ĐÔNG Y CHỮA SỤP MI MẮT
Biện chứng Bống y:
Tỳ Thận khí nhược, cân mạch thỉ hoãn, nhãn bào hạ thuỳ.
Cách trị:
ích khí bổ trung, kiện Tỳ, trợ hoá.
Đơn thuốc:
Bổ trung ích khí thang gia giảm.
Bài thuốc:
Đảng sâm 12g, Bạch truật 9g, Phục linh 9g, Chích thảo 6g, Hoàng kỳ 9g, Đương quy 9g, Quảng bì 3g, Thăng ma 3g, Cát cánh 3g, Thương truật 5g, Vãn tầm sa 9g. sắc uống ngày l thang.
Hiệu quả lâm sàng:
Chung XX, nam, 12 tuổi, học sinh, quê ở Thiên Tân. Mi mắt bên trái sụp xuống khoảng hơn 3 tháng. Đã khám bên tây y, chẩn đoán là cơ mi mắt không có lực, loại nặng. Đã uống thuốc trị nhưng không khỏi, xin trị bằng Đông y. Khám thấy màt không mở lên được, nâng đầu để nhìn thẳng lên trời thì chỉ thấy 1 đường sáng, mệt mỏi, không có sức, ăn ít, biêng nói, cuốỉ ngày thích nằm, không muôn hoạt động, miệng không khát, chất lưỡi đỏ sẫm mà nhuận, mạch Hoãn Nhược, vò lực. Phân tích mạch vồ chứng thì: Tỳ chủ cơ hhục, mi mắt thuộc về Tỳ Vị, Tỳ hư thì không vận hoá được thấp, thấp thắng làm cho mi mắt nặng, không có sức.
Điều trị:
ích khí, bổ trung kiện Tỳ, trợ hoá. Dùng bài Bổ trung ích khí thang gia giảm. Uống liên tục 30 thang, ăn tăng hơn, tinh thần phấn chấn, mắt mở lên được một nửa, thị lực vẫn còn yếu. Dùng bài trên, bỏ Cát cánh, thêm Kỷ tử 9g, Thỏ ty tử 9g, Tang diệp 9g. Uống liền 20 thang, mắt mở được hoàn toàn so với mắt bên kia.
Ngô XX, nam, 9 tuổi, học sinh. Vì kỳ thi đến gần, học bài ngày đêm, thường thức khuya, để có thể thức, cố nhướng mắt lâu. Một ngày nọ, sáng sớm thức dậy, thấy mi mắt bên trái sụp xuống, bình thường không thể nhìn thấy vật gì. Tây y chẩn đoán là loại bệnh cơ không có sức (liệt cơ), chữa không bao lâu thì chuyển sang Đòng y. Lưỡi không có gì khác, mạch hơi mềm yếu.
Dựa vào chứng phân tích:
Thuộc loại mệt mỏi quá làm tổn thương Tỳ, điều trị phải kiện Tỳ ích khí. Dùng bài Bổ trung ích khí thang gia giảm. Sau khi uống 7 thang, mắt đã mở lên được, nhưng hô’ mắt lại ngứa. Dùng bài trên, bỏ Cát cánh, thêm Tang điệp, Thuyền thoái. Uống 7 thang thì hết ngứa. Hai mắt đã đối xứng, đã có thể nhướng mắt lên. Dùng bài trên, bỏ Thăng ma, thêm Câu kỷ tử, Cúc hoa, uống 10 thang, khỏi bệnh. Theo dõi 1 năm, không thấy tái phát.
Nhận xét:
Bài này nguyên là bài Bổ trung ích khí thang, bỏ Sài hồ vì có tính thăng lên, thêm Cát cánh để khai Phế khí. Mi mắt sụp xuống, thường kèm mi mắt hơi sưng, vì vậy, thèm Thương truật, Phục linh để thắng thấp, ngoài ra, Thương truật gặp Vãn tằm sa làm tăng tác dụng làm sáng mắt ( Lưu Bỉnh Phàm – tỉnh Hồ Nam).
