CHẨN ĐOÁN VÔ SINH NỮ
TIỀN SỬ
Khai thác tiền sử bệnh lý từ thuở bé liên quan đên sự phát triển dậy thì; tuổi phát triển vú, lông mu, lông nách; bệnh lý người mẹ khi mang thai; bệnh lao tuổi còn bé, hay trong gia đình. Tiền sử nội khoa liên quan đến sử dụng các chất steroid, corticosteroid…các bệnh nội tiết như đái tháo đường, bệnh tuyến giáp. Tiền sử các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục. Tiền sử bệnh ngoại khoa liên quan đến phẫu thuật đường bụng dưói như viêm ruột thừa, viêm tắc ruột, viêm phúc mạc.
Tiền sử kinh nguyệt:
kinh muộn, kinh thưa, buồng trứng có dấu hiệu suy sớm, Kinh mau, rong kinh là dấu hiệu rối loạn chức năng buồng trứng / nguyên nhân thực thể ở tử cung.
Tiền sử hôn nhân:
có chồng lần thứ nhất hay thứ hai. Có thai vối chồng trước hay không. Chồng có con với ai chưa…
Tiền sử thai nghén:
số thai các lần trước (số đẻ con sông/sô sẩy nạo/sô’ đẻ con chết/sô’ con đang sông); các lần chửa ngoài tử cung, chửa trứng…
KHÁM THỰC THỂ
Khám toàn thân:
Nhìn toàn thể. Người lùn thấp cổ có nếp da chân vịt nghĩ đến bệnh Turner. Người cao, chi dài nghĩ đến thiểu năng buồng trứng. Người béo, da thô, mụn trứng cá nghĩ đến bệnh lý vỏ thượng thận.
Khám phụ khoa:
Đánh giá sự phát triển vú, (Bo,1,2,3,4); sự phát triển lông mu, (Po,l,2,3,4…). Lông kiêu nam rậm và lan lên đường giữa đến rốn.
Quan sát âm hộ. Đặt mỏ vịt xem âm đạo, cổ tử cung. Đánh giá chỉ số cổ tử cung (cervical index – CI). Nắn tử cung, hai bên phần phụ. Kích thước tử cung, độ di động. Có khối gì hai bên tử cung ? Túi cùng nề, đau ?
CÁC XÉT NGHIỆM CẦN LÀM NGAY
Nên điều trị các viêm nhiễm âm đạo, cổ tử cung, đường sinh dục trên trước khi thăm dò xét nghiệm vô sinh. Có khi sau điều trị viêm đã có thai.
Đối với người bình thường, thấy kinh bình thường:
Thử tinh dịch đồ, chụp tử cung vòi trứng, đánh giá CI, siêu âm qua đầu dò âm đạo đo đường kính nang noãn ngày thứ 13 của chu kỳ 28 ngày, đo thân nhiệt hằng ngày, định lượng nội tiết tuyến yên, buồng trứng ngày thứ 21.
Đối với người có bệnh lý:
Các xét nghiệm thăm dò tuỳ theo bệnh lý nghĩ đến.
Đối với người vô kinh:
Chụp hố yên, định lượng nội tiết tuyến yên, buồng trứng. Tạo vòng kinh nhân tạo, rồi thăm dò các xét nghiệm như đối với người bình thường, thấy kinh bình thường.
