Phác Tiêu: Tác dụng và liều dùng
芒硝
Tên dùng trong đơn thuốc:
Phác tiêu, Mang tiêu, bì tiêu, Huyền minh phấn, Nguyên minh phấn, Phong hóa tiêu.
Bào chế:
Thái củ cải ra từng miếng luộc kỹ, ròi cho bì tiêu |Vào, sau khi tan ra, gạn nước trong ở trên đi dế láng đọng, kết tinh, lấy ra phơi khô trong râm là được.
Tính vị quy kinh:
Vị mặn, đắng, tính hàn. Vào ba kinh VỊ, Dại tràng, Tam tiêu.
Công dụng:
Nhuận táo làm mềm vật rắn (phân táo bo’n hòn cục), tẩy rửa nhiệt tà ở trong.
Chủ trị:
– Chữa thực tích bí đại tiện, tiêu ăn uống đình trệ ở trong.
– Làm mềm phân táo bo’n trong ruột chữa đại tiện không thông, đau chung quanh rốn không dám sờ tay vào.
ứng dụng và phân biệt:
1 -Tiêu diêm sau khi được đun cô lại, trên mặt kết tinh như gai nhọn nhô lên thỉ gọi là Mang tiêu, dưới đáy đông đặc thành miếng gọi là Phác tiêu. Sau khi bào chế dể ra ngoài không khí đê’ ra giờ đã biến thành bột màu trắng gọi là Phong ho’a tiêu hoặc gọi là Huyền minh phấn (Nguyên minh phấn là một).
2 – Phác tiêu, Mang tiêu, Phong hóa tiêu, Nguyên minh phấn có công dụng giống nhau, chi co’ phân biệt nhẹ nặng, hiệu lực của Nguyên minh phấn chậm nhất.
Kiêng kỵ:
Nếu trong vị không co’ thực nhiệt, ruột không co’ phân táo bo’n và đàn bà co’ mang đều cấm dùng.
Liều lượng:
2 đồng cân đến 4 đồng cân.
Bại thuốc ví dụ:
Bài đại thừa khí thang (bài thuốc trongThương hàn luận). Chữa các chứng thuộc bệnh kinh Dương minh triều nhiệt – nóng có giờ, nói mê nói nhảm, bụng đầy, co’ phân táo bo’n.
Đại hoàng, Hậu phác, Chí thực,Mang tiêu. Trước hết cho hai vị Hậu phác, Chi thực vào nước sác lên, bỏ bã đi, rồi cho Dại hoàng vào sắc tiếp bỏ bã đi, cuối cùng cho Mang tiêu vào, đun nhò lửa sôi một vài dạo, chia ra uống ấm, tả hạ được rồi, chỗ thuốc còn thừa không được uổng nữa.
