TÁC DỤNG CHỮA BỆNH CỦA BẠCH ĐẬU KHẤU LÀ GÌ?
Tên dùng trong đơn thuốc:
Bạch đậu khấu, Bạch khấu nhân, Bạch khấu sác, Đới sác khấu, Khấu nhân, Tử đậu khấu, Dông ba khấu, Đậu khấu.
Phần cho vào thuốc:
Quả
Bào chế:
Bỏ vỏ lấy nhân, giã (đập) nát dùng. Cũng có khi cỉtng dùng cả nhân lẫn vỏ, hoặc chi dùng vỏ không.
Tính vị quy kinh:
VỊ cay, tính ôn. Vào ba kinh: phế, tỳ, vị.
Công dụng:
Hành khí noãn vị (làm ấm dạ dây)
Chủ trị:
Chữa các chứng phản vị (phiên vị) ãn vào nôn ra, ngực, vị quản trướng đau, đày bụng ợ hơi, do hàn tà ngưng tụ khí trệ gây nên.
ứng dụng và phân biệt:
– Tính vị và công năng của Bạch đậu khấu và Túc sa nhân cùng như nhau, nhưng bạch đậu khấu có mùi thơm mát nhẹ, từ từ thấm vào tâm, tỳ, thiên về đi lên trước rồi sau mới đi xuổng. Túc sa nhân thì lại có tính khác hẳn, giỏi về đi xuống nhưng lại hơi ôn và đi lên. Thăng giáng của hai vị này đều co’ cái hay của nó.
-Bạch đậu khấu cay ôn, thơm, màu trắng đi vào phế, sở trường về điều trị hàn tà ở thượng tiêu. Bạch khấu sác (vò) được cái dư khí của nhân Dậu khấu, tính tương đối hòa hoãn, nếu phế, vị hơi có vẻ đầy một chút, dùng vào thấy khoan thông vùng ngực, lý khí, hòa vị.
Kiêng kỵ:
Phê’ vị có hỏa uất, chứng nhiệt, thl cấm dùng.
Liều lượng:
5 phân đến 1 đồng cân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Bạch đậu khấu thang (Thẩm Thị tôn sinh thư phương) chữa nôn ọe.
Bạch đậu khấu, Hoắc hương, Bán hạ, Tràn bỉ, Sinh khương, cho nước vào sắc lên, uống mỗi ngày hai lần.
Tham khảo:
Vỏ Bạch đậu khấu trắng dày, còn nhân thl giống như Sa nhân.
