Lạc tinh hoàn còn gọi là hiện tượng tinh hoàn không xuống bìu hay tinh hoàn ẩn, là thuật ngữ được dùng để chỉ các trường hợp tinh hoàn không nằm ở bìu do bị dừng lại bất thường trên đường di chuyển bình thường từ ổ bụng xuống bìu, bị lạc chỗ hoặc tinh hoàn dao động. Tinh hoàn ẩn có thể một bên hoặc hai bên.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng tinh hoàn không xuống bìu:
Sự trở ngại của dây chằng và ống bẹn đều có thể làm hạn chế sự di chuyển của tinh hoàn hoặc dẫn đến tinh hoàn lạc chỗ ở vị trí bất thường.
Nguyên nhân do chính bản thân tinh hoàn, thường gặp trong những bất thường nhiễm sắc thể 46, XXY, hoặc có thể phối hợp với nhiều hội chứng dị dạng khác.
Do tổn thương trục dưới đồi – yên – sinh dục ở bệnh nhân. Khi bệnh nhân mắc các hội chứng: Kallmann, Prader-willi-Labhart, quái thai không não, suy tuyến yên do trục dưới đồi – yên – sinh dục bị tổn thương hoặc không bình thường về cấu trúc đều là những nguyên nhân khiến tinh hoàn không xuống bìu.
Nguy cơ của tinh hoàn không xuống bìu
- Vô sinh: Những tinh hoàn không xuống bìu đều có sự khiếm khuyết cả số lượng và chất lượng tinh trùng, số lượng tế bào mầm và ống sinh tinh giảm rõ rệt so với tinh hoàn bình thường.
- Ung thư tinh hoàn: Nguy cơ ung thư hóa tinh hòan gặp trong tinh hoàn không xuống bìu có tỷ lệ cao gấp 35-48 lần so với tinh hoàn bình thường.
Nguy cơ ung thư tinh hoàn tăng lên ở những trường hợp tinh hoàn ở vị trí cao trong ổ bụng do nhiệt độ ổ bụng cao hơn bìu.
Cách điều trị
Đây là dị tật có thể sửa chữa bằng tiêm thuốc hormon hoặc phẫu thuật. Do vậy chỉ định điều trị nội hoặc ngoại khoa phụ thuộc vào mức độ và tuổi chẩn đoán sớm hay muộn.
Điều trị ngoại khoa có nhiều ưu điểm đưa ngay tinh hoàn xuống bìu nhưng có thể làm thương tổn Ống dẫn tinh, mạch máu nuôi tinh hoàn trong quá trình phẫu thuật. Các tai biến này sẽ làm cho tinh hoàn bị teo hoặc tắc ống dẫn tinh sau mổ. Những trường hợp tinh hoàn nằm cao trong ổ bụng rất khó hạ ngay xuống thì phải mổ.
Điều trị nội khoa bằng hormon HCG có thể làm cho một số tinh hoàn di chuyển xuống bìu hoàn toàn, số còn lại nếu chỉ di chuyển một phần cũng làm cho phẫu thuật được dễ dàng hơn.
