Ngưu Hoàng (Sỏi Mật Bò): Tác dụng chữa bệnh, kiêng kỵ và liều dùng – 牛黄

Tên dùng trong đơn thuốc:

Ngưu hoàng, Tây ngưu hoàng, Tây hoàng.

Phần cho vào thuốc:

sỏi kết trong mật bò.

Bào chế:

Tán nhỏ như bột để. dùng.

Tính vị quy kinh:

VỊ đắng, tính bình. Vào hai kinh tâm, can.

Công dụng:

Thanh nhiệt giải độc, khai khiếu thông đờm.

Chủ trị:

Chữa bệnh nhiệt sốt li bì, nói lảm nhảm, người lớn bị trúng phong, trẻ em kinh giản (sài giật, sùi bọt mép). Bên ngoài đắp ung nhọt, đinh độc, có thể chữa cấm khẩu không nói được, giải đau thu miếng nhọt, trẻ em sơ sinh, uống vào, có thể giảm nhẹ thai độc.
ứng dụng và phân biệt: Hiệu lực chấn kinh định thống của Ngưu hoàng mạnh, nhưng sức khai khiếu thì còn kém xa Xạ hương. Ngưu hoàng là thuốc cao cấp thanh nhiệt giải độc, hiệu quả điều trị tốt hơn Hoàng liên, Hoàng cầm, Liên kiều.

Kiêng kỵ:

Nếu người mà phần dinh không có nhiệt và nhiệt không đi vào tàm bào lạc thì cấm dùng.

Liều lượng:

Một phân đến năm phân.

Bài thuốc ví dụ:

Bài An cung ngưu hoàng hoàn (Ôn bệnh điều biện phương) chữa tà thuộc bệnh ôn đi vào tâm bào, mê man, nói lảm nhảm. Ngưu hoàng, Ngọc, kim, Tê giác, Hoàng liên, Chu sa, Mai phiến, Xạ hương, Chân châu, Sơn chi, Hùng hoàng, Hoàng cầm, những vị thuốc trên, tán rất nhỏ mịn, luyện mật làm viên, mỗi viên một đông cân, Kim bạc làm áo (vàng dát cực kỳ mỏng. lătt ngoài viên thuốc, gọi là bọc hay làm ắo), mỗi lần uống một viên, trẻ em uống nửa viên.

Tham khảo:

Ngưu hoàng lăy trong con bò lúc còn sống tổt hơn là lấy của con bò đã chết. Gần đây có loại Ngưu hoàng nhân tạo.