THIÊN MỒN ĐÔNG (củ tóc tiên leo)

(ASSPARAGUS LUCIDUS, LINDL)

Tính vị:

Khí hơi lạnh, vị hơi đắng, không độc.

Công hiệu:

Thiên môn đông tá được tàm phế nhiệt, giáng được phế hỏa, tiêu được đờm rãi, khỏi được hênh ho, định được chứng suyễn những chứng phê nuy, phê ung nhô ra mủ ra máu, người huyết nóng hay đổ máu cam, hay là chứng tiêu khát buồn phiền, nó thông được thận khí, nó có thể bù đắp cúm giúp ra bột, luyện mật ong làm hồ mà viên, viên to bằng hạt Long nhãn, mỗi lần uống 20 viên cùng với nước sôi, cứ yên trí mà uống lâu ngày nhiều thì nhan sắc vững bền, người càng béo tốt xinh tươi lâu già lâu đói.

Một phương chữa người bị chứng phế nuy, phát ra ho hắng, khạc nhổ ra nhiều đờm rãi, trong tim nóng ồn, cồn cào ruột gan, miệng khô cổ ráo, mà lại không khát nước chi hết.

Dùng Thiên Môn Đông sống để mà giã vắt lấy nước cốt chừng 7 bát, rượu cũng 7 bát, kẹo Mạch nha 1 bát, Tử Uyển 4 lạng, cho vào bình đồng hoặc nồi sàng nấu đặc như cao, hoặc làm viên mỗi lần uống nó chừng bằng quả táo, uống ngày 3 lẳn.

Xuất ở Trứu hậu phương

Một phương có ý làm bổ ích cho phổi, mà lại cũng chữa được chứng tiêu khát.

Dùng Thiên Môn Đông, Mạch Môn Đông, Ngũ vị tử, nấu đặc như cao, gia thêm ít mật ong tốt để mà dùng.

Một phương chữa được chứng phế nuy, thường khạc nhổ ra máu ra mủ.

Dùng Thiên Môn Đông cùng với Y dĩ nhân, Tang diệp, Bạch Cập, Tư uyển, Bách bộ, Bách hợp, nấu cao, hoặc nấu nước mà uống nhu’ thuốc thang, hoặc làm viên cũng được.

Một phương chữa chứng âm hư hóa động: người bệnh có đơm nhưng lại không chịu nổi được với những thư thuốc táo.

Dùng Thiên Môn Đông 1 cân, nước rứa và bỏ lõi lấy nguyên thịt nó tối thiểu là phải 12 lạng, cho vào cối đá mà giã nát cùng với Ngũ vị tử dùng nước rứa qua bóp lấy thịt nhặt bỏ hạt đi, chỉ lấy thịt 4 lạng, phơi khô không nên để cho nó vào lứa, tất cả cùng cho vào mà giã luyện để làm hồ mà viên, to bàng hạt ngô mỗi lần uống 20 viên, uổng với nước trà nóng mỗi ngày uống 3 lần.

Xuất ớ Gián tiện phương

Một phương chữa người bị chứng phế nuy, hư lao phong nhiệt, bài này có tính cách làm cho khỏi khát, chữa được chứng nóng.

Dùng Thiên môn đông bỏ vỏ và bóc lõi đi, nấu chín mà ăn. Hoặc là phơi khô làm ra bột, luyện mật mà viên, viên to bằng hạt ngô, mỗi lần uống 20 viên, uống với nước trà. Lại người ta dung nó nấu nước mà rửa mặt cũng rất tốt.

Xuất ờ Bán tháo của ông Mạnh Sần

Một phương chứa được nhất thiết mọi chúng phong, nhất la no có thể chứa được những bệnh đại phong rất hay.

Dùng Thiên môn đông củng VÓI Cam cúc hoa, gây lên cơm và men rượu cất thành rượu, hoặc là dùng nước nấu mà uống thì chữa được chứng phong nhiệt, lại chữa được cả những chứng phiền buồn.

Một phương chữa những chứng phong, phát điên mỗi khi phát lên thì thổ tháo, tai kêu như ve kêu, đau chằng cả xuống cạnh sườn.

Dùng Thiên môn đông bỏ vỏ bóc lõi đi phơi khô giã ra bột nhỏ, uống với rượu mỗi lần uống 1 thìa, ngày 3 lần uống, uống lâu càng hay.

