XUYÊN Ô ĐẦU
(ACONITUM SINENSIS)
Đọc thêm các tên khác:
- Xuyên ô đầu 2. Ò đầu tiêm 3. Ô đầu 4. Xuyên ó tiêm
Tính chất:
khí ôn, vị cay, có đại độc.
Công hiệu :
của Xuyên ô khư phong táo thấp, vị này có thể dung nó làm ma túy và làm thuốc khứ phong. Chủ trị được mọi chứng phong tê bại.
*Lưu ý: không dùng cho phụ nữ có thai. Vì một thìa chỉ ụống 1, 2 lần thì thai ra ngay.
Một phương dùng Xuyên khung, Đương qui vĩ, Quế tâm, Ngưu tất, các vị đều bằng nhau, nước sắc mà uống công hiệu như bài trên.
Xuất thiên kim phương
Một phương chữa chứng băng trung đới hạ, ngày đêm không dứt, dùng Xuyên khung 1 lạng, rượu trắng một bát lớn, sắc kỹ chỉ còn phân nửa, cứ uống từ từ hoặc gia nước cốt củ Sinh địa hoàng, với Bạch giao, Đỗ trọng, Sơn thù du, Ngủ vị tử, Nhân sâm, Hoàng kỳ, Toan táo nhân, các vị đều bằng nhau, dùng nước sác mà uống.
Xuất Thánh huệ phương
Một phương chữa ngưòi có chứng tích rượu làm ra bệnh cạnh sườn bị đau chướng đầy, có lúc lại úa thổ, trong bụng hmh như có tiếng nước róc rách, thì dùng Xuyên khung, Chế tam lăng, các thư đều 1 lạng làm ra bột, mỗi lần uống 2 đồng cân, nếu nước hành trắng làm thang mà uống.
Xuất Thánh tế phương
Một phương chữa tiểu nhi bị chứng óc nóng, chỉ muốn nhắm mắt nghiền lại, hoặc là ở thái dương đau nhức, hoậc là chứng măt sưng đỏ, thi dùng Xuyên khung, Bạc hà, Phác tiêu, mỗi thứ đều 2 đồng cân, làm ra bột thật nhỏ, rồi dùng một chuc mà thổi vào trong lồ mũi thì khỏi.
Xuất Toàn ấu tăm giám phương
Một phương chữa chứng chân răng bị thối miệng hôi dùng Xuyên khung nước sắc mà ngậm.
Xuất quáng tế phương
Một phương chữa chứng răng nanh đau nhức, dùng Xuyên khung lớn một cù, cho bã rượu cũ, vào mà ngâm 1 tháng, lấy ra bồi khô, rồi -cho thêm Tế tân, hai vị cùng nghiền ra bột, mả sát vào răng.
Xuất Bán sự phương
Một phương chữa được mọi chứng lở ghẻ sưng đau dùng 1 củ Xuyên khung lớn, đem nướng kỹ mà nghiền thật nhỏ, rồi cho Khinh phấn, dầu vừng, hòa đều với nhau mà bôi.
Xuất Phố tế phương
Một phương chữa người đàn bà sau khi sinh rồi thốt nhiên hai vú dài ra mà nhỏ như khúc ruột, rủ xuống quá rốn đau nhức không thể chịu nổi, trong lúc nguy cấp ấy, có thể chết trong giây lát. Chứng này gọi tên là chứng nhũ huyền.
hoặc là gia Bạch truật nước săc mà uống.
Ngự dược viện phương
Một phương chữa chứng phong nhiệt nhức đầu, dùng Xuyên khung 1 đồng cân, Tế tân 2 đồng cân, nước 1 bát nấu cạn còn phân nửa, uống nóng trước khi ăn cơm.
Xuất Gián liệt phương
Một phương chữa chứng đầu phong, lại còn hóa được đờm. Xuyên khung thái mỏng phơi khô, làm ra bột, luyện với mật ma viên to bằng hạt ngô, không cứ lúc nào uống 1 viên cũng được, uống th on chè xanh.
Xuất kinh nghiệm
Một phương chửa được chứng thiên đầu thống, Xuyên khung đâm nát rồi ngâm rượu hăm bảy ngày, uống được bao nhiêu mặc ý.
Xuất Đau đới phương
Một phương chứa được chứng phong nhiệt, bốc đưa lên, chóng mặt quay cuồng, choáng váng nhức đầu hay là khí trong lòng ngực không thông, dung Xuyên khung cùng với quả hòe mỗi thứ đều 1 lạng làm ra bột,mỗi lần uống 3 đồng cân, dùng nước chè xanh nấu làm thang mà uống, nếu trong ngực chưa được thông lợi thì dùng nước sắc nó mà uống.
