ĐÔNG Y CHỮA TUYẾN GIÁP VIÊM
Biện chứng Đông y:
Thấp đờm ứ trệ, kinh mạch thiếu dương bị tắc, uất lâu hoá hoả.
Cách trị:
Thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết hoá ứ, nhuyễn kiên tán kết.
Đơn thuốc:
Tam hải thang.
Bài thuốc:
Hải tảo 15g, Côn bố 15g, Hải phù thạch 12g, Ngân hoa 15g, Liên kiều 15g, Công anh 30g, Địa dinh 15g, Thổ bối 10g, Kim quả lãm 10g, Tảo hưu 6g, Tam lăng 6g, Nga truật 6g, Một dược 6g, Nhũ hương 6g, Hạ khô thảo 10g. sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia làm hai lần uống.
Hiệu quả lâm sàng:
Hoàng XX, nữ, 37 tuổi, thợ may. Trước đó 1 tuần, tuyến giáp dưới hàm phải của bệnh nhân bị sưng thành cục, kéo dài thành hình dây chuỗi. Bệnh viện chẩn đoán là viêm tuyến giáp. Ngày lỗ/6/1977 đến khám ồ khoa chúng tôi.
Kiểm tra thấy:
Chỗ tuyến giáp cổ, gáy bên phải bị sưng tấy thành từng cục 6 X 0,5cm, xếp thành chuỗi, màu da không đổi. Bệnh nhân cho biết cổ gáy sưng tấy khó chịu. Hít thở và nuối khó khăn, về chiều người phát sốt sợ lạnh, không muốn ăn, đại tiện bình thường, mạch Tế Huyền, rêu lưỡi mỏng trắng. Cho dùng 5 thang Tam hải thang.
Khám lại:
Sau khi uống thuốc, khôi sưng tan hết. Rồi và có bệnh khác, bệnh nhân xin chữa nên dùng bài thuốc khác.
Nhận xét:
Viêm tuyến giáp trong Đông y là thuộc phạm trù Anh lựu. Có 5 anh và 6 lựu.
Sách ‘Y tông kim giám’ viết: ‘Hai chứng anh lụu phát sinh ở da thịt gân cốt. Anh thì có dạng dây chuỗi, còn lựu thì theo khí mà lưu lại Do vậy mới có tên như thế.’
Sách cũng ghi: ‘Anh phần lớn gây ra ở vai gáy, hai má, còn lựu thì ở khắp nơi.’
Theo cách chữa Anh lựu của người xưa đều không ngoài việc sơ Can giải uất, hành khí, hoạt huyết, hoá đờm, nhuyễn kiên, bổ ích Tỳ Thận.
Bài này dùng Hải tảo, Côn bố, Hải phù thạch đều vị mặn, tính lạnh để nhuyễn kiên; Tam lăng, Nga truật, Nhũ hương, Một dược dể hoạt huyết hoá ứ, giảm đau; Kim quả lãm để thanh Phế, lợi họng; Ngân hoa, Liên kiều, Tảo hưu, Công anh, Địa đinh, Thổ bối, Hạ khô thảo để thanh nhiệt giải độc, nhuyễn kiên tán kết. Mấy năm nay sử dụng trong lâm sàng đều đạt kết quả tốt (Lý Ánh Trượng – tĩnh Hồ Nam).
