QUẢ BÍ NGÔ (NAM QUA)

(CUCƯRBITA PEPO, L. FLAT YELLOW PUMPKIN)

Đọc tên khác:

Quả bí Ngô, bí Đó, bí Lào, bí Rợ

Nam qua tử             Phiên nam qua                Nam qua đế

Tính vị:

Khí ôn, vị ngọt, thể nhuận, không độc.

Công hiệu:

Công hiệu của nó hòa trung ích khí sát trũng trị được giun, sán xơ mít.

Thịt quả bí ngô có thể nói được là: đầy những chất bổ dưỡng, thành phần của nó cũng giống như là Hồ la bặc tức là củ cà-rốt (carotin) sắc vàng đỏ.

Giống bí này sinh ra hoa đực, hoa cái cùng ra cả vói nhau một ngọn, hoa nó sắc vàng, hoa cái kết thành quả trước, còn non mùi hoi xanh nhạt, đến lúc già da nó đỏ vàng, hmh như quả địa cầu tròn mà hoi dẹp, có như khía ra từng múi, cho nên người ta phân loại nó là Hồ lô, khoa thực vật. Giống này có khi ăn nhiều quá hay sinh ra chứng khí trường, hóa nên thấp nhiệt, cho nên cũng có sách hầu như coi thường, không thèm nghĩ đến ăn nó, thật vậy, nên phải như những trường họp con người vốn mắc bệnh cước khi, hay đương mắc bệnh hoàng đản thì chớ có dùng nó, vì nó làm cho thấp sinh ra khí ủng, tắc. Nó càng làm cho tăng phát ra hoàng đản hay là tê thấp bại.

Dùng nó mà còn ăn lẫn với thịt dê, thì bệnh càng thêm nguy kịch.

Hỏi tại sao các sách đã từng nói rằng dùng nó có thể bổ trung ích khí mà lại nói ăn vào nguy kịch như vậy là nghĩa làm sao?

Thưa rằng bởi dùng không đúng chỗ như những người thái âm thấp thổ, miệng khát lưỡi khô, dũng nó một chút thì đả thấy bổ ích, nếu không thì chẳng có lẽ nào là lẽ đã nói mà lại không đúng bao giờ.

Chữa người bị độc á phiện dũng quả bí tươi giã lấy nước cốt đổ cho uống luôn thì tỉnh. Người muốn chừa nghiện Nha phiến dùng bí đỏ nấu ăn càng nhiều càng tốt chắc chắn không phải lo gì về bệnh nghiện mãi mãi lâu dài. về sau cũng không bao giờ sinh ra chứng bệnh gì nứa nghĩa là khôi dứt mãi về sau.

Người bị thương bàng thuốc bỏng da dùng bí tươi giã nát đắp vào cũng khỏi,

Nó lại kiêm trị được cả chứng bị bỏng bằng nước sôi hay bằng lửa cháy dùng nó đều hay cả.

Tùy tức cư phương nói rằng:

Người bị ngã vào vật gì, như bị châm vào da thịt dầm tre hay gai nhọn đâm vào, dùng bí tươi giã nát đắp vào chỗ đó gai sẽ ra ngay.