Sụp Mi Mắt
Đại cương
Chủ yếu là một bên hoặc cả hai bên mi mắt trên sụp xuống, không mở lên được.
Mi mắt thuộc Nhục Luân liên hệ với Tỳ Vị. Đa số do Tỳ Vị không điều hòa, khí huyết không được nuôi dưỡng, phong tà thừa cơ xâm nhập, nhục luân không được nuôi dưỡng, mạch lạc ngưng trệ gây nên bệnh.
Đông y gọi là Thượng Bào Hạ Thùy.
Chứng này dùng châm cứu để điều trị có hiệu quả tốt hơn là dùng thuốc.
Nguyên nhân
Do tiên thiên bất túc, nguyên dương hư yếu không ôn dưỡng được Tỳ thổ, nhục luân không được nuôi dưỡng gây nên bệnh.
Do hậu thiên không được nuôi dưỡng, Tỳ Vị bất hòa, việc sinh hóa khí huyết không đủ, mi mắt không được nuôi dưỡng vì vậy gây nên bệnh.
Gân cơ vùng mắt không được nuôi dưỡng, phong tà từ bên ngoài xâm nhập vào mi mắt khiến cho mạch lạc bị ngăn trở, vì vậy mi mắt không mở lên được.
Cũng có khi do giang mai độc, bị chấn thương gây nên.
Trên lâm sàng thường gặp một số dạng sau:
Tỳ Thận Dương Hư
Chứng: Mi mắt sụp xuống, không mở lên được, nhìn vật hóa thành hai, phải nhướng trán, phình miệng hoặc dùng tay mới nâng mi mắt lên được.
Điều trị: Ôn dương, ích khí, thăng đề.
Dùng bài Đề Thùy Thang (30) .
Châm Dương bạch, Ngư yêu, Toàn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc không, Thượng tinh, Bá hội, Mệnh môn, Thận du, Quan nguyên.
(Dương bạch, Ngư yêu, Toàn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc không là các huyệt cục bộ để hành khí, hoạt huyết, thông lạc; Thượng tinh, Bá hội là huyệt chủ yếu để thăng đề dương khí, dẫn khí của các mạch chạy lên đầu, mắt, để giúp nâng mi lên; Mệnh môn, Thận du, Quan nguyên để ôn dương, ích khí, bồi bổ cho tiên thiên) (Trung Y Cương Mục) .
Tỳ Khí Hư Yếu
Chứng: Mi mắt sụp xuống, lúc đầu còn hơi nhẹ, lâu ngày nặng dần, mắt không chuyển động được, nhìn một hóa thành hai, cơ thể mỏi mệt không có sức, thậm chí nuốt cũng khó khăn.
Điều trị: Kiện Tỳ, ích khí.
Châm Dương bạch, Ngư yêu, Toàn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc không, Thượng tinh, Bá hội, Khí hải, Túc tam lý, Tỳ du, Vị du.
(Dương bạch, Ngư yêu, Toàn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc không là các huyệt cục bộ để hành khí, hoạt huyết, thông lạc; Thượng tinh, Bá hội là huyệt chủ yếu để thăng đề dương khí, dẫn khí của các mạch chạy lên đầu, mắt, để giúp nâng mi lên; Khí hải để bồi bổ nguyên khí; Túc tam lý là huyệt hợp của kinh Vị mà huyệt ‘Hợp dùng trị nội phủ’; Tỳ du, Vị du là bối du huyệt của Tỳ và Vị) (Trung Y Cương Mục) .
Phong Trúng Lạc Của Mi Mắt
Chứng: Mi mắt sụp xuống, lúc đầu còn hơi nhẹ, lâu ngày nặng dần, mắt không chuyển động được, nhìn một hóa thành hai, sợ gió, sợ lạnh, đầu đau, mạch Phù hoặc có dấu hiệu cảm phong hàn.
Điều trị: Sơ phong, thông lạc, ích khí, thăng đề.
Châm Dương bạch, Ngư yêu, Toàn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc không, Thượng tinh, Bá hội, Phong trì, Hợp cốc.
(Dương bạch, Ngư yêu, Toàn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc không là các huyệt cục bộ để hành khí, hoạt huyết, thông lạc; Thượng tinh, Bá hội là huyệt chủ yếu để thăng đề dương khí, dẫn khí của các mạch chạy lên đầu, mắt, để giúp nâng mi lên; Phong trì, Hợp cốc để sơ tán ngoại phong) (Trung Y Cương Mục) .
