Phỏng là tai nạn thường gặp, tác nhân thường do lửa hoặc nước sôi. Biến chứng của phỏng là sốc phỏng và nhiễm trùng vết phỏng.
-
Nguyên nhân
phỏng lửa, tiếp xúc vật nóng, thuốc lá, ma sát.
phỏng nước sôi, chảo mỡ đang nóng.
phỏng điện sinh hoạt.
phỏng do hóa chất.
-
Dấu hiệu nhận biết phỏng nhẹ hay nặng
Việc đánh giá mức độ nặng nhẹ của vết phỏng tùy theo nguyên nhân, vị trí, diện tích và độ sâu của vết phỏng, vết phỏng càng lớn và càng sâu thì càng nặng. Người ta thường phân thành hai mức độ phỏng: phỏng nông và phỏng sâu.
Phỏng nông hay còn gọi là phỏng độ 1: tổn thương bề mặt của lớp da gây đau đớn, đỏ và sưng lên. vết phỏng nông thường mau lành. Phỏng sâu bao gồm phỏng độ 2 và độ 3:
+ Phỏng độ 2: tổn thương toàn bộ lớp da gây đau đớn, đỏ, sưng lên và làm da phồng lên.
+ Phỏng độ 3: tốn thương lan rộng sâu vào mô dưới da, có thể làm da chuyển sang màu nâu xám hoặc đen, và có thể không biết đau.
vết phỏng sâu và diện tích phỏng lan rộng rất cần điều trị, chăm sóc y tế ngay vì có nhiều nguy cơ nhiễm trùng.
-
Những điều nên làm
Trấn an nạn nhân
Làm nguội vết phỏng và giảm đau cho nạn nhân Hô hấp nhân tạo nếu cần thiết hạn chế khả’năng nhiễm trùng. Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế
-
Cách sơ cứu
– Đặt nạn nhân nằm trên tấm drap sạch, chỗ bị phỏng ờ phía trên. Nếu trẻ đang bị cháy, dập tắt lửa càng mau càng tốt:
+ Hăt nước lên người trẻ đê dập tăt ngọn lửa nêu có sẵn xô nước.
+ Chụp kín trẻ bằng tấm vải hay mền (không dùng nylon vì sẽ cháy) và lăn trên nền đất, làm như vậy sẽ hạn chế oxy gặp lửa nên lửa sẽ tắt.
Cởi bỏ quần áo bị cháy, bị dính hóa chất, nước nóng …
Làm mát ngay vùng bị phỏng để không cho nhiệt gây tổn thương thêm da bằng cách dội nước lạnh lên vết thương liên tục trong khoảng 10 phút.
Đắp lên vết phỏng bằng băng, gạc hoặc vải sạch không có lông tơ để tránh nhiễm trùng. Nếu không có sẵn băng gạc, bạn có thể dùng túi nhựa bao vùng bị phỏng ở tay chân lại.
Nếu vết phỏng rộng và trẻ không nôn mửa, hãy cho trẻ uống nước để thay thế phần dịch mất qua vết phỏng.
Nếu vết phỏng nhỏ, phỏng nông độ 1, luôn quan sát vết phỏng ít nhất 24-48 giờ để phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng vết phỏng: đỏ, sưng, đau. Nếu có thì nên đến cơ sở y tế.
Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu nguy hiếm như:
+ Ngất xỉu, bất tình.
+ Tay chân lạnh.
+ Khó thở.
+ Phỏng diện rộng >1/10 diện tích cơ thể, phỏng sâu hoặc phỏng vùng mặt vì nạn nhân có thể bị mất một lượng lớn dịch tiết qua vết phòng gây thiếu dịch đưa đến sốc phỏng.
Chú ý:
Khi bị phỏng ờ vùng mặt, trong miệng thường gây sưng, nghẽn đường thở làm khó thở, cần nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời
-
Những điều cần tránh
Đừng bóc đi phần da chết hoặc làm bể các vết bọng nước do phỏng gây nên vì như vậy có thể gây nhiễm trùng thêm vết phỏng. Đừng dùng đá lạnh hoặc bôi bất cứ thuốc pommade hay mỡ, hóa chất nào lên vết phỏng.
