê bì. Nguyên nhân chủ yếu là do đĩa đệm bị lệch hoặc rách, chèn ép các dây thần kinh hoặc mạch máu. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc nhận diện và điều trị sớm là rất quan trọng. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau cổ vai gáy, đau và tê tay, hãy tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
