Tứ nghịch tán
Thành phần:
Chích cam thảo
Thược dược
Chỉ thực
Sài hồ
Các vị lượng bằng nhau
Cách dùng: Các vị thuốc trên tán mịn, uống với nước cơm, mỗi lần 3-6g, mỗi ngày uống 3 lần. Cũng có thể làm thang, sắc lên uống, liều lượng các vị thuốc chiếu theo lượng thuốc thường quy mà châm chước.
Công dụng: Thấu tà giải uất, sơ can lý tỳ.
Chủ trị: Các bệnh của thiếu âm ở trong có dương uất, tứ chi lạnh quắp, hoặc ho, hoặc run, hoặc tiểu tiện bất lợi, hoặc trong bụng đau, hoặc tiêu chảy nặng, mạch huyền; can tỳ bất hoà, bụng và hông sườn đau; trẻ nhỏ sốt, tứ chi lạnh; phụ nữ kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, bầu vú căng đau.
Phân tích phương thuốc: Phương thuốc này sơ can giải uất, điều hoà can tỳ. Trong bài này Sài hồ sơ can giải uất, thấu tà thăng dương là quân; phối hợp với Thược dược dưỡng huyết nhu can, dùng cùng Sài hồ mà sơ can lý tỳ. Chỉ thực hành khí tán kết, dùng cùng Sài hồ mà thăng giáng điều khí. Chích cam thảo ích khí kiện tỳ, cùng phối ngũ với Thược dược mà hoãn cấp chỉ thống. Bốn vị thuốc phối ngũ với nhau, cùng phát huy công năng thấu tà giải uất, sơ can lý tỳ.
Gia giảm:
Nếu ho thì gia Ngũ vị tử, Can khương.
Tiểu tiện bất lợi gia thêm Bạch linh.
Đau bụng gia thêm Phụ tử.
Tiêu chảy gia thêm Giới bạch.
Ứng dụng lâm sàng: Ngày nay thường dùng để điều trị viêm gan mạn tính dai dẳng, xơ gan, viêm dạ dày mạn tính, loét đường tiêu hoá, đau dây thần kinh gian sườn.
