Những khó khăn của lần đầu tiên đi học có thể khắc phục được
Hàng năm, cứ vào mùa tựu trường, hàng triệu trẻ em được đến lớp để vui chơi và học tập. Có những trẻ nhỏ lần đầu đến trường không tránh khỏi bỡ ngỡ, xa lạ, trong đó có những trẻ ở độ 3 tuổi, bắt đầu tập xa cha mẹ để đến với một môi trường hoàn toàn xa lạ, vì vậy, những khó khăn là điều không thể tránh khỏi.
Đơn Vị Tâm Lý, Bệnh viện Nhi đồng 1 hàng năm tiếp nhận rất nhiều trường hợp ưẻ gặp khó khăn sau khi đi học nên gia đình đành phải cho trẻ nghỉ học.
Theo một nghiên cứu ở Pháp năm 2000, có 2/3 trẻ ở tuổi Mẫu Giáo có thể thích nghi được với môi trường học đường khi bắt đầu đi học, 1/3 còn lại có vấn đề khó khăn, 90% trong số đó có những rối loạn về tâm lý.
-
Trẻ có những khó khăn gì khi bắt đầu đến trường?
Tại Đơn vị Tâm lý, chúng tôi tiếp nhận những trẻ có rối loạn nhưsau:
Rối loạn ăn uống: nôn ói, biếng ăn, bỏ ăn, từ chối một số món quen thuộc
Rối loạn giấc ngủ: khó ngủ, sợ ngủ, ngủ hay giật mình, khóc đêm, mộng du
Rối loạn hành vi: lăng xăng, thu mình, không thích chơi Rối loạn ngôn ngữ: thoái lùi ngôn ngữ (ngừng nói), chậm nói, nói cà lăm, …
-
Vì sao trẻ khó thích nghi khi bắt đầu đi học?
- Rối loạn mối quan hệ mẹ-con:Đây là yếu tố vô cùng quan trọng, xuất hiện trong khoảng 3 năm đầu đời của trẻ. Nếu các bậc phụ huynh chuẩn bị tốt cho con trong giai đoạn này, trẻ sẽ vững mạnh để xã hội hóa ở lứa tuổi đến trường.
Mối quan hệ mẹ-con được đánh dấu ngay từ trong bào thai. Lúc này, thai nhi cần được sự âu yếm, vuốt ve, trò chuyện của mẹ, thai nhi cần người mẹ có một trạng thái tâm lý và thể chất tốt để phát triển.
Sự xa cách đầu tiên được đánh dấu bằng việc trẻ được sinh ra, rời khỏi bụng mẹ để bắt đầu cuộc sống của mình. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, hầu như trẻ với mẹ là một. Thông qua sự ẵm bồng, bú mớm, vuốt ve, trò chuyện, người mẹ cho trẻ sự bình yên tuyệt đối. Trong giai đoạn này, nếu vì điều gì làm trẻ xa mẹ sớm mà không có giai đoạn chuyển tiếp với người chăm sóc thay mẹ, thì mối quan hệ này bị phá vỡ, trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn trong sự phát triển của mình.
Khi trẻ bắt đầu lớn dần, được đánh dấu vào giai đoạn trẻ từ 8 tháng tuổi, đã biết phân biệt lạ quen, và việc tập cho trẻ thích nghi với việc vắng mặt tạm thời của mẹ sẽ giúp trẻ hiểu được sự kiện người mẹ không có mặt không phải là mẹ không tồn tại.
- Những yếu tố kèm theo
Thời gian ở trường quá dài.
Lớp học quá đông nên cô giáo không thể dành thời gian nhiều cho từng trẻ một.
Tiếp cận với môi trường lạ lẫm (cô giáo, bạn bè, môi trường…).
– Trẻ sinh non, sinh mổ, không được bú mẹ, cũng là một yếu tố góp phần cho sự kém thích nghi của trẻ khi đến trường,
Người lớn có thể làm gì để trẻ sớm thích nghi với môi trường mới?
Giải thích cho trẻ điều gì đang xảy ra bằng lời nói một cách rõ ràng theo từng lứa tuổi của trẻ, không nói dối, không lẫn tránh. Cho trẻ có thời gian để thích nghi dần với môi trường mới: bắt đầu bằng việc tham quan trường học, quan sát các bạn chơi.
dần dần tiếp cận với trò chơi; khi đi học thì nên bắt đầu bằng thời gian ngắn nhất như 1 giờ, rồi tăng lên dần theo thời gian. Thái độ và hành động của cha mẹ là điều rất quan trọng với trẻ, đó là thái độ đưa con đi học, đón con về, trò chuyện cùng con, chơi cùng con.
Tạo cho trẻ thú vui đi học: trò chuyện cùng trẻ về niềm vui ở trường, điều gì xảy ra, mối quan hệ với cô giáo và các bạn… Cần tránh nói đến những gợi ý không tích cực như “Cô có đánh con không?”, “Bạn có dành đồ chơi của con không?” vì những gợi ý này sẽ tạo ấn tượng không đẹp đối với trẻ.
3.2. về phía nhà trường
Đối với những trẻ khó thích nghi, các cô giáo cần cho phép phụ huynh được vào chung với trẻ trong một thời gian đầu, để mẹ và cô làm công việc chuyển tiếp, để tập cho trẻ thích nghi dần với môi trường mới.
Tránh việc hù dọa, đánh đập trẻ.
Sự ân cần của cô giáo là luôn cần thiết đối với trẻ.
-
Có cách nào để phòng tránh những khó khăn không?
– Thiết lập mối quan hệ mẹ-con đủ tốt với trẻ.
Cho trẻ một sức khỏe tốt: phát triển tốt vận động, ngôn ngữ, nhận thức… theo từng lứa tuổi, vì đây là những điều thuận lợi cho việc trẻ đi học.
Thời gian cha mẹ dành cho trẻ hằng ngày để chơi đùa, trò chuyện, âu yếm, vuốt ve là rất cần thiết.
