SỐT RÉT KINH NIÊN
Bệnh nhân:
Nguyên văn u.. 30 tuổi.
Vào viện: 17-2-78
Ra viện: 19-3-78
Số bệnh án: 11 – 78
Đàn õng người cao òm, mặt hơi xám sậm, mắt hóm sâu, môi khô, rêu lưỡi vàng, bị sốt rét lâu năm không khỏi, uống Quinine quá nhiều đến nổi ù tai, hỏi to tiếng ông cũng không nghe dược, dầu mắt choáng váng, trông vạt không rõ, tôi phái kê miệng sát tai ông mà hỏi chứng.
Ông cho biết: Bị sốt rét từ 3 năm nay, có lúc khói rồi ít làu lại tái phát, lạnh ít nóng nhiêu, nóng mê man. qua cơn nóng thì nhức dầu mát dỏ xốn, miệng lưỡi khó, uống nước quá nh’êu. lưỡi đóng rêu dầy, cổ dắng miệng hôi không ăn uống được, hay nôn nao muốn mửa nhó nhiêu bọt nhớt màu vàng hơi có dặc có dây. hiện đau ran ở ngực, dội xuống hạ sườn bén trái, nóng xót xa dưới bụng, đại tiện táo, tiểu dỏ gắt, lưng và mình dau như dần không sót nơi nào, nằm không dậy nổi, vì dau nhức lắm.
Xem mạch:
Lưỡng xích trầm nhược, can bộ huyện đại tỳ hoãn hoạt đều vô lực.
Đoán bênh:
Hư nhược, do nóng lạnh lâu ngày, uất hỏa và trọc thủy dinh kết thành chất đờrr. vàng, làm ngãn trở trong kinh mạch, khí suy huyết kém, tạng phú thất dưỡng, các cơ quan đèu bị đình trệ nhất là trung khí suy. tỳ bệnh sinh hàn thấp, vị bệnh sinh táo nhiệt, hàn nhiệt nội sinh, ứng tiếp với tà khí bên ngoài giao tác. tăng thêm phong hỏa và đờm thấp do dùng quá nhiêu thuốc trệ ngược, làm hao tán dương khí và huyết dịch.
Thân người gầy nhom, tai điếc, mất mờ, ít ăn kém ngủ, đau đớn muốn bại liệt, đấy là triệu chứng đại hư, không thể dùng thuốc quá tân ôn để tán hàn, tiêu trục đờm thủy như phương pháp chữa chứng Thực ngược, nên dùng thuốc điều bổ trung khí, giúp tỳ vị kiện vận, tiêu hóa thủy cốc, sinh tân hóa huyết dịch, trợ dương khí. thảng thanh giáng trọc, khí huyết được sung bổ thì vinh vệ tuần hoàn, hàn ngưng uất nhiệt sẽ tán giải, ,vì tỳ khí quá suy sinh nội nhiệt và vị khí quá hư cũng ố hàn.
Cách chữa:
Cứu tỳ vị cân kíp hơn cá.
Xử phương:
Rẻ Đinh lăng 8g Trắc há diệp sao 8g
Cam thảo nướng 4g
trợ trung khí.
Cây lá ké 8g Rễ lức 8g
giải nhiệt, tiêu độc, thông tning.
Rau mơ 8g Vỏ quít 4g
trợ tỳ khai uất, hạ khí.
Gừng sống 3g Thảo quả nướng 8g
ôn trung tán hàn, tiêu thấp dờm.
Thân thông 4g
tiêu ứ, giải uất nhiệt, thông Kinh hoạt lạc.
Lá từ hi 4g
thông khiếu giải biểu.
Cho uống 4 thang liền.
Tuân sau tái khám:
Bớt nóng l inh, dùng phương trên gia Đậu săng sao 8g; Ngải cứu 4g để trợ tỳ kiện vận, tán hàn thấp, cho uống 6 thang – tuần.
Tuân sau tái khám:
Sốt réi giun nhiều, thân hình bớt đau và nóng xót, nhưng ăn chưa được, còn mệt mỏi, ban đêm ít ngủ.
Xem mạch:
Thấy can đi huyên nhược, tỳ hoãn, các bộ đều hư nhược, biết được phong đờm uất hoa đã giải được nhiều, chỉ còn trung khí suy, huyết dịch hao kém, càn phải sung bổ thêm nhiều, cho dùng phương trên bỏ cây Lá ké, Ngai ciru, gia Hoài sơn 8g. Ý dĩ 10g uống 6 thang.
Tuân sau tái khám:
Ngủ yêi giấc, khá hơn trước nhiều, biết thèm ãn, và ăn hơi no thì chậm tiêu, sinh nhiều đờm nhớt hay khạc nhổ, cho thay dùng phương mới, điều hòa tỳ vị, giúp trung khí kiện vận, tiêu hóa, sinh tân, bôi tạng phu
Rễ Đinh láng 8g Cây đậu săng sao 8g
Vỏ quít 4g Cây dâu 8g
Hoài sơn 8g Rau mơ 8g
Củ sả sao 4g Thảo quả nướng 8g
Thán thông 2g Cam thảo nướng 4g
Gừng sống 3 lát, cho uống liên tục 12 thang trong ba tuần.
Sau tái khám: Ăn ngủ bình thường, sức khỏe khôi phục, cấp Bổ trung ích khí hoàn uống nhiều ngày để bồi bổ, dặn ăn uống điều độ và giữ vệ sinh, cho ra viện.
