ĐÔNG Y CHỮA LƯỠI VIÊM MẠN TÍNH

Biện chứng Đông y:

Hư hoả phù việt lên trên, miệng lưỡi lở loét.

Cách trị:

Dẫn hoả qui nguyên, nhu chế dưỡng dương.

Đơn thuốc:

Kim quĩ thận khí hoàn gia giảm.

Bài thuốc:

Sinh địa 24g, Sơn dược 15g, Phục linh 10g, Sơn thù 10g, Đơn bì 6g, Trạch tả 6g, Phụ phiến (chế) 3g, Ngưu tất 10g, Thỏ ty tử 12g, Chích cam thảo 5g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia làm 3 lần uốhg. Chân lạnh nhiều, Phụ tử có thể tăng lên đến 5g (sắc trước l/2giờ).

Hiệu quả lâm sàng:

Uông XX, nam, 44 tuổi, cán bộ. Bị chứng lở miệng lưỡi 8 tháng, uông thuốc kháng viêm, kháng sinh, Vitamin c, thanh lương giải độc… đều không khỏi. Dẫn đến ăn uôhg khó khăn (lở loét mà không dụng chạm được với thức ăn kích thích), lưỡi đỏ, có vết nứt, không rêu, nhọt lở như hạt đậu màu trắng, khát nước ưa uống nước mát, 2 chân lạnh, lưng đau gối mỏi, đi tiểu đêm 4-5 lần, mạch Huyền Tế. Dựa vào chứng trạng, phân tích thấy: kinh túc thiếu âm thận đi lên họng, giáp với cuống lưỡi, do thận hư thuỷ suy, hư hoả bốc lên.

Dùng thuốc thanh lương thì bên dưới hết lạnh, bên trên hết nhiệt. Phép trị là nhu chế dưỡng dương, dẫn hoả về nguồn. Dùng Kim quĩ thận khí hoàn (thang) gia giảm, uống 20 thang, chân ấm dần lên, miệng đã hết khát, bớt tiểu đêm, mặt lưỡi hết lở loét, chất lưỡi chuyển màu hồng nhạt, nhuận, rêu mỏng trắng, ăn uống khá lên, bệnh tiến triển .tốt, tiếp tục dùng bài trên, bỏ Đơn bì, Trạch tả, thêm Khiếm thực, Kim anh để’ tăng khả năng bế tàng của Thận, uống 10 thang, chân ấm như bình thường, ban đêm chỉ đi tiểu 1 lần, điều trị để củng cố’ kết quả.

Nhận xét:

Bài thuốc trên còn trị được lưỡi viêm mạn tính có kết quả tốt. Đốỉ với chứng họng viêm mạn cũng có kết quả. Xem bệnh án điển hình dưới đây:
Hoa XX, nam, 33 tuổi, cán bộ. Viêm họng mạn tính, tái phát hơn 1 năm, trong họng như có vật gì ngăn trở, nuốt không đau, nuốt nước thì đau, trên hầu hơi sưng đỏ, phía sau họng màn chắn sung đầy, nước mĩêhg ra nhiều, thích uốhg nóng, lúc giao thời mùa xuân hạ 2 chân cảm thấy lạnh, chất lưỡi hồng nhạt, nhuận, hai bên có dấu răng, mạch Huyền Tế. Dựa vào chứng phân tích thấy đây là Thận suy hoả bốc lên. Phép trị cần dẫn hoả qui nguyên, nhu chế dưỡng dương. Dùng Kim quĩ thận khí hoàn (thang) gia giảm, thay Sinh địa bằng Thục địa, uống 10 thang, bớt đau họng, nuốt nước đã thông, đầu họng bởt đỏ, uôhg thêm 7 thang, hai chân hết lạnh, màn chắn ở phía sau họng trở lại bình thường. Theo dõi sau khi khỏi, không thấy tái phát (Lưu Bỉnh Phàm – tỉnh Hồ Nam).