Những biến chứng gặp phải khi dùng thuốc giảm đau corticoid kéo dài trong điều trị viêm đa khớp dạng thấp
Thuốc corticoid, hay còn gọi là glucocorticoid, là một loại thuốc chống viêm mạnh thường được sử dụng trong điều trị các bệnh lý tự miễn, bao gồm viêm đa khớp dạng thấp. Tuy nhiên, việc sử dụng corticoid kéo dài tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những biến chứng có thể gặp phải khi dùng corticoid kéo dài trong điều trị viêm đa khớp dạng thấp và cách phòng tránh hiệu quả.
1. Tác động của corticoid trong điều trị viêm đa khớp dạng thấp
Corticoid là loại thuốc giúp giảm viêm, giảm đau và ngăn chặn tổn thương khớp bằng cách ức chế hệ miễn dịch. Thuốc này thường được chỉ định trong giai đoạn cấp tính hoặc khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Tuy nhiên, việc lạm dụng corticoid hoặc dùng trong thời gian dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
2. Những biến chứng khi dùng corticoid kéo dài
2.1. Loãng xương
Sử dụng corticoid kéo dài làm giảm mật độ xương, dẫn đến loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương. Điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với người cao tuổi và phụ nữ sau mãn kinh, những đối tượng vốn đã có nguy cơ loãng xương cao.
2.2. Suy tuyến thượng thận
Corticoid ngoại sinh ức chế hoạt động của tuyến thượng thận, khiến cơ thể không tự sản xuất đủ hormone cortisol. Khi ngừng thuốc đột ngột, người bệnh có thể bị suy tuyến thượng thận cấp tính, nguy hiểm đến tính mạng.
2.3. Tăng nguy cơ nhiễm trùng
Corticoid làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng. Các nhiễm trùng phổ biến bao gồm nhiễm trùng đường hô hấp, nhiễm nấm, hoặc nhiễm khuẩn da.
2.4. Hội chứng Cushing
Việc sử dụng corticoid kéo dài có thể gây hội chứng Cushing, đặc trưng bởi tăng cân, tích mỡ ở mặt và vùng bụng, rạn da, và yếu cơ.
2.5. Rối loạn chuyển hóa
- Tăng đường huyết: Corticoid làm giảm khả năng sử dụng glucose của cơ thể, dẫn đến tăng đường huyết và nguy cơ tiểu đường.
- Rối loạn lipid máu: Sử dụng corticoid kéo dài có thể làm tăng cholesterol và triglyceride, góp phần vào nguy cơ tim mạch.
2.6. Tác dụng phụ trên hệ tiêu hóa
Người dùng corticoid lâu dài có nguy cơ cao mắc viêm loét dạ dày – tá tràng và xuất huyết tiêu hóa, đặc biệt khi kết hợp với thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).
2.7. Ảnh hưởng đến tâm lý
Corticoid có thể gây thay đổi tâm trạng, mất ngủ, lo âu, hoặc thậm chí dẫn đến trầm cảm và rối loạn tâm thần nếu sử dụng kéo dài.
3. Cách phòng tránh biến chứng khi sử dụng corticoid
3.1. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
- Không tự ý tăng, giảm liều hoặc ngừng thuốc đột ngột.
- Sử dụng liều thấp nhất có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất.
3.2. Theo dõi sức khỏe định kỳ
- Kiểm tra mật độ xương để phát hiện sớm nguy cơ loãng xương.
- Thực hiện xét nghiệm máu để theo dõi đường huyết, mỡ máu và chức năng tuyến thượng thận.
3.3. Bổ sung dinh dưỡng hợp lý
- Tăng cường thực phẩm giàu canxi và vitamin D như sữa, cá, rau xanh để bảo vệ xương.
- Hạn chế đường và chất béo bão hòa để giảm nguy cơ rối loạn chuyển hóa.
3.4. Tập luyện thể thao
Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện mật độ xương, đồng thời giảm căng thẳng và nguy cơ tăng cân.
3.5. Sử dụng thuốc hỗ trợ nếu cần
Bác sĩ có thể kê các thuốc bảo vệ xương, thuốc giảm nguy cơ loét dạ dày, hoặc các liệu pháp điều trị thay thế phù hợp.
4. Kết luận
Corticoid là một loại thuốc hữu ích trong điều trị viêm đa khớp dạng thấp nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu sử dụng kéo dài. Để hạn chế biến chứng, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ, kết hợp theo dõi sức khỏe định kỳ và áp dụng lối sống lành mạnh. Việc hiểu rõ các tác dụng phụ và cách phòng tránh sẽ giúp bạn điều trị bệnh hiệu quả mà không gây tổn hại đến sức khỏe lâu dài.