Hạt Thầu Dấu 蓖麻子: Tác dụng và liều dùng
(Tý Ma Tử)
Tên dùng trong đơn thuốc:
Tỳ ma tử, Tỳ Ma nhân, Tỳ ma du
Phần cho vào thuốc:
Hạt.
Bào chế:
sàng sẩy sạch tạp chất, vỏ ngoài rồi giã nát để dùng.
Tính vị quy kinh:
Vị ngọt, cay, tinh bình. Vào hai kinh vị đại tràng.
Công dụng:
Nhuận hạ tích trệ và tiêu sưng.
Chủ trị:
-Trong uống dầu hạt thầu dầu (tỳ ma du), làm trơn nhuận phân tích lại ở trong ruột để đi ngoài được (tả hạ), nhất là người già và người hư nhược bị táo bón là thích hợp.
-Dùng ngoài hay dùng hút dẫn, nâng kéo lên. Người bị miệng mắt méo xệch và đàn bà bị sa dạ con, đều có thể dùng vị thuốc này giã ra rồi bôi vào. Còn về Khoa ngoại tiêu sưng đỏ càng mạnh. Khi bị kim gai đâm vào thịt, giã đáp vào vốt thương là hút được gai ra ngay
Kiêng kỵ:
Tỳ vị yếu, đại tràng không mạnh thì chớ dùng
Liêu lượng:
Uống trong thì dùng dầu, mỗi lần khoảng một thìa cà phê. Dùng ngoài thì khoảng 10 hạt, giã nát.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Bát châm thích nhập nhục phương (vệ sinh dị giản phương) Tỳ mà tử 1 hạt bỏ vò, giã nhỏ đắp vào ngoài lấy vải (lụa) buộc lại, nâng xem nếu thấy đầu gai thò ra thì nhổ đi, dùng lâu thịt lành lồi ra.
Tham khảo:
Dâu hạt tháu dàu rất trơn tính rát binh, hòa, không kích thích; là thuôc công hạ hoan hòa, an toàn. Khi chữa đại tiện bị táo bí, có thê chỉ dùng một vị này phương pháp giàn tiện. Nếu ngại mùi vị hạt thâu dàu, tìrì quấy vởi lòng đỏ trứng gà và cúng uổng, hoặc cho thêm nước quả cũng được.
