Ngộ độc thuốc chuột
Thuốc chuột cho vào thực phẩm thành bả chuột để diệt chuột, tuy nhiên người có thể bị ngộ độc và chết nhanh nếu ăn phải thuốc chuột có độc lực mạnh
Vì thế cần phải biết cách cấp cứu ban đầu và vận chuyển an toàn đến bệnh viện khi một người bị co giật nghi do ngộ độc thuốc chuột
Triệu chứng lâm sàng:
Co giật và rối loạn tâm thần:
Co giật là triệu chứng nặng, tử vong nhanh, nếu không được xử trí cấp cứu, bệnh nhân co giật, co cứng cơ toàn thân, liên tục dễ gây ra suy hô hấp, thiếu oxy và sặc phổi dịch dạ dày. Co giật sẽ gây hậu quả tiêu cơ vân suy thận (strychnin, trifluoracetate, tetramyl, phosphua kẽm)
Rối loạn tâm thần có thể biểu hiện trong hay sau giai đoạn cấp, người bệnh kích thích, lẫn lộn, hôn mê, lúc tỉnh lại thì quên mọi cái đã xảy ra trong thời gian 5-
10ngày (TETS, tetramyl)
Suy hô hấp cấp:Hậu quả của co giật, sặc phổi hay phù phổi cấp do hít phải độc chất. Suy hô hấp cấp tiến triển hay co thắt phế quản kiêm hen.
Thần kinh – cơ:phản xạ gân xương tăng, kích động, hôn mê, dấu hiệu chvostek và trausseau, biểu hiện của hạ canxi máu.
Suy tuần hoàn và rối loạn nhịp:Hậu quả của suy hô hấp, toan chuyển hóa và hạ canxi (Qt, Qtc kéo dài)
Tiêu cơ vân – suy thận cấp
Có thể hậu quả của co giật, thiếu oxy, biểu hiện nước tiểu ít, đỏ sẫm để lâu màu đen, rồi vô niệu, ure, creatinin máu tăng và CK tăng
Cận lâm sàng
Tìm độc chất trong thức ăn, dịch dạ dày, máu, nước tiểu
Máu: điện giải (Ca toàn phần và Caion) CK, ure, creatinin, tình trạng toan chuyển hóa
Điện tâm đồ: nhịp nhanh, bloc nhĩ thất nhịp nhanh thất hay những dấu hiệu Qt-Qtc héo dài.
Điện não đồ: sóng theta và delta, mất sóng anpha
Chẩn đoán:
a. Chẩn đoán xác định
Dịch tễ: hay dùng thuốc diệt chuột Trung Quốc ở trong nhà
Lâm sàng: đột ngột xuất hiện co giật
Xét nghiệm độc chất nếu có điều kiện trang bị
Chẩn đoán phân biệt
Cơn động kinh ở người có bệnh động kinh
Co giật do các nguyên nhân khác: rượu, hạ đường huyết, quá liều thuốc chống trầm cảm 3 vòng, kháng histamin
Nguyên nhân:
Các hóa chất sử dụng làm thuốc diệt chuột gây co giật:
+ Fluoroacetate (Sodium môn fluoroacetamide, trifluoroacetamide) ống nhựa màu đỏ, trắng, hạt gạo đỏ.
+ Trychnin (hạt cây mã tiền)
+ Tetramyl (TETS) loại ngửi hít dạng bột trắng
+ Dicaumazon và chế phẩm: gây xuất huyết, rối loạn đông máu.
Có thể lạm dụng: Thallium, arsenic, phosphua kẽm hay các loại dicoumazon làm thuốc diệt chuột và triệu chứng lâm sàng sẽ mang tính đặc hiệu riêng của từng loại
Nguyên nhân dẫn đến ngộ độc thuốc chuột:
+ Tai nạn do bị lẫn thuốc chuột vào thức ăn, nhầm lẫn, trẻ em ăn phải bả chuột do người lớn để rơi vãi
+ Đầu độc
+ Tự tử
Điều trị ngộ độc thuốc chuột
a. Chưa có co giật, có phản xạ gân xương tăng:
Tiêm bắp seduxen 10mg
Uống than hoạt và sorbitol 1g/kg mỗi thứ có thể cho liều tiếp theo sau 4giờ
Truyền dịch đảm bảo nước tiểu 100ml/giờ
Theo dõi phản xạ gân xương, dấu hiệu chvostek và trousseause làm điện tim theo dõi Qt/Qtc
b. Có cơn giật/ co cứng toàn thân
Seduxen tĩnh mạch 10ml nhắc lại sau 10phút
Phenobarbital tiêm bắp
Nội khí quản thở máy với FiO2=1 trong 30phút rồi hạ dần
Truyền dịch + Thiopental 1-2mg/kg/giờ
Có thể rửa dạ dày 2-5lít sau đó bơm than hoạt 1g/kg và sorbital 1g/kg.
Nếu có dấu hiệu hạ Canxi:
+ Canxi gluconat hay Canxi clorua 1g t.m có thể nhắc lại sau 30phút-60phút cho đến khi mất dấu hiệu hạ canxi máu
Nếu hạ huyết áp cần cho Dopamin và dobutamin truyền 3-5mg/kg/1phút để có huyết áp tối đa > 90mmHg
Lọc máu nếu suy thận, tiêu cơ vân
Khám tâm thần theo dõi điện não sau khi hết cơn co giật
Điều trị nguyên nhân khác:
Vitamin K1 nếu thuốc diệt chuột trong nhóm dicoumaron
Prussian Blue nếu thuốc diệt chuột có Thallium