Không dùng các loại băng bằng bông có lông tơ mịn hoặc các băng dính dán lên vùng bị phỏng.
Trong trường hợp phỏng điện, không được chạm vào hoặc tới gân nạn nhân (điện cao thế) cho tới khi dòng điện được ngắt..
Một hành trình cam go của thầy thuốc và bệnh nhi: Phỏng là một trong những tai nạn thương tâm nhất mà chúng ta phải đối mặt hằng ngày. Mỗi năm khoa Phỏng-Chỉnh hình Bệnh Viện Nhi Đồng 1 tiếp nhận khoảng 600 trường hợp phỏng nặng cần điều trị nội trú. Bên cạnh đó có khoảng 1.200 các trường hơp phỏng nhẹ được điều trị ngoại trú nâng tổng sốbệnh nhân phỏng mà Bệnh viện tiếp nhận là khoảng 1.800 trường hợp mỗi năm. Điêu đáng quan tâm hơn là trong nhiêu năm qua con số này không hề suy giảm mà có chiều hướng gia tăng.
Như chúng ta đã biết, da là cơ quan bảo vệ cơ thể chống lại hàng ngàn tác nhân gây hại từ môi trường xâm nhập vào cơ thể, giúp điều hòa nhiệt độ và cân bằng nội môi. Ngoài ra da còn có vai trò thẩm mỹ, nó tạo cho cơ thể bạn vẻ bề ngoài đáng yêu và tự tin hơn nếu bạn sờ hữu một làn da đẹp. Thật đáng tiếc, phỏng là kẻ thù luôn rình rập và cưóp đi mọi thứ mà đáng lẽ ra chúng ta phải có.
Tùy theo mức độ phỏng mà chúng để lại sẹo nhiều hay ít. Đáng tiếc trên 90% trường họp là để lại sẹo và tùy theo vị trí sẹo, nó ảnh hưởng ít nhiều tới sinh hoạt và hòa nhập với xã hội sau này của trẻ. Việc điều trị sẹo co rút do di chứng phỏng là hết sức phức tạp, có nhiều trường họp phải mổ hàng chục lần mới sửa chữa được các biến dạng do sẹo co rút gây ra. Vì vậy thầy thuốc cần thời gian để làm việc này, nhưng đa sô các gia đình đêu không đủ kiên nhẫn theo đuổi suốt quá trình
điều trị. Bên cạnh đó, quá trình điều trị đòi hỏi quá nhiều yếu tố từ kỹ thuật, trang thiết bị, con người đến mối quan tâm của toàn xã hội.
Ở góc độ gia đình, phỏng là một thảm họa. Ở góc độ xã hội, phỏng là một gánh nặng bởi bệnh nhân phỏng khó hòa nhập với xã hội hơn và ảnh hưởng không nhỏ đến sức lao động của bản thân và của toàn xã hội. Vì vậy các bậc phụ huynh hãy quan tâm đến con cái mình nhiêu hơn, bảo vệ chúng như bảo vệ chính con ngươi của mình. Phỏng có thể xảy ra chỉ trong tích tắc nhưng vết sẹo ấy còn đeo đuổi đứa trẻ đến trọn cuộc đời.
Cần làm gì khi tai nạn phỏng xảy ra
Phỏng là một trong những tại nạn sinh hoạt thường gặp nhất. Tại Bệnh Viện Nhi Đồng 1, chúng tôi tiếp nhận khoảng 6-8 trường hợp mỗi ngày. Tùy theo mức độ phỏng mà bệnh nhân được nhập viện theo dõi hay chỉ điều trị ngoại trú. Có nhiều trường hợp do xử trí ban đầu chưa tốt nên nhiều vết phỏng nông trở thành sâu hơn, nhiễm trùng nặng và đôi khi đe dọa đến tính mạng. Để giúp các bậc phụ huynh xử trí đúng nếu không may trẻ bị phỏng, chúng tôi đã trao đổi với Thạc sĩ Bác sĩ Nguyễn Bảo Tường, Trưởng Khoa Phỏng – Chỉnh hình Bệnh Viện Nhi Đồng 1.
