Loài người nhận thức sỏi đường niệu như thê nào? Nơi nào trên thê giới phát hiện ra sỏi đường niệu đầu tiên?
Lịch sứ khoa ngoại tiết niệu có thể bắt đầu lừ trươc khi nhàn loại xuất hiện chữ viết. Người ta đã phát hiện ra những xác ướp bị mắc bệnh sỏi bàng quang trong các ngôi mộ cô Ai Cập thơi tiền sử, ước tính cách nay đã 7000 năm. Đã có ràt nhiều ghi chép và nghiên cứu về bệnh sỏi đương niệu được phát hiện trong khảo cổ học Bảo tồn sói trong Bao tàng hác vật London thây ơ trong xương chậu của Mu-nai-yi, một người Ai Cập khoảng 16 tuổi. Mu-nai-yi dược chôn vào khoảng năm 4800 trươc Còng nguyên, dáng tiếc xác ươp đã bị hủy thành tro bui trong thế chiên lần thứ hai, hiện nay trong sách lịch sử khoa ngoại tiêt niệu ở Ai Cập có thế xem được đồ thị của viên sỏi này.
Sỏi có hình quả trứng, bề mặt giống như sỏi bàng quang do phosphat tạo thành. Trong một ngôi mộ Ai Cập cổ khoảng năm 3400 trước Còng nguyên, người ta đã phát hiện 3 miếng sỏi thận sơm nhất trong bộ xương của một người đàn ông, nặng 24g, 20g, 12g. Ngoài ra, từ rất sơm đã có ghi chép miêu tâ bệnh sỏi thận. Phẫu thuật điều trị bệnh sói thận đã có trước các loại phẫu thuật khác từ rất lâu, kỹ thuật phẫu thuật lấy sỏi, làm vơ sói đã được cai tiến qua lịch sử hơn 2000 năm. Thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên, lấy sỏi thận sỏi bàng quang) đã trơ thành công tác chuyên môn. Trong lơi thề của nhà Y học nổi tiếng ngươi Hi Lạp cổ đại Hippocrate, ông đã đề cập không làm phẫu thuật lây soi bàng quang, điều đó nêu rõ phẫu thuật ngoại khoa cổ xưa nhất này đã rãt phổ biến vào lúc bây giờ (năm 460 – 377 trước công nguyên).
Trong thư tịch Y học cổ đại của Trung Quốc đã có ghi chép về bệnh này. Cho dù trên phương diện giải phẫu đường tiểu và sinh lý, hay từ phương diện nguyên nhân bệnh, bệnh lý cũng như chẩn đoán và điều trị đều được trình bày và phân tích rất nhiều. Trong “Hòang đế nội kinh’’, người Trung Quốc xưa đã gọi hệ thống bệnh của triệu chứng có kích thích của bàng quang là “lâm”, trong đó gồm có bệnh soi thận, đặc biệt bao gồm bệnh soi bàng quang. Đến dơi Hán, trong “Trung tằng kinh” của Hoa Đà mơi chia “lâm” thành nhiều loại, trong đó “sa lâm” được nói rô là bênh liêu ra sôi. Sách này còn miêu tã tường tận triệu chứng thải ra sói. độ lớn và màu sắc cùa sỏi. cơ chê hình thanh sói. Không ít tư liệu vẫn còn có hiệu quả phòng ngửa kết sỏi cho Y học hiện đại ngày nay.
Sỏi thận không thể xem đơn thuần là được hình thành clo thành phan sói trong đương niệu chiết xuât ra. Soi trèn thực tế là mọt biểu hiện hóa thạch khác thương cùa cơ thể. Hóa thạch là hiện tượng tồn tại tương đôi phổ biên trong giơi sinh vật. Hóa thạch ơ cơ thể ngươi bao gôm calci hóa bình thương, như sự hình thành xương và răng, và những hóa thạch bất thương hay hóa thạch bệnh lý, như mó bị calci hóa ơ vị trí khác thương và hình thành các loai sỏi thận – sỏi niệu, sói mật, kết men răng v.v…
Xem xét từ góc đọ lý luận không chê sinh vật, calci hóa không bình thương là qua trình mất sự không chế, đó là calci hóa ơ một sò vị trí đáng ra không thể phát sinh calci hóa hoặc mức độ tiến hành calci hóa quá cao hoặc qua thàp. Những năm gần đây, thế giơi đã đem khái niệm calci hóa và giúi calci hóa ở sinh vật vào vân đề nghiên cứu cơ chế hình thành sỏi thận. Đây là một tư tưởng hoc thuật mơi, có lợi cho việc lìm hiểu một cách sâu sắc hơn cơ chế hình thành sỏi thạn ơ câp độ phân tử, cũng co 1Ợ1 cho việc phòng ngừa và điều trị bệnh sỏi thận một cách chính xác.
Những năm gần đây, tiến triển nổi bật nhát của bệnh sói thận chủ yếu biểu hiện ở sự đột phá trên phương pháp trị liệu, có hiệu quả nhất là tán sỏi ngoài cơ thế. Phương pháp này có thể giải quyết phần lơn các vấn đề về điều trị bệnh sỏi thận, cộng thêm nội soi đế lây soi ra, như qua nội soi thận, nội soi niệu quản V.V…. trên 90% ngươi bị bệnh sỏi thận có thể được điều trị mà không cần làm phẫu thuật lấy sói truyền thống. Nhưng chúng ta cần phải sáng suốt thấy rằng, tiến triển trên phương pháp trị liệu không có nghĩa là giảm được tỷ lệ tái phát bệnh sói thận, có một vài trường hựp thậm chí còn tăng nguy cơ tái phát, do đó tăng cường đề phòng là mọt biện pháp quan trọng không thể thiếu.
