ĐÔNG Y CHỮA VIÊM MÔI MẠN TÍNH
Biện chứng Đông y:
Âm hư huyết nhiệt.
Cách trị:
Thanh Tâm giáng hoả, dưỡng âm nhuận táo.
Đơn thuốc:
Dưỡng âm thanh táo thang.
Bài thuốc:
Ngọc trúc 15g, Sơn dược 15g, Sinh địa 15g, Đơn bì phấn 9g, Mạch môn 9g, Nữ trinh tử 15g, Thủ ô 15g, Liên tử tâm 9g, Chi tử 9g, Hoàng cầm 9g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Rêu lưỡi vàng, đại tiện bí, thêm cẩm văn; Rêu lưỡi dày, môi chảy nước, thêm Ý dĩ nhân; Tiểu tiện vàng, khát, thêm Đạm trúc diệp. Ngoài ra, dùng Ngọc hồ điệp, mỗi lần 1 phiến đắp ngoài vết thương, khi dùng, trước tiên lấy nước ngâm với thuốc, đắp, mõi ngày thay thuốc 2 lần.
Hiệu quả lâm sàng:
Quan sát 47 bệnh nhân đã được trị khỏi, sau đó theo dõi 1-3 năm trở lên, đều không thấy tái phát.
Hộ XX, nam, 20 tuổi. Vì bị ngoại thương, sau đó môi dưới sưng, nứt nẻ, 3 ngày mới đêh khám. Từ 3 tháng trước, trèo lên cây, bị ngã xuống, gẫy răng tníớc, môi dưới bị rách đã được khâu và đã khỏi. Sau đó môi dưới sung to, nứt nẻ, kết thành vảy, bệnh dần dần tăng nặng, bôi cao mềm kích thích tô”, uông Terramycin, Vitamin c, đều không có kết quả, sau đó đến răng hàm dưới, phải nhổ răng cửa dưới, sau khi bị chân thương, lưng đùi cảm thấy đau, váng đầu, mấy ngủ, hay mơ.
Khám thấy vùng mặt 2 bên đối xứng, môi dưới hơi sưng, lật ra ngoài, môi đỏ, niêm mạc bóc lớp, sung huyết, khô, có vảy mỏng vàng tróc ra; niêm mạc bên trong miệng bình thường, răng sô’ 2 bị gẫy, lợi không sưng, ấn vào đau, mạch hoạt sác, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng, ít tân dịch. Đây là âm hư huyết nhiệt, Tâm hoả truyền sang Tỳ, đô’t nóng làm tổn thương tân dịch. Phép trị là thanh Tâm hoả, sinh Tỳ dịch, kèm tư bổ Thận âm. Dùng bài thuô’c trên, uống mỗi ngày 1 thang, ngoài ra dùng Ngọc hồ điệp mỗi lần 1 miếng, đắp vào vùng bệnh. Sau khi uốhg 9 thang, hết sưng đỏ, hết bong vẩy, ngừng thuốc theo dõi. Theo dõi hơn 3 năm, không thấy tái phát.
Nhận xét:
Chứng viêm môi mạn tính, là vùng môi sưng đỏ, không có dấu hiệu chẩn đoán đặc biệt, là 1 loại viêm mạn tính đặc biệt. Thường phát ở môi dưới, viêm mạn tính, lâụ ngày không khỏi. Tây y thường dùng thuốc bôi tại chỗ, kháng sinh, corticoid, phóng xạ trị liệu, tiêm kích thích tô’ tại chỗ. nhưng không đạt hiệu quả lắm. Dùng bài thuốc trên, đều trong vòng 2 tuần là khỏi bệnh, càng trị càng thấy có kết quả.
Trong bài dùng Ngọc trúc, Sơn dược sinh tân dịch cho Tỳ; Sinh địa, Nữ trinh tử, Thủ ô tư bổ Thận âm; Liên tử tâm, Đơn bì phân thanh Tâm hoả; Hoàng cầm, Mạch môn thanh táo nhuận Phế; Chi tử thanh tả hoả ở Tam tiêu, dẫn nhiệt đi xuôhg. Các vị thuốc dùng chung có tác dụng dưỡng âm thanh táo (Lưu Vinh Tinh – tỉnh Hồ Bắc).
