THUỐC NAM CHỮA PHÌ ĐẠI THANH QUẢN
Biện chứng Đông y:
Trung khí bất túc, Phế không được nuôi dưỡng, kim phá bất minh.
Cách trị:
Bổ trung ích khí.
Đơn thuốc:
Bổ trung ích khí phương gia giảm.
Bài thuốc:
Lộ đảng sâm 12g, Toàn Đương quy 9g, Khổ cát cánh 6g, Sinh hoàng kỳ 12g, Chích thặng ma 6g, Hoài tiểu mạch 30g, Sinh bạch truật 9g, Cam thảo 4.5g, Phượng hoàng y 3g, Ngọc hồ điệp 15g, Bàng đại hải 9g. sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hiệu quả lâm sàng:
Kiều XX, nam, 26 tuổi, công nhân. Khám ngày 15/1/1980. Bị mất tiếng đã 5 tháng. Bệnh viện khám chẩn đoán là ‘mất tiếng cơ năng’, uống thuốc không khỏi, đến Thượng Hải, khoa tai mũi họng bệnh viện tỉnh khám, chẩn đoán là giả thanh quản phì đại, do uống thuốc Tây nhiều mà không khỏi, mất tin tưởng, xin điều trị bằng Đông y. Khám sắc mặt không tươi, tắc tiếng, họng ngứa, hơi ho, lo sợ, chóng mặt, ăn ít, mệt mỏi, đại tiểu tiện thường, rêu lưỡi mỏng, chất lưỡi nhạt, hai bên có dấu răng, mạch Nhu Tê’. Đây là trung khí bất túc, Phế không được nuôi dưỡng, mất tiếng. Dùng Bổ trung ích khí phương gia giảm, uống 7 thang. Khám lại thấy họng thư thái, rêu lưỡi và mạch như cũ, ngoài ra không có gì khác. Tiếp dùng bài trên, thêm Sa sâm 12g, Thiên môn 12g, Mạch môn 12g là loại thuốc nhuận dưỡng Phế âm, uống 7 thang.
Khám lại thấy âm thanh rõ, bệnh nhân ngạc nhiên sung sướng. Sau đó uống thêm mấy thang để củng cô’ kết quả điều trị. Sau đó bệnh nhân sung sướng đi xa.
Nhận xét:
Hầu thuộc Phế, Phế hư nhược mất tiếng, sách cổ gọi là ‘Kim phá bất minh’. Chứng mất tiếng có chia ra hư thực, cần biện chứng về gốc ngọn bệnh, vì vậy biện chứng thường chuẩn xác. Bệnh án trên thấy ăn ít, mệt mỏi, khan tiếng, chóng mặt, hoa mắt, lưỡi nhạt, rìa lưỡi có vết răng, cho thấy đó là trung khí hư, Phế Tỳ là hai tạng mẹ và con, ích mẹ thì con thực, do đó muốn bổ Phế thường phải bổ Tỳ, ‘bồi thổ sinh kim’. Không thể quên cách dùng thuốc: bỏ gốc cầu ngọn, cấp thì phải cầu ở ngọn, sách viết: “Trung tiêu là gốc của hậu thiên, đưa tinh vào Phế’, vì vậy bệnh này, trước hết dùng bài ‘Bổ trung ích khí’ của Lý Đông Viên, để hơi thăng khai, thêm các vị dưỡng Phế như Sa sâm, Mạch môn, để âm thanh rõ, có thể thấy là đốì với Đông y, biện chứng luận trị rất quan trọng (Hạ Linh – Thượng Hải).