Hỏi: Bác sĩ vui lòng cho biết phải làm gì ngay sau khi trẻ bị phỏng?
Trả lời:
Khi phát hiện trẻ bị phỏng cần dội ngay nước lạnh sạch lên vết phỏng. Động tác này đơn giản nhưng rất cần thiết vì giúp hạ nhiệt nhanh chóng vùng bị phỏng. Chúng ta biêt răng độ sâu của vêt phỏng tỉ lệ thuận với nhiệt độ và thời gian tiếp xúc với nguồn nhiệt. Sau khi dội nước lạnh, chúng ta dùng khăn sạch quấn quanh vêt phỏng và mang ngay trẻ đến cơ sở y tế gần nhất.
Hỏi: Bác sĩ vui lòng cho biêt điêu gì không nên làm nêu trẻ bị phỏng ? Trả lời:
Các bậc phụ huynh không nên đắp nước mắm, con giấm, bôi kem đánh răng hay bất cứ thứ gì nếu đó không phải là các loại thuốc đặc trị cho vết phỏng. Vì các chất này thường có độ thẩm thâu cao nên sẽ làm vết phỏng tiết dịch nhiều hơn, điều này góp phần làm sôc phỏng xảy ra nhanh hơn. Mặt’ khác các chât này còn làm tăng nguy cơ nhiêm trùng vết phỏng, khơi mào cho nhiễm trùng máu sau đó.
Hỏi: Bác sĩ có lời khuyên nào cho các bậc phụ huynh?
Trả lòi:
Cũng như các loại tai nạn khác, phỏng là điều chăng ai mong muốn. Tuy nhiên trong sinh hoạt hằng ngày luôn tiềm an nguy cơ này và điều cần thiết là chúng ta có đủ phương tiện xử trí ngay và họp lý. Chúng tôi nghĩ mỗi gia đình nên trang bị một tuýp kem đặc trị cho phỏng trong tủ thuốc gia đình.
Phỏng pô xe máy là một tai nạn thường gặp do xe máy là phương tiện giao thông phổ biến nhất ở nước ta. vết thương phỏng thường không sâu, nhưng thường để lại vết sẹo lâu dài. Xử trí ban đầu, chăm sóc tại nhà không đúng là nguyên nhân gây nên biến chứng nhiễm trùng nặng, lâu lành.
Tai nạn phỏng pô xe máy thường xảy ra ở trẻ em do vô ý chạm chân vào pô xe khi được chở đi bằng xe gắn máy, đi bộ vào các bãi giữ xe, hoặc xe vừa đi về để tại nhà riêng. Vị trí thường gặp là ở vùng cẳng chân và bàn chân. Nguyên nhân do đa số xe gắn máy có pô xe không được che chắn, lại nằm ở bên ngoài. Trẻ bị phỏng do đi đứng gần xe vô tình chạm chân vào pô xe đang nóng, sự va chạm này đôi khi rất nhanh nhưng cũng đủ làm da trẻ bị tổn thương do phỏng.
Xử trí khi bị phỏng pô xe
Ngay khi bị phỏng trẻ thấy đau rát, nhìn thấy vùng da phỏng ửng đỏ và có khi bị bong ưóc lớp da ngoài, có thể nổi bóng nước to sau vài giờ. Các bậc phụ huynh cần biết sơ cứu đúng cách để giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nhiễm trùng, di chứng sẹo ờ ưẻ sau này. Các bước như sau:
Ngay lập tức làm mát ngay vùng da bị phỏng bằng cách đặt vết phỏng dưới vòi nước hoặc dội nhiều nước sạch lên vết phỏng trong vài phút.
Nếu có sẵn nên bôi phủ vết phỏng bằng thuốc mỡ đặc trị phỏng để làm dịu và giúp vết phỏng mau lành.
