Hỏi: Con trai lớn tôi năm nay được 7 tuổi, tôi cho cháu chích ngừa đêu đặn theo lịch ở sô theo dõi sức khỏe, nhimg tôi nghe nói là đên 6 tuối phải tiêm nhắc lại những mũi từ sơ sinh, xin bác sĩ cho biết đến tuối này cần tiêm nhắc lại những mũi nào? Nếu có thể, xin bác sĩ cho biết lịch tiêm chủng đến 10 tuổi kể cả những mũi nhắc lại (không có trong chương trình).Cháu nhỏ tói không biết là có tiêm vitamine K hay không? Đen nay cháu đã 10 tháng tuổi tiêm có được không? Xin hỏi đăng ký ở đâu?
Trả lời:
Các cháu từ 6 tuổi trở lên nên chích nhắc lại mũi Bạch hầu-uổn ván (DT vax) và mới đây theo khuyến cáo cùa chương trình tiêm chủng mờ rộng nên chích nhắc lại mũi sởi (mũi đầu tiên chích lúc 9 tháng). Vắc-xin ngừa lao (BCG) không cần chích nhắc lại. Các vắc- xin khác như viêm gan siêu vi B, viêm màng não mủ, ưái rạ, sời-quai bị – rubella, thương hàn, viêm não Nhật Bản, não mô cầu A-C, cúm thì nhắc lại hay không tùy theo lịch chích ngừa của cháu trước đó.
Mục đích của việc uống hoặc chích vitamin KI là để phòng bệnh xuất huyết não -màng não do thiếu vitamin K. Bệnh này thường chỉ xảy ra ở trẻ dưới 2 tháng tuổi, do cơ thể các cháu chưa tổng họp được vitamin K. Cháu nhỏ nhà chị đã 10 tháng thì không cần uống hoặc tiêm vitamin KI nữa vì ở tuổi này các cháu khỏe mạnh (không mắc bệnh gan nặng) đã tổng hợp được vitamin Kl.
Hỏi: Con tôi lúc nhỏ đã tiêm ngừa bệnh viêm màng não mù đủ liều rồi, hiện nay cháu được 4 tuối, vừa rồi cháu nhập viện vì viêm màng não mủ. Sau thời gian điều trị tại bệnh viện hiện nay sức khỏe cháu rất tốt và đi học bình thường. Như vậy có cần chích ngừa bệnh viêm màng não mù nữa không? Tại sao chích ngừa rồi cháu vẫn bị nhiễm bệnh?
Trả lời:
Viêm màng não mủ là thuật ngữ chỉ bệnh viêm màng não do vi trùng nhàm phân biệt với viêm màng não nước trong do siêu vi trùng gây ra. Vi trùng gây viêm màng não có nhiều loại như: Hemophilus influenza type B (HiB), phế cầu khuẩn, não mô cầu, tụ cầu khuẩn, và các loại vi khuẩn gram âm. Trong đó, HiB là loại vi khuẩn gây bệnh viêm màng não mủ thường gặp nhất ở các trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi, kế đến là phế cầu khuẩn, não mô cầu và tụ cầu khuẩn, ở nước ta hiện nay chỉ phổ biến hai loại vắc-xin phòng bệnh viêm màng não mủ là HiB và não mô cầu. vắc-xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn đã có nhung chưa phổ biến ở nước ta. Một cháu đã chích viêm màng não mủ đủ liều mà vẫn bị viêm màng não thì nhiều khả năng là do nhiễm vi trùng khác – chưa có vắc-xin phòng bệnh.
Cháu nhà chị đã được chích ngừa viêm màng não mủ đủ liều rồi thì không cần chích lại nữa. Tuy nhiên, chị nên kiểm tra lại xem cháu được chích ngừa não mô câu chưa? Nêu chưa, nên tiêm ngừa văc-xin này cho cháu.
Hỏi: Tôi có con gái đầu lòng 11 tháng tuổi, hiện nay cháu đã chích đáy đủ tất cả các mũi trong chưcmg trình. Tôi xin hỏi, muôn chích ngừa cho bé các bệnh ngoài chương trình thì khi bé được bao nhiêu tháng tuổi mới chích được? và tôi có thể đưa bé đến đâu để chích ngừa cho bé. Hiện tại hàng tháng tôi cho bé đến chích tại trạm y tế phường.
Trả lời:
Hiện nay cháu được 11 tháng nên chích vắc-xin ngừa viêm màng não do HiB trước. Khi đủ 12 tháng tuổi, cháu cần được chích thêm các vắc-xin: trái rạ, sởi-quai bị-rubella, viêm não Nhật Bản. Lưu ý, văc- xin trái rạ và sởi-quai bị-rubella nên chích cách nhau ít nhất 1 tháng. Đến 2 tuổi, cháu có thể được chích thêm não mô cầu AC. Bạn nên đưa cháu đến các Trung tâm Y tế quận huyện, Bệnh viện Nhi đồng, Trung tâm Y tế Dự Phòng TP.HCM, Viện Pasteur TP.HCM để được khám và tham vấn trước khi tiêm ngừa.
