ĐAU VAI GÁY CẤP
Đau vai gáy cấp thường do các nguyên nhân sau:
Do phong hàn xâm phạm vào các đường kinh lạc, cân cơ gây đau và hạn chế vận động cổ.
Do gánh, vác nặng, sai tư thế (gối đầu quá cao một bên) gây khí trệ huyết ứ gây đau và hạn chế vận động cổ.
Do thấp nhiệt: viêm nhiễm cột sống cổ và cân cơ quanh vùng cột sốt gây đau và hạn chế vận động cổ.
Các thể lâm sàng theo y học cổ truyền Đau vai gáy cấp
Đau vai gáy do lạnh
Triệu chứng: đột nhiên vai gáy cứng đau, vận động cổ khó, ấn vào cơ thang, cơ ức đòn chũm đau, cơ co cứng hơn bên lành, sợ lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch phù.
Pháp điều trị: khu phong tán hàn, ôn thông kinh lạc.
Bài thuốc:
Bài 1 Nghiệm phương:
Thiên niên kiện 8g Kê huyết đằng 12g
Tang chi 12g Uất kim 8g
Sinh khương 4g Cỏ xước 12g
Bạch chỉ 8g Trần bì 6g
Quế chi 8g
Sắc uống ngày 1 thang
Bài 2: Ma hoàng quế chi thang gia giảm
Ma hoàng 8g Phòng phong 8g
Quế chi 8g Cam thảo 6g
Sinh khương 4g Đại táo 12g
Bạch chỉ 8g
Sắc uống ngày 1 thang
Bài 3: Quyên tý thang
Khương hoạt 12g Đương quy 12g
Độc hoạt 12g Trích thảo 6g
Quế chi 8g Tần giao 12g
Nhũ hương 6g Bắc mộc hương 6g
Xuyên khung 8g Tang chi 30g
Hải phong đằng 30g
Sắc uống ngày 1 thang
Châm cứu: Ôn điện châm Phong trì, Kiên tỉnh, Thiên trụ, Thiên tông, Dương lăng tuyền, Dương trì cùng bên.
Xoa bóp bấm huyệt: dùng các thủ thuật xát, xoa, lăn, day, bóp, bấm, vận động. Bấm huyệt Lạc chẩm bảo bệnh nhân tự vận động cổ.
Thủy châm Vitamin B1, B6, B12 và huyệt bên vai gáy bị đau, mỗi huyệt 0,5 – 1ml
Đau vai gáy do mang vác nặng, do sai thư thế (YHCT cho là khí trệ huyết ứ)
Triệu chứng: các triệu chứng tại chỗ giống như thể do lạnh, thường xảy ra sau khi mang vác nặng hoặc sau khi nằm nghiêng đầu gối quá cao, mạch phù khẩn
Pháp điều trị: Hoạt huyết tiêu ứ, thư cân hoạt lạc
Bài thuốc:
Bài 1: Nghiệm phương
Tô mộc 10g Nga truật 10g
Uất kim 10g Đào nhân 10g
Hồng hoa 8g Cát căn 12g
Bạch thược 10g Quế chi 6g
Trần bì 8g Cam thảo 6g
Sắc uống ngày 1 thang
Bài 2: Dùng ngải cứu sao với muối hoặc rượu chườm tại chỗ đau.
Bài 3: Dùng cồn xoa bóp tại chỗ
Châm cứu: Châm tả các huyệt như thể đau vai gáy do lạnh.
Xoa bóp bấm huyệt, thủy châm giống như thể do lạnh. Khuyên bệnh nhân vận động từ từ tránh tái phát.
Đau vai gáy do thấp nhiệt (viêm nhiễm)
Triệu chứng: đau, hạn chế vận động vùng vai gáy, nhìn cột sống cổ và phần mềm xung quanh sưng, sờ nóng, có sốt, mạch phù sác.
Pháp điều trị: Khu phong, thanh nhiệt giải độc, hành khí hoạt huyết
Bài thuốc, châm cứu giống như điều trị đợt tiến triển của Viêm khớp dạng thấp (thể nhiệt tý)
Không nên xoa bóp bấm huyệt.