Băng lại bằng gạc sạch. Thoa thuốc bôi vào bông băng trước khi băng sẽ giúp trẻ đỡ đau hon.
Thay băng sau 24 giờ và sau đó mỗi 2-3 ngày: Rửa vết thưong bằng nước muối, bôi thuốc mỡ đặc trị (Biafin hoặc Silvirin) phủ kín vết phỏng và băng lại bằng gạc sạch.
Không nên chọc vỡ bóng nước, bôi đắp các loại chất bôi không rõ vì sẽ làm chậm lành vết thưong và thêm nguy cơ nhiễm trùng.
Đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu trong quá trình chăm sóc tại nhà có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng như da bị đỏ lên hoặc mất màu ờ vùng da bình thường quanh vết phỏng, vết phỏng có mùi hôi làm ưẻ đau hơn, vết phỏng sưng nhiều, ưẻ sốt hoặc kèm ớn lạnh.
Chăm sóc cháu nhỏ bị phỏng
Phỏng là một tai nạn sinh hoạt rất thường gặp ở trẻ em để lại nhiều sang chấn về thể chất và tinh thần cho trẻ và cả người thân ưẻ. Việc điều trị thường phải kéo dài trung bình từ 1 tháng đến 3 tháng đối vói các trường hợp phỏng nặng. Trong điều trị phỏng nặng, việc chăm sóc của người nhà cho bệnh nhi đóng vai trò rất quan trọng giúp các cháu mau lành bệnh và tránh khỏi di chứng tàn tật sau này. Trong một buổi sinh hoạt thân nhân bệnh nhi được tổ chức định kỵ mỗi tuần tại Khoa Phỏng Bệnh viện Nhi Đồng 1, các bà mẹ có con nằm viện dài ngày đã tận tình chia sẻ kinh nghiệm cho các bà mẹ mới vào khoa đê giúp họ bình ổn về tâm lý và biết cách chăm sóc các cháu nhỏ bị phỏng.
Chăm sóc và chia sẻ về tâm lý
Chị H.T.C ở Tiền Giang, tổ trường tổ thân nhân bệnh nhi, có đứa con 4 tuổi bị phỏng xăng nằm điều trị khoảng 2 tháng, tâm sự: “Có mấy chị mới vào cứ khóc suốt, cháu nhà tôi bị phỏng nặng nên tôi biết tâm trạng cùa các chị ấy. Tôi phải nói với các chị ấy là các bác sĩ, các cô ờ đây lo tốt lắm, chị yên tâm đi chứ cứ khóc hoài, buồn hoài thì tinh thần đâu mà lo cho con. Nghe vậy mấy chị đó cũng yên tâm, hết khóc nữa”
Chị T.T.A, ờ Long An nói: “Còn đối với các cháu nhỏ thì nên choi đùa với bé, mang đồ choi cho bé chod, chọc bé cười để giúp bé bớt buồn và quên đau. Không được nói dối bé, nên nói thật về bệnh của nó để nó hiểu và cố gắng ăn, cố gắng tập”.
Chăm sóc dinh dưỡng
về vấn đề dinh dưỡng, một chị thắc mắc như sau: “Cháu bé của tôi 27 tháng tuổi, tôi có thể cho bé ăn trái cây được không?”. Chị N.H.L ở Bạc Liếu, mẹ của một bé gái 10 tuổi bị phỏng dầu hỏa chia sẻ: “Tôi có nghe mấy cô ờ đây dặn là đối với các bé nhỏ có thể cho ăn các loại trái cây mềm như chuối, đu đủ, sa bô chê, xoài… nhưng nên mua nguyên trái rồi xắt ra cho bé ăn, đừng mua ưái cây xắt sẵn bán ở bên ngoài, ăn vào dễ bị tiêu chảy lắm”.
Một chị khác hỏi: “Cháu nhỏ nhà tôi khó ăn lắm, tôi không biết phải làm sao?”. Chị N.H.L trao đổi: “Nó đang bệnh và đau nên ăn khó, phải dỗ bé ăn để nó có sức, cho bé ăn vừa no thôi. Không nên cố ép cháu ăn nhiều, có khi nó ói ra hết, uổng công mình đút nãy giờ. Khi nào bé lành lặn thì cho ăn nhiều. Nhớ cho bé ăn đầy đủ các chất, đừng kiêng cữ gì hết để vết thương mau lành”.
