Thế nào là ung thư dạ dày?
U ác tính ở dạ dày có rất nhiều, như u tuyến, u limpha, u thịt ác tính v.v… Nhưng tuyến u mọc ở mô niêm mạc dạ dày chiếm tuyệt đại đa số, 50% đến 90%. Do đó thường chỉ ung thư dạ dày là nói đến loại u ác tính này. Thời kỳ đầu ung thư dạ dày có đến trên 70% người bệnh chẳng có triệu chứng gì. Vào thời kỳ giữa và cuối thấy xuất hiện đau bụng trên, đường tiêu hóa bị chảy máu, bị thủng, môn vị bị tắc, gầy còm, uể oải, việc trao đổi trong cơ thể gặp trở ngại, và khối u khuếch tán di căn gây ra. Ung thư dạ dày có thể gây ra ở bất cứ tuổi tác nào, nhiều nhất từ 50 đến 60 tuổi. Ung thư dạ dày mang những đặc điểm: Khởi bệnh kín đáo, thời kỳ đầu không có triệu chứng rõ ràng nên chẩn đoán sót, dễ di căn và tái phát, và dự báo khó v.v… u ác tính dạ dày của các loại khác, thí dụ như u limpha, u thịt dạ dày v.v… tương đối hiếm thấy. Phương pháp trị liệu và dự báo khác với trị liệu u tuyến dạ dày. U limpha dạ dày là chứng u ở tổ chức miễn dịch của thành dạ dày. Chúng chiếm khoảng 4% chứng ung thư dạ dày. u thịt dạ dày sinh ra ở cơ bắp thành dạ dày hoặc tổ chức liên kết, có một số là u lành, một số là u ác. u thịt dạ dày ác tính chiếm khoảng 2% u ác tính của dạ dày. Mặt khác còn có u loại như ung thư (carcinoid). Đó là u tế bào sinh ra hooc môn. Phần lớn nó không lan đến các bộ máy khác, chiếm khoảng 3% u ác tính dạ dày.
Tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là loại u ác tính thường thấy nhất trên toàn thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày ở các quốc gia và khu vực khác nhau có khác nhau. Số mới mắc bệnh ung thư dạ dày ở các nước phát triển chiếm vị trí thứ tư trong tất cả các loại u. Còn ở các nước đang phát triển đứng thứ hai. Ung thư dạ dày ở các nước Trung Á, Trung Âu, Trung Mỹ, Nam Mỹ, các nước Nhật Bản, Chile, Costarica, Hungari và Balan đều có tỷ lệ phát sinh tương đối cao, là một trong những nguyên nhân tử vong chính vì bệnh ung thư ở các quốc gia này. Tại sao lại có sự khác biệt như thế? Có lẽ có liên quan đến nhân chủng, tập quán sinh hoạt, v.v…, nhất là quan hệ mật thiết liên quan đến phương thức ăn uống. Điều đáng nêu là tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày hiện nay ở Mỹ bằng 1/4 của năm 1930. Lý do hạ xuống chưa được rõ hoàn toàn. Nghiên cứu suy đoán, có lẽ có liên quan đến việc thay đổi phương thức và thói quen ăn uống. Thí dụ, sử dụng tủ lạnh, thực phẩm đông lạnh tăng lên, lượng thức ăn muối, giảm đi, có lẽ liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày giảm đi.
Thời kỳ tồn tại ung thư dạ dày
Người bị bệnh ung thư dạ dày chưa qua chữa trị, thì thời kỳ tồn tại sau khi mắc bệnh khoảng 1 năm. Tỷ lệ sống được 5 năm sau khi phẫu thuật chữa trị triệt để. Nó phụ thuộc vào độ ăn sâu vào thành dạ dày, vào phạm vi liên đới của hạch limpha, và phương thức mọc u. Ung thư thời kỳ đầu dự báo tốt, nếu chỉ xâm nhập ở lớp niêm mạc, thì tỷ lệ sống 5 năm sau phẫu thuật đạt khoảng 70%. Người xuất hiện kiểu u thuộc về ruột, với hình thức u cục, tỷ lệ cắt bỏ tương đối cao. Người xuất hiện kiểu nhảy, di căn sớm, dự báo tốt sẽ tốt. Nếu u đã đi vào lớp cơ, nhưng khi phẫu thuật không phát hiện ra hạch limpha di căn, thì tỷ lệ sống 5 năm sau khi mổ vẫn có thể đạt đến 60% đến 70%. Nếu đi sâu vào lớp cơ hoặc lốp tương mô, mà có hạch limpha cục bộ di căn, thì dự báo cho thấy rất xấu, tỷ lệ sống 5 năm chỉ khoảng 20%.
