TOAN TÁO NHÂN 

(RHAMNUS SOPERIFERUS-ZIZYPHUS
VULGARIS-B UCKTHORN)

Đọc thêm các tên khác:

1) Sao táo nhân                 2) Sinh táo nhân 3) Nhị nhân

4) Sơn táo nhân               5) Điều thụy sam quân 6) Dương táo nhân

Công hiệu:

Công hiệu của Toan táo nhân bổ được gan và mật. Nó làm cho yên tâm thần, liềm được mồ hôi làm cho tỉnh táo tỳ kinh. Nó có thể dùng làm thuốc bổ dạ dày. Nó là một vị thuốc bổ dưỡng nhất là làm cho người ta dỗ ngũ.

Nhũng phương giản dị mà hiệu nghiệm

Một phương chứa người hình như là sợ hãi đến nỗi run sợ mà không nằm yên ngủ được. Hay là mật yếu cho nên dễ sinh ra sợ hãi.

Dùng Toan táo nhân, Phục thần, Viễn chí chế, Mạch môn đông, Thạch hộc ngũ vị tử, Long nhãn, Nhân sâm liệu lượng quân thần tá sứ cân tất cả chừng 3, 4 lạng nước nấu kỹ 3 lần lấy chưng 2 bát rươi chia ra làm 3 lần uống nóng.

Một phương chữa bị đi lỵ sau mật yếu quá không ngủ được.

Táo nhỏ quả người ta thường gọi là quả táo soan, hay là táo chua, chỉ dùng được nhân trong hạt nó. Nhưng lá nó cũng tốt, nó cũng có tính như nhân vậy.

Táo nhân khí êm, vị bùi, không độc.

Công hiệu của Táo nhân chữa được chứng những người huyết kém, không qui tỳ, không qui can, nên người ta không ngũ được, hay la người bị chứng cốt chưng bứt rứt phiền buồn, ra nhiều mồ hôi, thì phải sao đen gần cháy.

Hay là người bị mật nóng quá, cứ mè man hốt hoảng sợ hãi, ngủ không được yên giấc, hay giật mình kinh hoảng thần hồn mỏi một, sắc thái âu lo.

Ông Chu Đan Khê nói rằng:

Người huyết không qui tỳ, mà giấc ngủ chẳng ngon, thì nên dùng nó lắm, nghĩa là trước hết phải đại bổ tâm tỳ thì năm tạng mói an hòa, ngủ mới được yên giấc, uổng được nó lâu có thể trợ được âm khí, yên được năm tạng, làm cho người ta béo khỏe tinh thần và sống lâu.

Cách chế:

Người ngủ nhiều quá thi để nguyên còn sống vậy mà dùng.

Người không ngủ được thì sao chín đến khi dung nên giâ qua mà dùng.

Tính nó ghét phòng kỷ.

Dùng Toan táo nhân gia vào với bài ôn tỳ thang mà uống rất hay.

Một phương chữa người bị tỳ kinh khí huyết đều hư đến nỗi tự ra mồ hôi mà không ngủ được lại hay giật mình hay sợ hãi không muốn ăn uống gì cả.

Dùng bài qui tỳ thang bội gia Toan táo nhân sắc đem nấu kỹ mà uống rất hay.

Một phương chữa người bị chứng cốt chưng nóng như âm ỷ trong xương trong tim phiền buồn không sao ngũ được dùng Toan táo nhân 1 lạng sao đen nghiền ra bột hòa vào vói nước ngâm ít lâu xong rồi vắt lấy nước cốt nấu cháo gạo nhừ lại cho thêm vào 1 bát nước cốt sinh Địa hoàng, nấu chín đều mà ăn.

Xuất ở Thái binh Thánh Huệ phương

Một phương chưa người ra mồ hôi nhiều quá, đã uống thuốc cô biểu mà cũng không chỉ được mồ hôi.

Dùng Toan táo nhân 1 lạng sao đen nghiền nhỏ rồi cùng vói Sinh Địa hoàng, Bạch thược, Mạch môn đông, Ngũ vị tử, Long nhãn nhục, Trúc diệp, các vị bàng nhau nấu kỹ mà uống, uống được nhiều mói hay.

Một phương chữa người trong khi ngủ chảy mồ hôi.

Dúng Toan táo nhân, Nhân sâm, Phục thần các vị đều bằng nhau làm ra bột mỗi lần uống 2 đồng cân, uống với nước com.

Giản tiện phương

Một phương chữa người bị gai đâm vào trong thịt.

Dùng Toan táo nhân đốt cháy ra than nhưng còn tính làm ra bột uống vói nước 2 đồng cân thì sẽ ra ngay.

Ngoại đài bí yếu phương

Dụng lượng:

Mỗi khi dùng Toan táo nhân thì dùng nó từ 3 đến 4 đồng cân.

Trường hợp phải kiêng Toan táo nhân. Phàm những người không có thật tà hỏa uất thì không nên dùng Toan táo nhân.