Chị H.T.C bổ sung thêm: “Còn chén muỗng thì phải trụng nước sôi, úp khô ráo hoặc lấy khăn sạch lau khô”.
Tập vật lý trị liệu
Một chị tâm sự: “Mỗi lần tập cho con, nó than đau không chịu tập. Nhìn thấy nó khóc và đau đớn, tôi chịu không nổi”. Chị L.T.T ờ cần Thơ, mẹ bé Thảo 15 tháng tuổi bị phỏng nước sôi, nói: “Lúc đầu tập đau dữ lắm, từ từ thì quen dần, không thể tập 1 làn là được. Nếu mình sợ nó đau, bỏ tập là mình hại nó. Thương nó là cố gắng động viên nó tập, có khi chọc cười, làm trò cười cho nó bớt đau, chứ không thì bé sẽ bị tật, đi cà nhắc suốt đời”.
Chị N.H.L nói thêm: “Phải khen nó nữa, con bé nhà tôi nghe mấy cô khen thế là nó chạy lúp xúp, thấy thương ghê. Tập riết thì gân nó dãn ra, sẽ hết đau và đi được. Cứ tập từng chút một, ban đầu còn đau thì cho đứng nhẹ, gượng nhẹ rồi từ từ tập đi”
Và quan trọng nhất là luôn giữ vệ sinh trong suốt quá trình chăm sóc trẻ bị phỏng
Chị L.T.P ở Bình Dương nói “Cân phải luôn giữ vệ sinh cho các cháu bé để vết phỏng không bị nhiễm trùng và mau lành. Các cô ở đây có dặn là mỗi lần vào chăm sóc bé thì phải mặc áo choàng, đeo khẩu trang, mang nón và nhất là phải rửa tay, phải chà tay kỹ, chà cả ngón tay và móng, cắt ngắn các móng tay. Sau khi bé đi tiêu, tiểu, hoặc sau khi thay tã cho bé thì phải rửa tay lại ngay, hước khi cho bé ăn cũng phải rửa tay để bé không bị tiêu chảy. Cả đồ chơi của bé cũng phải thường xuyên rửa sạch với xà bông và phơi khô”.
Chị H.T.C nói thêm: “Không được sờ mó lên vết thương của bé, càng hạn chế tiếp xúc với vết thương thì càng tốt. Khi ra ngoài nhớ cột tay hoặc chân bé lại sao cho chắn chắc và an toàn. Thương bé lắm nhưng nếu mình cột lỏng quá, bé sẽ lấy tay quào hoặc gãi vào vết thương vì bé ngứa quá sẽ gây chảy máu và nhiễm trùng”.
Sơ cứu phỏng đúng cách là điều mà các bậc phụ huynh và người chăm sóc trẻ cần phải biết
Theo Bác sĩ Bạch Văn Cam, Trưởng khối Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 1 cho biết: “Cách sơ cứu phỏng đúng cách vô cùng quan trọng, giúp giảm nhiễm trùng và di chứng sẹo ở trẻ sau này, giảm đau đớn và tàn tật cho trẻ, giảm thời gian nằm viện và chi phí điều trị. Do vậy người nhà phải biết cách xử trí đúng khi có tai nạn xảy ra, có nhiều trường hợp do người nhà xử trí sai nên vô tình đã làm nặng thêm tình trạng phỏng của bé”.
Cách sơ cứu phỏng đúng cách như sau:
+ Đẩu tiên là phải làm mát ngay vùng bị phỏng để không cho nhiệt gây tổn thương thêm cho da, bàng cách đặt vết phỏng dưới vòi nước hoặc dội nước sạch lên vết phỏng trong vòng vài phút.
