Điều trị viêm đa khớp dạng thấp (Rheumatoid Arthritis – RA) khó đạt được khỏi hoàn toàn bằng y học hiện đại vì nhiều lý do liên quan đến bản chất của bệnh và giới hạn trong điều trị hiện tại:
1. Tính chất tự miễn của bệnh
RA là một bệnh lý tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô lành mạnh, đặc biệt là màng hoạt dịch trong khớp. Đây là một quá trình bệnh lý phức tạp, khó kiểm soát vì nguyên nhân chính xác vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn.
- Hệ miễn dịch quá nhạy cảm: Hệ miễn dịch tiếp tục sản xuất các yếu tố viêm (như cytokine) và tự kháng thể (như RF và anti-CCP) làm tổn thương khớp và các cơ quan khác.
- Không thể loại bỏ nguyên nhân gốc rễ: Các yếu tố môi trường, di truyền và miễn dịch đan xen khiến việc điều trị trở nên khó khăn.
2. Tổn thương không thể đảo ngược
Khi viêm kéo dài, các khớp có thể bị tổn thương vĩnh viễn (như biến dạng khớp, hủy sụn, dính khớp). Y học hiện đại chỉ có thể ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình tổn thương, chứ không thể khôi phục lại các mô bị phá hủy.
3. Điều trị chủ yếu kiểm soát triệu chứng
Các phương pháp hiện tại chủ yếu tập trung vào:
- Giảm đau và chống viêm: Sử dụng thuốc NSAIDs, corticosteroids.
- Làm chậm tiến triển bệnh: Sử dụng DMARDs (Disease-Modifying Antirheumatic Drugs) như methotrexate, hydroxychloroquine, hoặc thuốc sinh học (biologics) như anti-TNF, anti-IL-6.
Tuy nhiên, các loại thuốc này:
- Không chữa khỏi bệnh: Chỉ kiểm soát và làm chậm diễn tiến bệnh.
- Có tác dụng phụ: Dùng lâu dài có thể gây hại cho gan, thận, dạ dày và làm suy giảm miễn dịch.
4. Tính cá nhân hóa trong điều trị
- Đáp ứng thuốc khác nhau: Mỗi bệnh nhân có cơ địa và phản ứng với thuốc khác nhau. Có người đáp ứng tốt, nhưng có người không đáp ứng hoặc bị tác dụng phụ nặng.
- Khó điều chỉnh hoàn hảo: Việc điều chỉnh liều lượng và kết hợp thuốc đôi khi mất thời gian để đạt hiệu quả tối ưu.
5. Yếu tố toàn thân và biến chứng
RA không chỉ ảnh hưởng đến khớp mà còn gây tổn thương các cơ quan khác như phổi, tim, da, và mắt. Điều này làm phức tạp thêm việc điều trị, đòi hỏi phối hợp nhiều chuyên khoa.
6. Nguy cơ tái phát cao
Ngay cả khi bệnh nhân đạt được trạng thái thuyên giảm (remission), bệnh vẫn có nguy cơ tái phát nếu không tiếp tục điều trị duy trì hoặc khi có yếu tố kích hoạt.
Kết luận
Y học hiện đại hiện chưa thể chữa khỏi RA hoàn toàn do bản chất tự miễn phức tạp, tổn thương không thể phục hồi và giới hạn của các phương pháp điều trị hiện tại. Tuy nhiên, mục tiêu chính trong điều trị là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương tiến triển và cải thiện chất lượng sống. Các nghiên cứu mới về liệu pháp tế bào gốc, thuốc nhắm trúng đích và can thiệp miễn dịch mang lại hy vọng cho tương lai.
