THƯƠNG NHĨ TỬ: TÁC DỤNG VÀ LIỀU LƯỢNG

蒼耳子

QUẢ KÉ

Tên dùng trong bài thuốc:

Thương nhĩ tử.

Phần cho vào thuốc:

Quả.

Bào chế:

Chọn sạch tạp chất, sao vàng thâm, sát bỏ hết gai, sẩy sạch là được.

Tính vị quy kinh:

Vị ngọt tính ôn. Vào hai kinh phế tỳ.

Công dụng:

Trừ phong phát hãn, tiết phong chỉ thống, giải độc nhọt đầu đinh (mụn nhọt).

Chủ trị:

-Chất Thương nhĩ tử nhẹ, mà nhẹ thì hay đi lên, chữa nhức đầu chảy nước mũi (do viêm xoang hoặc trĩ mũi – Ty uyên), phát hãn ở bì phu.

– Có thê’ chữa chứng tý đau nhức do phong tà xâm phạm vào cơ biểu.

– Cây thương nhĩ nấu thành cao có thê’ chữa nhọt đầu đinh và hùi (cùi – Đại ma phong).

ứng dụng và phân biệt:

– Người nhức đầu thiên về phong hàn phần nhiều dùng Bạch chỉ, nhức đầu thiên về phong nhiệt phần nhiều dùng Thương nhi từ.

– Thương nhỉ trùng là một loài ký sinh trùng ở giữa nhánh và cành cây thương nhĩ. Vào mùa thu đông, lá thương nhĩ rụng, nếu chỗ cành nhánh có lỗ nhỏ, chắc chắn có từ một đến hơn mười con ấu trùng ở đo’, bắt chúng bỏ vào trong một hình đựng sẫn dầu vừng để sau đo’ sử dụng có thể chữa các nhọt độc rất công hiệu.

Kiêng kỵ:

Thương nhĩ tử sơ thông bài tiết phong tà ở ngoài, không được dùng để trấn yên phong tà nội động (từ trong bốc lên). Có thể chữa nhức đầu do thương phong, chứ không chữa được thiên đầu thống thuộc chứng hư.

Liều lượng:

Một đồng cân rưỡi đến hai đồng cân.

Bài thuốc ví dụ:

Bài Thương nhi tốn (Chứng trị chuẩn thằng) chữa nước mũi đục chảy không ngót.

Thương nhỉ tử, Tân di, Bạch chỉ, Bạc hà, tán nhỏ, uống với nước hành, trà sau bữa ăn.

Tham khảo:

Các loại quả hột đều đi xuổng, duy chỉ có Màn kinh tử với Thương nhỉ tử là đi lên.