Biểu hiện lâm sàng của viêm dạ dày mãn tính
Viêm dạ dày thường hay phát ra từ người trung niên, tiến triển chậm, thường tái đi phát lại. Phần lớn không có triệu chứng, hoặc có triệu chứng tiêu hóa không tốt với mức độ khác nhau, như bụng trên no căng, đau âm ỉ, hoặc chán ăn, khí nóng, ợ chua, buồn nôn v.v…Đau bụng do viêm dạ dày mãn tính phần lớn không có quy luật nào cả, thường đau khắp vùng bụng trên, đau âm ỉ, ít khi thấy đau kịch liệt, người bị bệnh viêm dạ dày co thắt bộ phận, lại kèm cả triệu chứng thiếu máu, gầy còm, tả chảy v.v… Viêm dạ dày kiểu cách khác nhau, biểu hiện lâm sàng của nó cũng có chỗ khác nhau.
Viêm dạ dày cạn có thể đau âm ỉ bụng trên, bụng căng và có khí nóng, ăn xong bụng trên đau hay khó chịu mãn tính, không theo quy luật nào cả, có một số người có cả ợ chua. Viêm dạ dày co thắt ở các chỗ khác nhau, thì triệu chứng của nó cũng không hoàn toàn như nhau. Viêm hốc dạ dày do co thắt mãn tính thường có biểu hiện đau ở vùng giữa và trên bụng liên tục, mang tính từng cơn, nhưng lại không mang tính chu kỳ. Người rữa nát niêm mạc dạ dày có thể chảy máu chút ít ở đường tiêu hóa bên trên. Khi có kèm theo mật trào ngược, thì xuất hiện nôn ra có mật, và đau phía sau ngực. Viêm dạ dày mãn tính có thể có cả thiếu máu mãn tính. Viêm toàn dạ dày co thắt có thể có thiếu máu ác tính, thường toàn thân suy yếu, mệt mỏi, yếu ớt, thần kinh u ám v.v…
Cần phân biệt viêm dạ dày mãn tính với các bệnh tật nào?
Viêm dạ dày mãn tính là bệnh thường thấy ở lâm sàng, và thường hay phát bệnh. Triệu chứng lâm sàng của nó không có gì điển hình. Có một số bệnh nhân sau khi có triệu chứng như bụng trên khó chịu, no căng v.v… thường bao giờ cũng cho rằng đó là viêm dạ dày mãn tính, rồi lại uống thuốc. Cũng có những bệnh nhân trên cơ sở bị viêm dạ dày mãn tính, khi thấy triệu chứng nặng thêm, tự mình tăng lượng thuốc. Những loại thuốc này về mức độ nào đó có thể có hiệu quả nhất định cho triệu chứng, nhưng lại che giấu bệnh tình phát triển bên trong, làm chẩn đoán nhầm với các bệnh tình khác. Cho nên chẩn đoán viêm dạ dày mãn tính cần phải qua kiểm tra phòng thực nghiệm tương ứng, loại bỏ các bệnh tật về đường tiêu hóa khác, và các bệnh khác trong người. Còn người bị bệnh có cơ sở viêm dạ dày mãn tính cũng cần cảnh giác với các bệnh tật kèm theo khác.
- Ung thư dạ dày: Triệu chứng viêm dạ dày mãn tính như chán ăn, bụng trên khó chịu, thiếu máu v.v… cũng tương tự như ung thư dạ dày. Một số ít chụp X-quang viêm hốc bụng hết sức giống với ung thư dạ dày, cần phải hết sức chú ý phân biệt. Tuyệt đại đa số người bệnh phải soi dạ dày và lấy mẫu sống mới giúp cho việc phân biệt. Nếu trên lâm sàng có kèm các tín hiệu báo trước như gầy còm, thể trọng giảm sút, phân đen, hoặc thấy bụng khó chịu hơn, thuốc ức chế axit không giảm v.v…, càng phải cảnh giác có thể bị ung thư.
- Loét mang tính tiêu hóa: Loét mang tính tiêu hóa và viêm dạ dày mãn tính đều có triệu chứng đau bụng trên mãn tính. Nhưng loét dạ dày tá tràng thì đau có tính chất chu kỳ, và từng cơn, đau phần bụng trên là chính. Nhưng đau do viêm dạ dày mãn tính rất ít khi đau từng cơn, mà đau do tiêu hóa không tốt là chính, cần phải dựa vào uống baric chụp X-quang và soi dạ dày để kiểm tra phân biệt.
- Bệnh ở đường mật mãn tính: Nếu viêm túi mật mãn tính, và sỏi mật, thường có các triệu chứng tiêu hóa không tốt mãn tính như đau ở bụng trên bên phải, bụng chướng, khí nóng v.v…, dễ chẩn đoán nhầm là viêm dạ dày mãn tính. Nhưng viêm túi mật mãn tính, sỏi mật khi kiểm tra đường ruột và dạ dày chẳng phát hiện gì khác. Chụp ảnh túi mật, và kiểm tra siêu B có thể có được chẩn đoán chắc chắn cuối cùng.
- Các vấn đề khác: Các chứng bệnh về viêm gan, ung thư gan và tuyến lá lách, về đường ăn uống, có các triệu chứng như chán ăn, tiêu hóa không tốt v.v… mà chẩn đoán, chữa trị nhầm, cần phải hỏi bệnh sử tỉ mỉ, toàn diện, kiểm tra sức khỏe, và kiểm tra hỗ trợ liên quan, để đề phòng chẩn đoán nhầm.
Bệnh tật ở các hệ thống khác, như bệnh tiểu đường, bệnh miễn dịch bản thân v.v… cũng có những biểu hiện như viêm dạ dày mãn tính. Bất cứ là người bệnh hay nhân viên y tế đều phải hết sức coi trọng.