|
|
HẠT NẮM CƠM
(NGŨ VỊ TỬ)
五味子
(SCH1ZANDRA GH1NENSIS RALL)
Tên khác:
- Chích ngũ vị
- Hồng nội tiêu
- Tráng vị
5. Kim linh tư
6. Trị trừ vị
7. Vị trị trư
8. Lục đình tề
9. Hồng nội đằng
toan, còn hạt nó ở ngoài thì cam trong thi tân khố, và cả 2 phần đều có chất hàm, nghĩa là như thế lã đù cá nãm múi, cho nên người ta đặt tên cho nó là Ngũ vị tử.
Tính vị:
Khí ôn, vị tân cam, không độc.
Công hiệu:
Ngũ vị tử nó đù cả năm mùi mặn ngọt chua cay đáng nhưng chua và mặn nhiều hon, vì nó chua cho nên hay thu liềm được khí của phổi lam cho khỏi ho sóc lên, thu liềm được thận kinh làm cho tinh được kiên cố.
Công hiệu của Ngũ vị tử nó ích được thận thủy, làm cho ấm được thận, sinh tân chỉ khát, bổ hư lao, nó làm cho mạnh âm, ích tinh, tráng được gàn cốt, thu được những phế khí hao tán, người bị ho về hỏa tất nhiên phải dùng nó. Nó chữa được những chứng phổi bị lạnh mà ho sóc, khi đưa lên làm ra suyễn, nó thông được huyết mạch, bổ được khí mà lại gồm cả hòa trung, chữa được chứng hoác loạn, chứng phiên vị, nó giải được độc của rượu, tiêu được thực tích, nó la vị thuốc ờ dưới thi nó bổ thận, mà ở trên thi no giúp được phối, ma ở giữa thì nó hòa được ty.
Cách chế:
Dùng trị bệnh ho thi để sống, mà bổ thì tẩm mật sao.
Nhưng tinh nó thu bổ sậu quá, không nên dùng nhiều, hay là uống lâu lại thành ra như nhiệt.
Thong dong làm sứ nó, tính nó ghét nuy nhuy phản Ô đầu.
Những phương giản dị mà hiệu nghiệm
Một phương thuốc làm cho người ta phục hổi được mạch lại, thông được tâm khiếu.
Ngũ vị tử, Nhân sâm, Mạch môn đông gọi là bài sinh mạch tán.
Một phương làm cho người ta cường âm nhuận thận, đó là khi dùng ngũ vị vào với bài bát vị hoàn, thì nó có thể thay cho phụ tứ. Một phương làm cho người ta có con thi dùng Ngũ vị tư cùng với Hoài son, Đại hoàng, Cấu kỷ tử. Sa tiền Phũ bồn tứ, Nhục thung dung, Bạch tật lé, Hoàng bá, các vị đều bằng nhau, nước sắc mà uống hoặc làm viên cũng tốt.
Một phương giải được tửu độc thì dung Cát căn làm đầu cùng với Ngũ vị tứ, Bạch biển đậu, nước sắc mà uống.
Một phương chứa người bị chứng lắm đợt ho hắng có khi lại suyễn.
Ngũ vị, Bạch phàn, bằng nhau, cùng làm ra bột, mỗi lần uống 3 đồng cân. Dùng phổi con lợn sống khỏe mạnh, nướng chín, rồi châm với thuốc bột mà ăn, tiêu với nước sồi.
Một phương Ngũ vị với Thiên môn đòng, Mạch môn đông, Bách bộ, A giao, Bạc hà, chữa được chứng phế bị hư mà ho, đã làu ngày không khỏi, dùng bai này rát thần hiệu.
Phố tế phương
Một phương chữa người bị chứng dương sự bất khởi. Dung Tân ngủ vị lam ra bột, mỗi lấn uống vói rượu 1 thìa, ngày ba lần uống.
Nhưng phái kiêng thịt lọn, cá tanh hành tòi giâm. Uống hết 1 tễ này thì lập tức sinh ra khí lực dồi dào, dẫu đến bốn múa thay đổi cũng thế thôi, đó là bói sức thuốc hay khá thấy vậy.
Thiên kim phương
Một phương chữa người bị chứng thận hư thành ra di tinh.
Ngũ vị 1 càn, rứa sạch rồi dùng nước mà ngâm để bỏ hết hạt nó đi, rồi lại lấy nước rửa hạt lần nữa để lấy hết cà nước ca thịt còn lại, cho vào nồi sành, dùng vải mà lọc qua cho mật ong tốt vào hai cân. dùng than lứa nhỏ mà nấu thành cao cho vào binh sứ để năm ngày cho hết hơi độc của lứa, mỗi lúc lòng không uống một thìa, uống với nước sói.
Lưu công thạch báo thọ đường phương
Một phương chứa người bị chứng cứ đến đầu canh năm là đi tháo chày một hai lẩn. đã lâu năm rồi không khói, bệnh đó gọi là chứng thận tiết. Vì rằng cũng là bởi chứng âm thịnh quá hóa làm ra thế. Nguyên nhân la bởi tỳ bao giờ cũng ghét thấp, nếu có chứng thấp thì sinh ra đầy mà khôn khổ, đã khốn khổ thì không chế tri nổi được thủy.
Tính nước nó hay chảy xuống cho nên làm cho thận thủy không đù.
Dung Ngũ vi là có ý làm cho thận thủỵ mạnh lên nuôi được năm tạng. Dùng Ngỏ thú để ma trị chứng tỳ thấp thi chứng kiết tự nhiên khỏi vậy.
Ngũ vị từ 2 lạng. Ngô thủ du nước sôi đảo 7 lần, 5 đồng cân củng bỏ vào sao, rồi cùng làm ra bột mỗi ngày uống với nước nấu trần mề làm thang mả uống 2 đồng cân.
Một phương Ngũ vị tứ, Ngô thù du. Sơn thù du, Nhục đậu khấu, Bổ cốt chi, Nhàn sâm các vị đểu bàng nhau làm ra bột, uống với nước đun sỏi, chứa được chứng thận tiết rất hay.
Hứa thúc vị ban sự phương
Một phương chưa người bị chứng mí mắt toét đỏ, đó là chứng huyền phong nhân.
Dung Ngũ vị tứ, Màn kinh tứ, nước sắc đặc mà rửa luôn luôn là khói.
Đàm giã ông chung tứ phương
Một phương chửa ngươi bị chứng xích du phong như chứng đơn, dán dần sưng to, đau ngứa khó chịu.
Dung Ngũ vị từ, bồi cho khô mà nghiền ra bột thật nhỏ. dùng rượu cơn nóng mà uống, chi một đồng cân thôi, là có thế tiêu tan, rất la thần hiệu.
Bao âu đại toàn phương
Dụng lượng: tư 5 phân đến 8 phân.
Trường họp phái kiêng Ngũ vị tứ.Phàm những ngươi ớ ngoài đã có chứng biểu tà mà ờ trong đã có chứng thực nhiệt rồi, thi cấm không nên dung Ngũ vị tứ, vi tính nó hay thu liêm.
