Hội Chứng Tiền Đình Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Điều Trị Hiệu Quả

Hội chứng tiền đình là một trong những bệnh lý phổ biến gây chóng mặt – mất thăng bằng – buồn nôn – choáng váng. Bệnh ảnh hưởng lớn đến công việc, giấc ngủ và chất lượng cuộc sống. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ hội chứng tiền đình là gì, nguyên nhân do đâu và cách điều trị hiệu quả nhất hiện nay.

1. Hội chứng tiền đình là gì?

Hội chứng tiền đình (Vestibular Syndrome) là rối loạn xảy ra khi hệ thống tiền đình – cơ quan kiểm soát thăng bằng nằm ở tai trong và não bộ – bị tổn thương hoặc hoạt động bất thường.

Hệ tiền đình gồm:

• Ống bán khuyên

• Tiền đình – soan nang

• Dây thần kinh số 8

• Trung tâm thăng bằng ở tiểu não

Khi hệ thống này gặp vấn đề, người bệnh sẽ xuất hiện các cơn:

• Chóng mặt quay cuồng

• Choáng váng

• Mất thăng bằng

• Buồn nôn, nôn ói

• Ù tai, nghe kém

• Nhìn mờ, tối sầm mặt

2. Nguyên nhân gây hội chứng tiền đình

Hội chứng tiền đình có nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến nhất gồm:

2.1. Thiểu năng tuần hoàn não

Máu lên não kém gây thiếu oxy → rối loạn dẫn truyền thần kinh → chóng mặt, choáng.

2.2. Rối loạn tiền đình ngoại biên

Tổn thương xảy ra tại tai trong hoặc dây thần kinh số 8:

• Viêm thần kinh tiền đình

• Viêm tai trong

• Sỏi ống bán khuyên (BPPV)

• Bệnh Ménière

• Nhiễm virus

2.3. Rối loạn tiền đình trung ương

Tổn thương tại não bộ, tiểu não:

• Thiếu máu não

• Tai biến mạch máu não

• Chấn thương sọ não

• U tiểu não

2.4. Nguyên nhân sinh hoạt – lối sống

• Thiếu ngủ

• Stress kéo dài

• Làm việc máy tính quá lâu

• Hạ đường huyết

• Huyết áp thấp

• Môi trường nóng bức, thay đổi thời tiết đột ngột

2.5. Nguyên nhân ở cổ – cột sống

• Thoái hóa đốt sống cổ

• Chèn ép động mạch đốt sống
  → Làm giảm lượng máu lên não gây chóng mặt.

3. Triệu chứng hội chứng tiền đình

Người bệnh có thể gặp một hoặc nhiều biểu hiện:

• Chóng mặt xoay tròn

• Đứng không vững, dễ ngã

• Nhìn đôi, nhìn mờ

• Buồn nôn – nôn ói

• Ù tai, giảm thính lực

• Đau đầu, căng vùng gáy

• Choáng váng khi thay đổi tư thế

• Vã mồ hôi, tim đập nhanh

Cơn có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ, thậm chí vài ngày tùy nguyên nhân.

4. Hội chứng tiền đình có nguy hiểm không?

Có. Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể gây:

• Ngã chấn thương nguy hiểm

• Rối loạn lo âu, trầm cảm

• Mất ngủ kéo dài

• Giảm khả năng lao động

• Nguy cơ đột quỵ (nếu do thiếu máu não hoặc bệnh lý mạch máu)

5. Chẩn đoán hội chứng tiền đình

Bác sĩ thường chỉ định:

• Khám lâm sàng tiền đình

• Điện não đồ, MRI, CT não (nếu nghi tổn thương trung ương)

• Xét nghiệm máu

• Test nghiệm pháp Dix-Hallpike

• Đo thính lực – đo nhĩ lượng

Mục tiêu là xác định loại rối loạn tiền đình (ngoại biên hay trung ương).

6. Cách điều trị hội chứng tiền đình

Tùy nguyên nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp.

6.1. Điều trị bằng thuốc Tây

• Thuốc chống chóng mặt

• Thuốc tăng tuần hoàn não

• Thuốc an thần nhẹ

• Thuốc giảm ù tai, chống nôn

• Corticoid (nếu viêm thần kinh tiền đình)

6.2. Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng tiền đình

• Maneuver (xoay đầu chữa sỏi ống bán khuyên)

• Tập thăng bằng

• Tập kiểm soát chuyển động mắt – đầu

• Tập đứng – đi đường thẳng

6.3. Điều trị bằng Đông y

Đông y tập trung vào:

• Hoạt huyết – dưỡng não

• Điều hòa huyết áp

• Bổ can thận – an thần

• Loại bỏ phong – đàm gây chóng mặt

Các phương pháp gồm:

• Châm cứu

• Bấm huyệt

• Xoa bóp vùng cổ – vai

• Thuốc thang

• Cấy chỉ

Phù hợp với người bị tiền đình tái phát lâu năm, mất ngủ, stress.

7. Cách phòng ngừa hội chứng tiền đình tái phát

• Ngủ đủ 7–8 giờ

• Không đứng dậy quá nhanh

• Uống đủ nước

• Tập thể dục nhẹ (yoga, đi bộ)

• Tránh stress

• Không ngồi máy tính liên tục quá lâu

• Kiểm soát huyết áp – mỡ máu

• Hạn chế rượu bia, thuốc lá

8. Khi nào cần đi khám ngay?

• Chóng mặt kèm liệt mặt

• Nói khó, méo miệng

• Yếu tay chân

• Đau đầu dữ dội đột ngột

• Nhìn đôi kéo dài

Đây là dấu hiệu nguy cơ tai biến mạch máu não, cần cấp cứu.

KẾT LUẬN

Hội chứng tiền đình là rối loạn phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp. Kết hợp giữa thay đổi lối sống – thuốc – vật lý trị liệu – Đông y sẽ giúp giảm chóng mặt và ngăn tái phát lâu dài.