Xuất ớ Ngoại đài bi yếu phương

Một phương chữa người bị chứng ở trong đại tràng táo nhiệt.

Dùng Thiên môn đông cùng với Ma tử nhãn và Mạch môn đông, Sinh địa hoàng, và nước tiểu con trai 12 tuổi trở xuống, nếu được là người vị kinh vốn khỏe, thì gia thêm Đào nhân một chút.

Một phương chữa người đan bà bi chứng cốt chưng bệnh nóng hình như nóng ở trong xương, phiền buồn nóng nảy bất dất khó chịu, hễ ngủ ra mồ hôi trộm, miệng khô cổ ráo, khát nước mà không uống được nhiều, hoi thớ xuyễn tức.

Dùng Thiên môn đông 10 Lạng bỏ vỏ bóc lõi, Mạch môn đông 8 lạng bóc bỏ lõi đi, giã làm ra bột, dùng Sinh địa hoàng 3 cân, giã vắt lấy nước cốt nấu đặc gần thành cao cho thuốc bột vào lại nấu thêm thật đặc, có thể viên được thi viên to bằng hạt ngô, mỗi lần uống 50 mươi viên, rồi lại dùng bài tiêu dao tán bổ Cam thảo đi, nấu lấy nước làm thang mà uống.

Lại một phương nữa chữa bệnh như trên.

Dùng Thiên môn đông cùng với Thanh hao, Miết giáp, Mạch mòn đông, Ngân sài hồ, Ngưu tất, Bạch thược dược, Địa cốt bì, Ngũ vị tử, các vị bằng nước sác kỹ 3 lần mà uống rất hay.

Xuất ớ Hoạt pháp cơ yếu phương

Một phương chữa người bị chứng lờ miệng đau mãi cả năm mà không khói.

Dùng Thiên môn đông, Mạch mòn đông hai thứ đều phải bóc lõi, Thiên môn đông bóc vỏ nữa, cùng với Huyền sâm 3 vị bằng nhau, làm ra bột luyện mật làm hồ mà viên, viên to bàng hạt Long nhãn, mỗi lần ngậm 1 viên rất hay. Bà) này là do nhà sư Liêu sở truyền lại cho.

Xuất ớ Ngoại khoa tinh nghĩa

Một phương chữa người bị chứng ruột non tiểu tràng sa xuống một bên.

Dùng Thiên môn đông 3 đồng cán. Ò mai 5 đồng cân dùng nước nấu kỹ mà uống.

Một phương chữa cho người bị da mặt nhám đen hoặc bị cách nào mà đến nay muốn chữa cho trắng da mặt ra.

Dùng Thiên môn đông phơi khô giã lấy mật luyện làm viên hàng ngày cứ dùng nó pha với nước mà rửa mặt, dùng nó rửa mặt, dùng nó ma bôi xát vào làm da nó dần sẽ sáng sủa ra, da nốt xinh tươi thành người tốt đẹp.

Xuất ở Thánh tế tống lục phương

Một phương chửa được mọi chứng ban chẩn hoặc là những chứng ung thũng.

Dùng thủ Thiên môn đông vừa mới đào lấy được 5 lạng, rửa sạch cho vào cái chậu sành, vừa nghiền vừa đánh cho nát, nhỏ, rồi cho vào lít rượu tốt quấy đều gạn lọc hoặc vắt lấy nước cốt nó mà uống bạo, nếu chưa hiệu nghiệm thì lại uống, tất nhiên là khỏi. Bồi này là cùa ông Tổ truyền lại đã kinh nghiệm nhiều lần rất hay.

Xuất ớ Y học chính truyền phương

Một phương chữa người bị chúng thổ huyết.

Dùng Thiên môn đỏng cùng với Sinh địa hoàng, Mạch món đông, Bạch thược dược, Miết giáp, Ngưu tất, Đỗ trọng, Tục đoạn, Đồng tiện nước đái trỏ con giai.

Dụng lượng:

Mỗi khi dùng tư 1 đồng cân rưỡi cho đến 3 đồng cân.

Trường hợp phải kiêng Thiên mòn đỏng.

Phàm nhưng người xét ra trong vị vốn hư, hay người đương đi tiết tà tháo chảy, thì không nên dùng Thiên môn đông.

Tính nó ghét tăng thanh kỵ cá Chép.

Viên Y địa Hoàng, Bối mẩu, làm sứ nó.

Theo:”Dược tính chỉ nam”.