Hỏi: Bé gái của tôi hiện gần 22 tháng tuổi. Lúc cháu dưới 12 tháng tuôi, tôi đã đưa cháu đi tiêm chủng đây đủ theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Ngoài ra, tôi còn cho cháu chích ngừa các bệnh theo lịch tiêm chủng theo yêu cầu như: Viêm màng não mủ (HiB) và viêm não Nhật Bản. Cháu đã bị thủy đậu lúc 12 tháng tuổi. Xin Bác sĩ tư vấn thêm những bệnh nào cần phải tiêm chủng cho cháu. Tôi dự định không tiêm Sởi — Quai bị – Rubella cho cháu vì cháu là gái nên không sợ bị vô sinh như bé trai? Bệnh Rubella thì đế sau này lớn lên cháu lập gia đình và muốn có con thì chích ngừa luôn được không bác sĩ?
Trả lời:
Có thể nói bạn là người rất am hiểu về tiêm chủng. Như vậy, bạn đã tiêm ngừa gần như đầy đù các loại vắc-xin cần thiết theo lứa tuổi của cháu. Các loại vắc-xin khác như viêm gan siêu vi A và não mô cầu AC nếu có điều kiện bạn nên tiêm ngừa thêm cho cháu. Neu đúng là cháu đã bị trái rạ rồi thì không cần tiêm ngừa trái rạ nữa. về vấn đề bạn đang cân nhắc có nên chích ngừa Sời-Quai bị-Rubella cho con mình hay không, chúng tôi xin cung cấp thêm một số thông tin về biến chứng của các bệnh trên để bạn suy nghĩ thêm: Bệnh quai bị ngoài biến chứng vô sinh ở trẻ trai còn có các biến chứng nguy hiểm khác như viêm cơ tim, viêm não. Bệnh sởi ngoài việc làm cho ưẻ phải nghỉ hoc còn có biến chứng viêm phế quản, viêm phổi, tiêu chảy do sức đê kháng của bệnh nhi bị giảm khi mắc bệnh này. Một biến chứng khác của sởi tuy rất hiếm gặp nhưng đã từng thây ở Bệnh viện Nhi đông 1 là viêm não hậu sởi.
Hỏi: Em bé của tôi được 3 tuổi. Tôi đã cho bé chích ngừa cúm 2 mũi, mũi 1 lúc 6 tháng, mũi 2 lúc 9 tháng tuổi. Nhưng tôi nghe nói chích ngừa cúm mỗi năm nhắc lại một lần. Vậy xin bác sĩ cho biết như vậy có đúng không ?
Trả lời:
Do vi rút cúm liên tục thay đổi týp huyết thanh gây bệnh, nên các nhà sản xuất văc-xin thường lây chủng vi rút năm trước đê bào chê cho vắc-xin năm sau. Vì vậy, vắc-xin cúm thường chỉ có hiệu quả trong một mùa dịch, năm sau phải chích nhắc lại thì hiệu giá kháng thể mới cao.
Hỏi: Con trai tôi 9 tháng tuổi. Đúng lịch cháu sẽ tiêm ngừa SỞI trong tháng này. Tuy nhiên, tôi đọc trên website của bệnh viện thây có loại thuốc ngừa chi cần chích một lần ngừa được 3 loại bệnh: Sởi-Quai bị- Rubella. Như vậy, tôi có thể không đưa cháu đi chích ngừa sởi trong tháng này, và đợi bé đủ 1 tuổi rồi chích luôn một mũi kia được không ? Có hại gì không?. Con trai tôi bị suy dinh dưỡng độ I, môi lân chích vê bé rât mệt, không lên ký, kém ăn. Vì vậy rát mong được bác sĩ tư vấn. Xin hỏi thêm bác sĩ, ngoài mũi sởi tháng thứ 9, cho đên 1 tuôi con trai tôi có cần chích thêm loại bệnh nào không ?
Trả lời:
Một số nghiên cứu cho thấy, thời điểm chích sởi hiệu quả nhất là lúc cháu được 15 tháng tuổi. Tuy nhiên, ờ Việt Nam tỷ lệ mắc sởi trước 1 tuổi cao nên chúng ta chích sởi lúc các cháu được 9 tháng. Bạn có thê đợi đên 1 tuôi đê chích luôn Sời-Quai bị-Rubella cũng được, nhưng bạn phải chấp nhận nguy cơ cháu có khả năng bị sởi trong khoảng thời gian 9 đen 12 tháng tuổi. Suy dinh dưỡng độ I không phải là chông chỉ định chích ngừa. Ngược lại, những cháu bị suy dinh dưỡng, sức để kháng kém hơn các cháu bình thường nên cẩn được tiêm ngừa đúng lịch. Hiện tại, cháu có thể chích thêm vắc-xin viêm màng não mù (HiB).