Xuất Khiết cố báo mạng tập phương
Một phương chữa chứng đầu phong quay cuồng, chóng mặt, nhức đàu, gồm cả thiên chính đầu thống và ra nhiều mồ hôi, lại có tính sợ gió, lồng ngực thi đầy.bởi vì có chứng đờm ẩm, dùng Xuyên khung củ lớn 1 cân cùng vói Thiên ma 4 lạng làm ra bột, dùng mật luyện mà viên to bằng hạt ngô. Mỏi lán uống 5 viên, uống thang bằng nước chè xanh.
Hà giản tuyền phương
Một phương chữa chứng đau tim tức tối ghê gớm dùng 1 cù Xuyên khung thật lớn lãm ra bột, dùng thứ Thiên tửu làm thang mà uống, như uõng 1 củ có thể khỏi được 1 năm, 2 củ thi 2 năm.
Tôn thi Lập diệu phương
Một phương chửa người đàn bà có mang thai vì bị tốn thương hại đến thai khi bởi vì người ấy bị ngã vấp, hoặc bị vật gì đè phải, làm nặng nhọc quá, đến nỗi tổn thương làm ra chứng động thai không yên, hoặc là người bị con chết ở trong bụng, dùng Xuyên khung làm ra bột, lấy rượu làm thang mà uống.
Những bênh và những lúc cần phải kiêng xuyên khung.
Xuyên khung phải kiêng trong những chứng nóng trong xưong bốc ra. Người có mồ hôi trộm vi nóng bốc và thiếu chất mát. Ngưòi ho hay thổ, đàn bà khi bị băng huyết, hay khi có thai đều phải kiêng không nên dùng nó.
Lại không nên dùng nó một mình bao giờ, hay là dùng nhiều quá, hay là uống lâu mãi có hại, vì nó là vị thuốc tẩu tán chân khí, uống nó nhiều không tốt.
Thứ sản xuất ra ở Tứ xuyên hình tròn mà mềm, nặng chất sắc trắng hoi vàng là tốt, sấp nước cho mềm, thái mỏng sao qua mà dùng, thì tốt, để sống thi sinh ra chứng phong re ngoài da.
Bạch chì làm cho Xuyên khung mà được có Tế tân giúp sức thi chửa được những chứng thương tích khỏi đau.
Được Mẫu lệ thì chữa được chứng đầu phong thổ nghịch.
Những phương giản dị rnà hiệu nghiệm
Một phương chữa ngươi hạ chứng phá thương phong: dung Xuyên khung cung với Kinh giới, Bạch chỉ, Đương qui, Địa hoàng, Bạch thược, Thương truật, cam thảo. Nếu phải mùa đông thì gia Quế chi nước nấu thanh mà uống gấp
Một phương chữa chứng trưng hà, dùng Xuyên khung, Đương qui, Địa hoàng, Can tất, Duyên hồ sách, Ngũ linh chi, Bạch thược, Mẫu lệ phi, Kinh tam lãng, các vị đều bằng nhau, nước sắc mà uống.
Một phương dùng Xuyên khung cùng với Bạch chỉ, Tây căn, Hoàng kỳ, Kim ngân hoa, Sinh địa hoàng, công hiệu của nó có thể bài nung chỉ thống, tiêu tan ứ huyết đọng trệ.
Một phương chữa được chứng vì huyết hư sinh ra chứng nhức đầu: Xuyên khung, Cam cúc hoa, Đương qui, Địa hoàng, Thiên môn đông, Bạch thược, Chích cam thảo nêu phải người vốn có tính hỏa thịnh thi khi sắc được thuốc rồi, lúc uống gia thêm vào một chút nước đồng tiện mà uống thì rất hay.
Một phương chữa chứng khi hư nhức đầu, Xuyên khung làm ra bột, uống thang với nước trà nóng, thì chóng đỡ. Xưa có người đan bà sản hậu nhức đầu, uống 1 lần là khỏi.
Xuất tập giãn phương
Một phương chữa chứng khí huyết, nhức đầu, hay là người đàn bà khí thịnh quá nhức đầu, hay là ngươi sản hậu nhức đầu. Dùng Xuyên khung cùng với Thiên thai ô dược hai vị đều bằng nhau, làm ra bột cả, mỏi lần uống 2 đồng cân, uống thang bằng nước nấu củ hành với ít chè nhỏ cánh, sắc kỹ mà uống.
Theo:” Dược tính chỉ nam”.