HOA HỒNG

(MAI CÔI HOA)

(ROSA GALLICA R. (CINNAMOMEA) hay RUGOSA RED (ROSE))

Đọc thêm các tên khác:

Hồng mai côi                                Xích tường vi

Tính vị:

Khí ôn, vị cam, hơi đắng, không độc.

Công hiệu của Hoa mai côi:

Giải được uất, hành được khí, tỉnh được’kỳ tinh, nó có tính thu liễn được sức ấm nhẹ.

Chú trị hành huyết và hòa huyết. Chữa được chứng phong tê và lý khí.

Cũng có chỗ đọc là mân côi hay là văn côi.

Giống mân côi nhiều nơi có giồng, cây nó cao chừng hai ba thước, cành nó có gai, cứ đến tiết lập hạ thì hoa nó sắp nở, nên dùng hoa chưa nở to mà hái được về đem phơi khô trong bóng mát, hoặc làm theo phép chế nó lấy về bỏ núm và nhụy nó đi, sấy cách xa than lửa cho nó chóng khô ngay, nhưng phái bò vào bình kín, đừng để ra nắng thì hương vị nó mới còn nguyên.

Tính chất: khí thơm, ấm ngọt, hơi đắng, không độc.

Công hiệu của nó hành được khí, giải được uất kết, mềm được gan, tỉnh được tỳ, nó lại có tính cách thu liễm mà hòa hoãn nhẹ nhàng, cho nên nó dề dùng làm cho nhu nhuận, yên được gan, chỉ được huyết là cái cõng rất to cúa nó vậy.

Chú trị của nó là làm cho hòa được huyết, mà lại hành được huyết, nó có thể vào được hai kinh, tỳ và can, nên nó lý được khí, trị được chứng phong tê rất hay.

Những phương giản dị  mà hiệu nghiệm

Một phương chữa chứng thổ huyết.

Dũng cao Mân côi thì rất hay.

Phép nấu cao Mân côi.

Dùng chừng trăm Hoa mân côi, chọn lấy những hoa còn đương mới nở, chúm chím thì tốt hơn, lau bỏ nhụy và nhặt bỏ đế nó đi, dùng nước sông trong hai bát, nấu cạn còn một bát, gạn để riêng một nơi, lại dũng nước sông một bát rưỡi nấu lại, cũng nấu cạn còn nửa bát, bấy giờ mới lọc bỏ bã đi, cho cả hai nước trước sau vào với nhau, cộng là 1 bát rưỡi, rồi canh lại, còn chừng 1 bát mới gia thêm đường phèn vào 1 cân, quấy đều cho nó thành cao để mà dũng, cứ lúc nào muốn ăn cũng được.

Cứu sinh khố hái phương:

Một phương chữa người bị chứng ly mà cấm khẩu.

Dùng Hoa mân cội phơi khô trong bóng mát, nấu nước mà uống luôn luôn như nước trà thường cân rất hay.

Một phương chữa người bị chứng nhũ ung.

Dùng Hoa mân côi bẩy đóa, đinh hương tốt 7 nụ dùng rượu trong mà nấu, uống rồi tự nhiên khỏi.

Dũng Hoa mân côi bỏ nhụy và đế nó đi, rồi bồi khô làm ra bột, dùng rượu ngon uống với bột nó 1 đồng càn rất hay.

Bách tháo kính phương

Một phương chứa người bị chứng nhũ ung mới phát nếu phải là chứng uất lại càng hay, dùng Hoa màn côi thư đương mói nở, lấy về phơi khô trong bóng mát, chừng 30 đóa bỏ nhụy, bó đế nó đi, dùng rượu để đã lâu mà nấu, sau khi ăn cơm rồi thì uống.

Một phương chữa người bị chứng khí thống bời vì vị kinh và can kinh bị bệnh. Dũng Hoa mân côi phơi trong bóng mát, rồi hãm vào nước sói mà uống như uống nước trà tàu.

Một phương chữa người bị chứng tê bại vì phong dùng Hoa mân còi, nhặt bó núm và nhụy đi, phơi khô trong bóng mát 3 đồng cân, cùng với hồng hoa và đương qui, mỗi thư đều 1 đồng cân, dùng nước sắc kỹ rồi lọc bỏ bã đi, hòa vào một chút rưọư ngon mà uống, bây lần 7 thang là triệt cán không còn bao giờ phát ra được nưa.

Bách tháo kính phương

Một phương chửa người bị chứng thổ ra huyết tươi dùng bài tập thánh phương, Hoa mân côi không cư răng nhiều hay ít, nhặt bỏ cái núm đi, giã lấy nước cốt mà nấu cao, chứa vào trong bình, mỗi lúc sáng sớm đương lòng không uống năm ba muỗng con, uống nước vói nước sôi chỉ hai ba ngày là khỏi.

Một phương ớ trong sách thiếu lâm quyền kinh chép rằng: người bị đánh đập ngã vấp, bị tổn thương dùng Hoa mân côi cũng tốt.

“Dược tính chỉ nam”.