ĐÔNG Y CHỮA NƯỚU RĂNG SƯNG MỦ

Bỉện chứng Đông y:

Độc tổ’ xâm nhập Dương minh, nội kết ở Thái âm.

Cách trị:

Sơ phong thanh nhiệt giải độc, trừ mủ, thịt thối, sinh cơ.

Đơn thuốc:

Cát căn thang gia giảm (uống); Táo tín tán (bôi).

Bài thuốc:

Cát căn thang gia giảm : Cát căn 15g, Bạc hà 10g, Sinh địa 15g, Nhị hoa 15g, Hoàng cầm 10g, Thăng ma 3g, Đơn bì 15g, Cúc hoa 15g, Địa cốt bì 15g, Cam thảo 3g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

Táo tín tán :

Đại táo 1 quả, bỏ hột, Hồng tín hoàng đậu đại 1 hột.
Cho Hồng tín vào quả táo, cho lên viên ngói, đốt tồn tính đến lúc cháy thành màu vàng là được, không được cháy đen, nghiền bột, để dành dùng dần. Sau khi ăn, dùng nước âm ấm súc sạch miệng, xát thuốc vào nơi đau; Sau khi xát thuốc nằm cho đầu thấp xuống, há miệng ra cho nước độc chảy ra, không được nuốt để tránh bị ngộ độc, xát mỗi ngày 3-4 lần, sau đó súc miệng sạch để cho thuốc không xuống bụng.

Hiệu qủa lâm sàng:

Đã điều trị 8 ca máng xương răng sưng mủ, trong đó nam 3 ca, nữ 5 ca, trong đó, do nha chu viêm dẫn đến máng răng sưng mủ là 3
ca; tiêu chu viêm dẫn đến máng răng mủ là 5 ca. Điều trị trung bình 7-10 ngày là khỏi hoàn toàn, không có phản ứng xấu, không có dấu hiệu trúng độc.

Tỉnh XX, nữ, 32 tuổi, giáo viên. Khám ngày 10/3/1378. Bệnh nhân khai đau răng hơn 1 năm, thường xuyên chảy mủ, đau dữ dội đã 20 ngày. Một năm trước, lúc đầu đau ráng, lúc đau lúc không, chảy mủ không ngừng, 20 ngày gần đây đau nhiều hơn, lợi răng biến thành màu đen, chảy mủ, răng lung lay, không nhai được, ăn uống khó khăn, phiền táo không yên, mặt, má cũng sưng, ảnh hưởng đến giấc ngủ, nóng lạnh, răng đau không chịu được. Đại tiện táo bón, hai ngày đi 1 lần. Khám thấy phát dục bình thường, dinh dưỡng tốt, mặt bên trái sưng đỏ, răng bên trái bị ăn sâu, thịt thôi nát, biến thành màu đen, đè có mủ chảy ra, cắn răng vào rất đau, miệng há khó khăn, thân nhiệt 39°2C, răng lung lay, răng cửa và răng nanh bị nhiều hơn. Chẩn đoán là máng răng sưng mủ. Dùng Táo tín tán xoa bôi bên ngoài, ngày 3 lần, miệng không chảy mủ và nước nữa, 3 ngày sau, hết đau, 10 ngày sau hết chảy mủ, da thịt cục bộ chuyển sang màu hồng, chỗ thịt thôi rữa đã hoàn toàn tiêu hết, thân nhiệt 36,2oC, ngủ được, đại tiện ngày 2 lần. Theo dõi không thấy tái phát.

Địch XX, nữ, 18 tuổi, nông dân. Khám ngày 2/2/1974. Đau răng, nướu răng chảy mủ đã 3 tháng. Vốn đã bị đau răng, tháng 12/1973, đột nhiên sốt cao, nướu ‘í răng cửa bên phải và răng nanh sưng đỏ, biến thành mầu đen, chảy mủ không ngừng, tiêm penicilin thì nhiệt độ hạ, bớt sưng, nướu răng nanh ngoài chảy mủ không ngừng. Chẩn đoán là máng răng sưng mủ. Dùng Táo tín tán mỗi ngày xoa bôi 3 lần. Dùng thuốc 3 ngày miệng chảy ra nhiều mủ và nước miếng, 5 ngày sau, hết mủ, 8 ngày sau hết lở nát, niêm mạc trở nên hồng đỏ. Chưa phải dùng lại thuốc. Theo dõi, được biết sau đó đã khỏi, không thấy tái phát.

Nhận xét:

Hai trường hợp trên bị chứng máng răng sưng mủ, lợi răng hoại tử biến thành màu đen, chảy mủ, chỉ dùng Táo tín thang có hiệu quả. Nếu độc tố kết ở kinh Dương minh, lợi răng mới bị sưng đỏ, đau miệng hôi, rêu lưỡi vàng, táo bón, sốt cao, lạnh run, thì phải dùng Cát căn thang gia giảm là chính. Trong bài, Đại táo dùng bổ Tỳ sinh cơ, trưởng nhục, bảo vệ niêm mạc cục bộ, Hồng tín còn gọi là Hồng phê (Thạch tín), thuốc rất nóng, rất độc, dùng xoa ngoài tác dụng trừ hôi thối, mủ. Hai vị phôi hợp có tác dụng trừ mủ, sinh cơ, có kết quả, mỗi lần dùng lượng ít không dẫn đến ngộ độc, thấy an toàn; sau khi ngậm thuốc, cần để đầu thấp để nước miếng chảy ra ngoài, khi ăn, cần súc miệng sạch để bột thuốc không dính vào thức ăn, đó là cách để phòng ngộ độc ( (Địch Minh Nghi – tỉnh Hà Nam).