XẠ HƯƠNG
(MOSCHƯS MOSCHIFERUS, L)
Đọc thêm các tên khác:
1) Đương môn tứ 4) Xạ phụ hương 7) Tề hương 10) Xạ tề hương 13) Mạc kha bà gia
2) Nguyên xạ hương 5) Hương chướng hương 8) Tề đường 11) Tứ vị xú
3) Nguyên thốn phương 6) Nguyên thốn hương 9) Xạ tề 12) Bạt tụy đoàn
Xạ là một thứ thơm lấy ở trong rốn con cầy hương, hương này ờ trong những hạch trước cửa đầu dương vật của con xạ hương đực, có mùi thơm nức lạ thường, nên lại gọi nó là Đương môn tử, đem nghiên qua ra không cần nhỏ lắm, không nên cho nó vào gần lửa, đàn bà có thai chớ dung nó, hay là ngửi nó, mà hỏng thai ngay.
Người ta hay lấy hạt quả vái đốt cháy hòa với rượu mạnh để cho lần vao mà bán giả, có người lại cho cả đại hồi, đàn hương cho thơm. Khi dùng cần phải xem xét cho cẩn thận, có được thứ thực mới hay.
Tính chất:
Khí nóng, vị cay, không độc.
Công hiệu:
Xạ hương la một vị thuốc đặc biệt có tính cách thông lợi các khiếu trong mình. Hễ khi khí độc trúng vào người làm cho các khiếu đều bế tấc lại, dùng xạ hương vào, nó hay chạy khắp các nơi, từ trong đến ngoài xương thịt, da nốt, đều mở trống ra cả, khiến cho khí huyết lưu thông như thường.
Xạ hương tính chạy mau mà mạnh, hay làm cho khiếu không thông lợi có thể khai thông ra mạch máu, úng tắc, có thể chạy đều lại được, các chứng ờ các mạch máu bí tắc, phải dùng nó để dẫn cho thông xuống.
Nó là một vị thuốc tinh hồn khai khiếu, rất mạnh rất hav.
Nhưng cần phải xem xét cho đúng bệnh mới nên dùng nó. Bằng như chữa chứng trúng phong mà có các chứng ở ngoài chưa khỏi hẳn. Lỡ dùng phải nó thì nó lại dẫn bệnh vàn trong không thi nào tống ra được nữa, nên khi dùng nó cần phái cấn thận lắm mới được.
Xạ hương lại trị được chứng sáu, chứng cam răng, chứng lam mủ được, nó lại trừ được khí độc, tiêu được tích tụ.
Ngày xưa có một người làm ruộng trông thấy một con rắn bị thưong năm đấy rồi lại thấy con rắn khác, ngậm cỏ để vào chỗ đau; ngàv mai con rắn đau đã thấy khỏi bò đi được chỗ khác. Nhân đấy ông ta mới dùng thư cỏ ây đem vẻ giã lấy nước cốt rịt vào chỗ rắn, rết cắn, hay là ong độc đốt, đều thấy hiệu nghiệm cho nên về sau người ta thấy hay dùng nhiều, mới đặt tên cho nó là Xà hàm thảo.
Nó lại còn chữa được vết thưcmg bị đứt chân tay, hay là chứng lở đầu, chứng ác sang, chứng dưong độc, đan độc sưng đau.
Khoảng tháng tám hái về phơi khô, kiêng đừng cho vào lửa mất hay.
Theo:” Dược tính chỉ nam”.
