Bạch tiên bì
Tên gọi khác:Bạch tiền bì…
Tên khoa học:Dictamnus dasycarpus Turcz
Bộ phận dùng: Bạch tiễn bì dùng rễ, (thân rễ). Chọn loại rễ chắc thịt dày, có màu trắng, không thâm, mối, mọt là tốt.
Phân bố:Bạch tiễn bì chưa thấy trồng và khai thác Việt Nam phần nhiều được nhập từ Trung quốc và nơi khác.
Thành phần hóa học:Chủ yếu có chứa các chất như Dictamnine, dictamnolactone, sitosterol vv.
Tính vị quy kinh:Vị đắng tính hàn. Vào kinh Tỳ, Vị.
Công dụng chủ trị:Thanh nhiệt, giải độc, trừ thấp.
Chủ trị:Mụn nhọt lỡ ngứa ngoài da, ho do Phế nhiệt, phong thấp vv.
Ứng dụng lâm sàng:
+ Trị trẻ nhỏ tâm và Phế có phong nhiệt ủng trệ, ngực đầy: Bạch tiên bì 20g, Chích thảo 40g, Hoàng cầm 20g, Phòng phong 20g, Sa sâm 20g, Tê giác 20g, Tri mẫu 20g. Tán bột mỗi lần dùng 4g ngày 2-3 lần, hoặc sắc uống. (Bạch Tiễn Bì Tán – Thái Bình Thánh Huệ Phương).
+ Trị tạng Phế cảm phong tà, da khô, mũi nghẹt, mũi khô, mũi đau: Bạch chỉ 60g, Bạch phục linh 60g, Bạch tiên bì 60g, Hạnh nhân 60g, Mạch môn 60g, Tang bạch bì 80g, Tế tân 60g, Thạch cao 80g. Sắc uống. (Bạch Tiễn Bì Thang II– Chứng Trị Chuẩn Thằng).
+ Trị mắt có màng, mắt có mộng, mắt nhìn không rõ: Bạch tiễn bì 40g, Bách hợp 80g, Cam thảo 20g, Chỉ xác 40g, Cúc hoa 60g, Hoàng cầm 40g, Khoản đồng hoa 40g, Mạn kinh tử 60g, Sài hồ 40g, Xa tiền tử 40g. Sắc uống. (Bạch Tiễn Bì Thang – Loại Phương).
+ Trị sinh xong bị trúng phong, cơ thể hư yếu: Bạch tiên bì 20g. Sắc với 450ml, còn 150ml uống ấm. (Bạch Tiền Thang II– Chứng Trị Chuẩn Thằng).
+ Chữa phong thấp nhiệt, vết thương chảy nước vàng, thịt lở: Bạch tiễn bì, Cam thảo, Hà thủ ô, Khổ sâm, Kim ngân, Kinh giới, Liên kiều, Mộc thông, Phòng phong, tuỳ liều vừa đủ sắc uống hoặc làm hoàn uống. (Hà Thủ Ô Thang).
+ Chữa ngứa gải, dị ứng ngoài da đơn đỏ, (phong đơn độc) Sinh địa 16g, Đương quy 14g, Xuyên khung 12g, Xích thược 16g, Phòng phòng 10g, Kinh giới 10g, Độc hoạt 10g, Sài hồ12g, Bạc hà 12g, Thuyền thoái 7g, Bạch tiên bì 14g, Táo 3quả. (Tứ Vật Tiêu Phong ẩm-Nghiệp Phương)
Liều dùng:6-10g.
Kiêng kỵ:Tạng phủ hư hàn không nên dùng.
