THẤP KHỚP

Biện chứng Đông y:

Hàn tà thấp tà xâm nhập quấy phá, dừng lại ở kinh lạc, khí huyết vận hành bất thông.

Cách trị:

Khu phong hành thấp, thanh hoá uất nhiệt.

Đơn thuốc :

Gia vị quế chi thược dược trì mẫu thang.

Bài thuốc:

Quế chi 9g, Ma hoàng 9g, Phòng phong 9g, Phụ phiến 9g, Bạch truật 15g, Thương truật 10g, Cam thảo 15g, Sinh khương 15g, Bạch thược 30g, Tri mẫu 30g, Thạch cao 30g, Hoàng bá 50g, Dĩ mễ 60g. sắc uống, mỗi ngày 1 thang.

Hiệu quả lâm sàng:

Trịnh XX, nam, 45 tuổi, đến khám ngày 21/10/1975. Gặp mưa bị ướt, nên tà của hàn thấp dinh trệ lại làm cho các khớp ở chân sưng đỏ, đau, đã dùng nhiều thuốc đông thuốc tây điều trị, hiệu quả không rõ rệt, sau lại dùng hormon điều trị, bệnh lức nặng lúc nhẹ, thời tiết thay đổi càng đau nặng. Khám thấy người bệnh sắc mặt vàng xanh, tinh thần mệt mỏi, chất lưỡi đỏ rêu vàng bẩn, các khớp tay chân đau đớn, khó co duỗi, cảm thấy sưng nóng, gặp lạnh thì hơi bớt sốt, sợ gió, tâm phiền, miệng khát, mạch Hoạt Sác.

Đây là cảm hàn thấp, tà uất hoá nhiệt, phải trị bằng phép khu phong hành thấp, thanh hoá uất nhiệt. Dùng 5 thang Gia vị qưế chi thược dược tri mẫu thang, uống xong, các khớp đỡ đau, nước tiểu còn vàng, đỏ, thấp nhiệt còn. chưa hết, vẫn dùng bài thuốc trên, thêm Trạch tả 24g, Phòng kỷ 5g, uông 3 thang nữa. Khỏi trên lâm sàng, ra viện.

Nhận xét:

Tà của hàn thấp xâm nhập quây nhiễu, ngưng đọng ở kinh lạc, khí huyết vận hành không thông mà sinh ra bệnh này, tà của hàn thấp uất mà hoá nhiệt ắt các khớp sưng đau, thấp nặng ắt các khớp không lợi, lý do làm cho phát sô’t, miệng khát, mạch Hoạt Sác, rêu vàng bẩn chính là do thấp nhiệt nội uất. Quế chi thược dược tri mẫu thang thêm các thuốc thanh nhiệt lợi thấp, trừ được thấp nhiệt của biểu lý, lại khử được tà của hàn thấp, nhưng thấp có tính chất nặng nề bám dính khó mà trừ được nhanh chóng, phải thêm Trạch tả, Phòng kỷ để bắt cái thấp phải theo tiểu tiện mà tống ra. Trong bài thuốc giảm lượng Ma, Quế, Phụ, vì ở đây nhiệt nặng hơn hàn, giữ tính năng ôn kinh tán phát của chúng, dùng nhiều thuốc thanh nhiệt lợi thấp, là trị thấp nhiệt nhiều, đồng thời đuổi tà tán hàn, thanh nhiệt khử thấp (Đường Tổ Tuyên – tỉnh Hà Nam).