+ Rửa sạch vết phỏng bằng nước đun sôi để nguội + Bôi Pommade Silver sulfadiazine có bán ở các nhà thuốc với tên thương mại như Siliverine, Silvirine, Flammazine hoặc Silvadene sẽ giúp vết thưcmg mau lành và ữánh bội nhiễm
+ Luôn quan sát vết phỏng ít nhất 24-48 giờ để phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng như đỏ, sưng, đau. Neưcó dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng thì nên đưa trẻ đến cơ sở y tế.
Nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu nguy hiểm như:
+ Ngất xỉu, bất tỉnh.
+ Tay chân lạnh.
+ Khó thở.
+ Phỏng diện tích rộng hoặc phỏng sâu vì trẻ có thể bị mất một lượng lớn dịch tiết qua vết phỏng có thể đưa đến sốc phỏng do thiếu dịch.
+ Phỏng ở những vị trí nguy hiểm như mặt, bàn tay, bàn chân, bộ phận sinh dục… vì gây sưng, nghẽn đường thở làm khó thở trong phỏng vùng mặt, phỏng miệng hoặc ảnh hưởng về thẩm mỹ, chức năng hoạt động sau này.
Cần lưu ý những điều sau
Không làm bể các vết phỏng bọng nước vì có thể làm vết phỏng nhiễm trùng nặng thêm
Không bôi các chất như nước mắm, giấm, mỡ, kem đánh răng, bùn non lên vết phỏng sẽ làm vét phỏng nhiễm trùng nặng
Không cần thiết phải cữ ăn các loại thực phẩm như tôm, cua, thịt bò, thịt gà, rau muống, cam vì ăn những thực phẩm này không hề gây sẹo. Trái lại, nếu kiêng cữ quá mức sẽ gây thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là chất đạm khiến vết phỏng chậm lành. Không dùng các loại băng có lông tơ mịn hoặc các băng dính dán lên vùng bị phỏng
Trong trường hợp phỏng điện, không được chạm vào hoặc tới gần người bị nạn nếu dòng điện chưa được ngắt.
Cháu trai N.H.B.N. 18 tháng tuổi, nhà ở Tân Phú đã phải nhập viện Bệnh viện Nhi Đồng vì phỏng nước sôi gây nhiễm trùng huyết. Theo lời mẹ cháu, tranh thủ trong lúc cháu đang chơi một mình ở trước nhà, bà vào bếp pha nước ấm tắm cho cháu. Đổ ấm nước sôi vào thau tắm xong đang đi hứng nước lạnh pha thêm thì bà nghe tiếng la thất thanh của con. Vội chạy ra thì thấy cháu khóc la trong lúc bàn tay phải đang nhúng vào thau nước sôi. Nhanh chóng lấy ra khỏi nước nóng, bà rửa tay cháu dưới vòi nước, bôi thuốc pha không rõ loại và băng lại. Chăm sóc vết phỏng tại nhà sau đó bằng cách đâm vỡ bóng nước và tiếp tục bôi loại thuốc này. Sau 3 ngày vết phỏng không bớt mà chảy nhiều nước hôi, có thêm mủ, toàn thân ừng đỏ lên, cháu sốt cao nên phải đưa đến bệnh viện điều trị. Bác sĩ chẩn đoán vết phỏng ngón bàn tay phải đã bị nhiễm trùng đưa đến biến chứng nhiễm trùng huyết. Phải điều trị đến 10 ngày tình trạng nhiễm trùng mới ổn định, vết phỏng vẫn chưa lành nên cháu được xuất viện và được hướng dẫn chăm sóc thay băng tại nhà và tiếp tục tái khám theo dõi, tập vật lý trị liệu sau đó.Phỏng da ở trẻ em là tình trạng tổn thương da và mô mềm do tiếp cận với chất cháy, nước sôi. So với người lớn phỏng trẻ em thường lâu lành và dê đưa đên co rút, biên dạng sau khi lành, gây di chứng trâm trọng kéo dài. Thống kê tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 hàng năm có đến 2.000 trường hợp trẻ bị phỏng đến khám, gần 1/3 các trường hợp này phải nhập viện, những trường họp phỏng nhẹ còn lại được hướng dẫn đế chăm sóc tại nhà. Đa số là phỏng do nước sôi các loại như nước lèo, canh, cháo thường gặp ở trẻ nhỏ tuổi trung bình là 2-3 tuổi, trẻ trai nhiều hơn trẻ gái 2,5 lần. Đáng lưu ý phần lớn nguyên nhân phỏng nước sôi ở trẻ em nhỏ lại xuất phát từ sự bất cẩn của người lớn trong lúc vừa trông trẻ vừa làm những công việc nhà như lúc dùng nước sôi pha nước tắm, pha sữa, nấu canh, nấu nước, châm bình thủy, chuẩn bị bữa ăn. Nhiều trường hợp phỏng nhẹ nhưng do xử trí ban đầu, chăm sóc tại nhà không đúng làm vết phỏng sâu hơn, trở thành nặng hơn, biến chứng nhiễm trùng nặng và đôi khi đe dọa đến tính mạng.