Hỏi: Thưa bác sĩ, con gái tôi được 12 tháng tuổi. Tôi cho bé đi tiêm chủng ở phường đầy đủ. Tuy nhiên, tôi nghe nói bé can được tiêm thêm 4 loại vắc-xin nữa bao gồm: Sởi-Quai bị-Rubella, thủy đậu, viêm màng não do HiB, viêm gan A. Nhưng bé đã được tiêm sởi lúc 9 tháng tuổi rồi, vậy vắc-xin Sởi-Quai bị-Rubella và vắc-xin sởi có giong nhau không ? Có bị lặp lại hai lần sởi không ? Viêm màng não và viêm màng não do HiB khác nhau như thế nào ? Nếu tôi cho bé đi tiêm 4 loại văc- xin nêu trên thì tiêm mũi nào trước, mũi nào sau ?
Trả lời:
Văcxin Sời-Quai bị-Rubella là một loại vắc-xin sống giảm độc lực gồm 3 thành phần sởi, quai bị và rubella. vắc-xin sởi cũng là vắc- xin sống giảm độc lực chỉ có một thành phần sởi. Một cháu đã chích sởi lúc 9 tháng tuổi, đến 12 tháng chích thêm Sời-Quai bị-Rubella thì ngoài việc giúp cho trẻ có kháng thể chống lại bệnh quai bị và bệnh rubella còn làm tăng đáp ứng miễn dịch đối với bệnh sởi. Tuy nhiên, hai vắc-xin này phải chích cách nhau từ ít nhất 1 tháng.
Viêm màng não là một bệnh nhiễm trùng ờ màng não. Có nhiều tác nhân gây bệnh viêm màng não như: vi trùng, siêu vi trùng, ký sinh trùng và nấm. HiB là từ viết tắt cùa Hemophilus influenza type B là loại vi trùng gây bệnh viêm màng não thường thây nhât ở ưẻ em dưới 5 tuổi. Một bé được chẩn đoán là viêm màng não khi chưa xác định được tác nhân gây bệnh trong dịch não tủy. Nếu xác định được tác nhân gây bệnh là HiB thì gọi là viêm màng não do HiB.
Bạn nên chích vắc-xin ngừa viêm màng não do HiB trước. Ke đến là thủy đậu. It nhât 1 tháng sau ngày chích thủy đậu bạn cho cháu chích Sời-Quai bị-Rubella. Viêm gan siêu A nên chích khi cháu được 2 tuổi.
Hỏi: Tôi muốn hỏi bác sĩ là khi tiêm phòng cho cháu thì nên tiêm ờ đâu ?
Tôi đọc thấy trên một trang web có một số bà mẹ bảo là khi đi tiêm phòng thì bác sĩ khuyên là tiêm ở đùi không tiêm ở tay. Nhưng ởĐà Nẵng, tất cả các trạm y tế khi tiêm đều tiêm ở tay. Như vậy có ảnh hướng gì cho cháu bé không ?Và tôi có thêm một thắc mắc nữa là mũi tiêm phòng viêm gan B sau 4 tháng tuổi bị tiêm trễ 1 tháng (phải tiêm lúc 5 tháng tuổi do trạm hết thuốc) thì có còn hiệu quả không?
Trả lời
Mỗi một loại vắc-xin các nhà sản xuất đều có hướng dẫn là tiêm trong da, tiêm dưới da, tiêm bắp hoặc uống, vắc-xin ngừa lao (BCG) tiêm trong da ở vai bên trái là quy định chung của chương trình tiêm chủng mở rộng, vắc-xin Sabin ngừa bệnh bại liệt thì uống, vắc-xin Bạch hầu-Ho gà-Uốn ván, viêm gan siêu vi B, thương hàn, viêm màng não do HiB thì phải tiêm bắp. Các vắc-xin Sởi, Sởi-Quai bị-Rubella, trái rạ, viêm não Nhật Bản và Não mô cầu AC thì phải tiêm dưới da. Những vắc-xin phải tiêm dưới da thì nên tiêm ở phần trên cánh tay do dễ thực hiện hơn ở đùi. Những vắc-xin phải tiêm bắp thì nên tiêm ở đùi. Tuy nhiên ở trẻ trên 2 tuổi, cơ cánh tay đã phát triển nên thường được chích ở cánh tay. Tóm lại, chỉ tiêm ờ đùi trong các trường hợp sau: Bạch hầu-Ho gà-Uổn ván, viêm gan siêu vi B và viêm màng não do HiB ở trẻ dưới 2 tuổi.
Vắc-xin phòng viêm gan siêu vi B chích trễ 1 tháng vẫn có hiệu quả và không cần phải chích lại từ đầu.