Tuổi hay phát ung thư dạ dày
Việc mắc bệnh ung thư dạ dày có sự khác nhau về tuổi tác, giới tính. Tuổi tác càng tăng tỷ lệ mắc bệnh càng cao. Ớ các nước phát triển cao như Nhật Bản, con trai bắt đầu sinh bệnh từ 10 tuổi, tuổi càng cao càng tăng. Tỷ lệ mắc bệnh sau tuổi 40 rõ ràng cao hơn. Tỷ lệ mắc bệnh ở tuổi 65-80 đạt đỉnh cao nhất. Những người bị ung thư dạ dày trên 55 tuổi chiếm 70% tổng số người mắc bệnh ung thư dạ dày. Những năm gần đây, tỷ lệ thanh niên mắc bệnh ung thư dạ dày có xu hướng tăng, chiếm khoảng 5% tổng số ung thư dạ dày.
Nói về giới tính, nam giới thường bị ung thư dạ dày hơn nữ giới. Tỷ lệ nam nữ thanh niên ngoại quốc bị ung thư dạ dày thấp hơn 2:1
Những loại người nào dễ bị ung thư dạ dày?
Các chuyên gia cho rằng mối nguy hiểm ung thư dạ dày tăng cao có liên quan đến một số nghề nghiệp, như công nhân mỏ than, công nhân làm việc kim loại không phải sắt, công nhân làm việc khuôn cát, thợ rèn, công nhân khí gas và công nhân làm việc ở nơi có bụi silic thường bị ung thư hơn. Trong nghiên cứu mang tính đi trước một bước, quan sát những ngành nghề có tỷ lệ tử vong vì ung thư dạ dày cao thấp có: công nhân mỏ và khai thác đá là 341,9/100.000; công nhân giao thông vận tải là 140,5/100.000; công nhân dịch vụ là 124,6/100.000; người viết lách là 123,8/100.000; tỷ lệ tử vong của nông dân, công nhân chặt cây, ngư dân là 118,2/100.000; công nhân kỹ thuật, thợ gia công sản phẩm là 116,4/100.000, đều cao hơn công nhân ngành nghề đặc biệt 105,2/100.000; nhân viên bán hàng 91,6/100.000; cán bộ, nhân viên quản lý 65,4/100.000. Ngoài ra trong điều tra công nhân các nhà máy chế tạo sản phẩm từ dầu mỏ phát hiện thấy, các loại công nhân như ứng dụng dầu thô, dầu mazut, cồn v.v… đều có tỷ lệ phát bệnh cao. Vì thế trước mắt nhận thấy ngành nghề có tỷ lệ ung thư cao thường thấy là ngành nghề làm ở nơi bụi bặm, hóa chất, cao su, hạt nhân. Nhân tố bộc lộ ở nghề thường thấy là bụi, chì, khói hắc ín, formaldehyde, loại natri amin, propylene, hút thuốc, uống rượu và nghề nghiệp làm ngoài trời, đều có tác dụng cho ung thư dạ dày phát triển.
Người có nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày cao là chỉ những người dễ mắc chứng bệnh ung thư dạ dày hơn người thường. Nói chung tỷ lệ những người có nguy cơ cao về mắc bệnh ung thư dạ dày bình quân cao hơn những người thường gấp mấy lần, thậm chí đến gần 10 lần. Những người có nguy cơ là những người trên 40 tuổi, có bệnh sử về dạ dày mãn tính, hoặc gần đây thấy ở những người tiêu hóa không tốt.
- Những người thiếu máu ác tính, nối ruột và dạ dày trên 10 năm, viêm dạ dày teo, lên vẩy ở mô ruột, mô niêm mạc dạ dày có hình dạng khác, phác chẩn loét dạ dày không tốt, những người kích thích bài tiết vị toan nhiều mà vẫn thấy thiếu axit.
- Những người thích ăn uống nhiều muối (kể cả các loại muối nén), và các thực phẩm hun khói, những người uống rượu mạnh và hút thuốc lâu năm, những người ít ăn rau tươi.
- Những người thần kinh bị kích thích và ức chế.
- Những người trong gia tộc có người bị ung thư dạ dày và ung thư thực quản.