Cách sơ cứu phỏng
Sơ cứu phỏng đúng cách tránh biến chứng và giúp giảm nhiễm trùng, di chứng sẹo ở trẻ sau này. Các bước như sau:
Sau đó bôi phủ vết phỏng bằng thuốc mỡ đặc trị phỏng. Ở trẻ tuổi từ 2 tháng ưở lên dùng loại pomade trong thành phần có sulphadiazine bạc 1% để giúp vết phỏng mau lành. Tránh tốiNgay lập tức làm mát ngay vùng da bị phỏng để làm hạn chế tổn thương phỏng bằng cách đặt vết phỏng dưới vòi nước hoặc dội nhiều nước sạch lên vết phỏng trong vài phút.
da tiếp xúc với những vật dụng không sạch để tránh bị nhiễm trùng thêm.
Băng lại bằng gạc sạch. Đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu vết phỏng rộng, sâu, hoặc ở những vị trí nguy hiểm ảnh hưởng chức năng cơ thể hoặc thẩm mỹ như bàn tay, mặt, mắt, tai, bàn chân, bộ phận sinh dục. Trẻ sơ sinh bị phỏng cũng
phải được đưa đến khám tại cơ sở y tế ngay.
Chăm sóc vết phỏng nhẹ tại nhà: nhằm giữ vết thương sạch và khô. Đối với vết phỏng đỏ da và có bóng nước:
Giữ nguyên bóng nước.
Thay băng, bôi thuốc đặc trị phỏng mỗi 24 giờ và sau đó mỗi 2-3 ngày bằng cách rửa vết thương nhẹ nhàng, bôi thuốc kín vết phỏng và băng lại bằng gạc sạch.
Đưa trẻ đi khám bệnh nếu trong quá trình chăm sóc tại nhà thân nhân phát hiện có dấu hiệu nhiễm trùng như da trẻ bị đỏ lên hoặc mất màu ở vùng da bình thường quanh vết phỏng, vết phỏng có mùi hôi và trẻ đau hơn, vết phỏng sưng làm trẻ không thể cử động hoặc trẻ bị sốt.
Lưu ý
Không nên dùng nước mắm, kem đánh răng, mật ong, mỡ, bùn non, thuốc không rõ bôi lên vết phỏng.
Tránh chọc vỡ bóng nước vì sẽ làm chậm lành vết thương và thêm nguy cơ nhiễm trùng.
Khi da phỏng lành vẫn phải tránh tiếp xúc với ánh nắng trong khoảng thời gian 6 tháng da mới có thể hồi phục hoàn toàn. Phòng tránh cho trẻ nhỏ
Các bậc phụ huynh có con nhỏ cần phải lưu ý không để trẻ nhỏ ở trong bếp, gần lửa, gần nước sôi và thức ăn uống còn đang nóng. Khi pha nước tắm trẻ nên đổ nước lạnh trước, sau đó pha thêm nước nóng để vừa ấm. Khi trông giữ trẻ nhỏ tuyệt đối không được để bé một mình để đi làm việc khác.