Tinh hoàn ẩn là một trong những bệnh lý thường gặp trong ngoại nhi tổng quát. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, mỗi năm có trên 120 trường hợp đến điều trị. Tuy nhiên, điều trị như thế nào? Khi nào cần phải điều trị là câu hỏi mà chúng tôi hay gặp. Để giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ giới thiệu một số vấn đề liên quan đến bệnh lý này.
Tinh hoàn ẩn là gì?
Tinh hoàn là nơi sản xuất chất nội tiết sinh dục và tinh trùng cho bé trai. Trước khi đứa bé ra đời, tinh hoàn di chuyển từ trong ổ bụng xuyên qua thành bụng ở vùng bẹn vào vị trí bình thường là bìu. Nếu sự di chuyển này gặp “sự cố”, tinh hoàn sẽ nằm đâu đó trên đường đi của nó. Hiện tượng này gọi là tinh hoàn ẩn. Có khoảng 4% bé trai sinh ra bị tinh hoàn ẩn, tỉ lệ này cao hơn ở trẻ thiếu tháng, và 75% các trường hợp tinh hoàn sẽ xuống đến bìu trong 3 tháng đầu. Trẻ có thể bị tinh hoàn ẩn một bên hoặc cả hai
Khi không sờ được tinh hoàn trong bìu thì có thể gặp các trường hợp sau đây:
1) Không có tinh hoàn bẩm sinh,
2) Tinh hoàn bị tèo do xoắn hoặc tắc nghẽn mạch máu nuôi tinh hoàn khi còn trong bào thai,
- Tinh hoàn còn nằm đâu đó trên đường từ ổ bụng xuống bìu,
- Tinh hoàn nằm ở một vị trí bất thường nào đó trong ổ bụng,
- Trong một vài trường hợp khi bé ngủ thì sờ được tinh hoàn nhưng khó khăn khi bé thức gọi là “Tinh hoàn co rút”.
Tại sao cần phải điều trị?
Ở người, tinh hoàn nằm trong bìu, nơi có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể, điều này giúp cho tinh hoàn sản xuất tinh trùng tốt nhất. Nhiều nghiên cứu cho thấy khả năng sinh sản suy giảm đáng kể ở người bị tinh hoàn ẩn. Việc đưa tinh hoàn vào trong bìu giúp cải thiện tình trạng này một cách rõ rệt, đặc biệt nếu được can thiệp sớm.
Có rất nhiều lợi ích nếu đưa tinh hoàn vào vị trí bình thường của nó: Tinh hoàn nằm trong bìu sẽ ít bị tổn thương hơn nằm ngoài bìu và quan trọng nhất là giúp cho việc sản xuất tinh trùng được bình thường, lợi ích tiếp theo là về mặt thẩm mỹ. Ngoài ra, nếu không được điều trị khả năng ung thư sau này rất cao. Được biết là ung thư tinh hoàn thường gặp sau 40 tuổi và là một loại ung thư có thể chữa tốt nếu được
phát hiện sớm. Cách tốt nhất để phát hiện sớm là tự kiểm tra và chỉ làm được điều này khi tinh hoàn nằm trong bìu.
Điều trị tinh hoàn ẩn như thế nào?
Rất nhiều chuyên gia khuyên nên điều trị tinh hoàn ẩn trước một tuổi bởi vì có nhiều bằng chứng cho thấy tế bào sinh tinh trùng bị tổn thương sau giai đoạn này. Có thể chọn một trong hai cách điều trị sau đây:
- Chích một loại kích thích tố có tên là HCG trong vài tuần và theo dõi sự di chuyển của tinh hoàn. Tuy nhiên, chỉ 10% các trường hợp là có kết quả như mong muốn.
- Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Kỹ thuật mang tinh hoàn xuống cố định vào bìu là tương đối đơn giản, bệnh nhi chịu hai vết mổ nhỏ ở bẹn và bìu. Sau đó vài giờ bệnh nhi có thể ra viện. Ngày nay, bằng việc ứng dụng kỹ thuật nội soi các nhà ngoại khoa có thể tìm thấy dễ dàng các trường hợp tinh hoàn nằm cao hoặc lạc chỗ trong ổ bụng và giúp đưa chúng xuống bìu mà phương pháp phẫu thuật cổ điển rất khó thực hiện.
Các biến chứng của tinh hoàn ẩn là gì?
Do các phương tiện cố định tinh hoàn chưa phát triển tốt nên có thể xảy ra xoắn tinh hoàn, phần lớn các trường hợp xoắn tinh hoàn phải cắt bỏ do phát hiện trễ. May mắn là biến chứng nguy hiểm này ít gặp hơn thoát vị bẹn.
Đối với các trẻ bị xoắn tinh hoàn cần phải cắt bỏ thì phải hết sức thận trọng đối với tinh hoàn còn lại bởi nguy cơ teo hoặc xoắn trong suốt cuộc đời đứa